افغانستان

ګارډین ورځپاڼې راپور ورکړی، چې د ښځو د حقونو تر ۵۰ ډېرې افغان ښځینه فعالانې له پاکستانه د اېستلو له ګواښ سره مخ دي. دغه مېرمنې وېره لري، چې د طالبانو د واکمنۍ پرمهال به بندیانې او یا هم ووژل شي.

د طالبانو تر واک لاندې ملي ټلوېزیون سره د دغې ډلې ویاند په یوې ځانګړې مرکه کې دا په ډاګه کړې، چې د «ذبیح الله مجاهد» کارېدونکی نوم یې اصلي نه بلکې مستعار دی. هغه خپل لومړنی نوم نه دی ښودلی؛ خو دا یې منلې چې رسنیو کې کارېدونکی نوم یې خپل نه دی.

د پرځېدلي جمهوري نظام پر مهال د ملي امنیت پخواني مشر معصوم ستانکزي د کمکي اختر په مناسبت پېغام کې ویلي، افغانان به هغه وخت یو رېښتونی اختر ولري چې له ظلم او توپیر پرته د یو ولسي اسلامي نظام تر سیورې لاندې سره راټول شي.

په پاکستان کې د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ مشرې د اې سي سي کارت لرونکو افغانانو لپاره له دغه هېواده د وتلو مودې ختمېدو په درشل کې د اندېښنې په څرګندولو سره ویلي، چې دغه پرېکړه د افغانانو لپاره هېښوونکې وه.

په قطر کې د امریکايي پوهنتون افغان زده کړیالانې وېره لري، چې د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ادارې له خوا د مرستو او ویزو له بندېدو وروسته به د طالبانو تر واک لاندې افغانستان ته ستانه کړای شي.

د موبي رسنیز ګروپ مالک سعد محسني له هندي ورځپاڼې "ویک" سره په مرکه کې ویلي، چې طالبان د خپلې واکمنۍ په نوې دوره کې د پخوا په پرتله په کم شدت سره احکام او قوانین عملي کوي.

د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پښتین له پاکستان نه د افغان کډوالو جبري اېستلو ته په غبرګون ویلي، چې د پاکستان حکومت له طالبانو د سیاسي اختلافاتو غچ له عامو افغانانو اخلي. نوموړی وایي، چې خېبر پښتونخوا د افغانانو خاوره ده.

د پاکستان د حکومت له خوا د افغان کډوالو جبري ستنولو لپاره د مارچ ۳۱ نېټه راورسېده، خو د دغه هېواد په بېلابېلو سیمو کې د ۵۴ زره افغان زده کوونکو چې نږدې څلوېښت سلنه یې نجونې دي، له نامعلوم برخلیک سره مخ دي.

د دولتي کارکوونکو د تنخواوو له ځنډېدو او د بېوزلۍ او وزګارۍ د زیاتېدو په اړه د اسلامي وحدت ګوند د مشر له نیوکې سره سم، طالبانو د دې ډلې د مشر اختریز پیغام په بامیان ولایت کې پر خلکو وېشلی دی.

افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته په رسیدلو انځورونو کې ښکارې چې طالبانو د کندهار په عیدګاه جومات کې د هبت الله اخوندزاده د امنیت ساتلو لپاره درنې وسلې ځای پرځای کړې. سرچینې وايي، دا وسلې د هبت الله د احتمالي امنیتي ګواښ لپاره را وړل شوې وې او خلکو ته د موبایل کارولو اجازه هم نه وه.

د طالبانو د کډوالو وزیر مولوي عبدالکبیر د اختر لمونځ جلا په سپېدار ماڼۍ کې وکړ، چې له ارګ سره شریک دېوال لري. تر نوموړي مخکې، یو شمېر نورو طالب مشرانو په ارګ کې لمونځ وکړ.

د طالبانو مشر وايي، د پخواني اساسي قانون یوه ماده هم نه مني او طالبان باید خپل نوی قانون جوړ کړي. هبت الله اخوندزاده په خپله اختریزه وینا کې ویلي، چې د دغې ډلې عدلیې وزارت او سترې محکمې پخواني قانین په لږ اصلاح ورته وړاندې کړي خو نوموړي رد کړي او ورته د منلو نه دي.

په بلخ کې د طالبانو والي د اختر د لمانځه له ادا کولو وروسته په خپله وینا کې ویلي، چې د «نظام» د تخریب اجازه چاته نه ورکوي. یوسف وفا زیاتوي: «هغه څوک چې نظام په لاس تخریبوي او که څوک یې په ژبه او که څوک یې په فکري جګړه تخریبوي اجازه نه ورکوو.»

د طالبانو مشر د کندهار په عیدګاه جومات کې د خپلې اختریزې وینا پر مهال وویل، چې خلک دې د نوموړي اطات وکړي او د هغه ټول صادریدونکي حکمونه دې ومني. نوموړی وايي، نړیوال خلک هڅوي، چې د ملا هبت الله اطاعت ونه کړي، خو د ده په خبره، که اطاعت یې ونه شي، «خلک به په جنګ اخته شي.»

په افغانستان کې د پرځېدلي جمهوري نظام د ولسمشر مرستیال عبدالرشید دوستم د کوچني اختر په مناسبت په خپل پیغام کې ویلي، چې ژمنه کوي «یو پرېکنده او برخلیک ټاکونکی بدلون» راروان دی.

د پرځېدلي جمهوري نظام د بهرنیو چارو وزیر محمد حنیف اتمر د کمکي اختر په مناسبت په خپل پېغام کې ټینګار کړی، چې طالبان باید د افغانانو د برخلیک په تړاو مسوولانه چلند وکړي.

د طالبانو د ریاست الوزرا اداري مرستیال عبدالسلام حنفي په ارګ کې د کمکي اختر د لمانځه مراسمو پر مهال اندېښنه څرګنده کړې، چې ګاونډي هېوادونو د ټولو اسلامي او نړۍوالو اصولو خلاف افغان کډوال په زوره له خپلو هېوادونو باسي.

د طالبانو رییس الوزرا د کمکي اختر په مناسبت په یوه پېغام کې ویلي، دوی له نړۍوالو او ګاونډیو هېوادونو غواړي چې پر دوی د بندیزونو او فشارونو پر ځای دې ورسره مثبت تعامل ته را وړاندې شي.