د پاکستان پوځ: په ډېورنډ کرښه مو ۵۴ وسله وال وژلي دي

د پاکستان پوځ وایي، چې په شمالي وزیرستان کې یې د ډېورنډ کرښې ته څېرمه ۵۴ وسله وال وژلي دي. د پوځ په وینا، دې وسله والو غوښتل چې له ډېورنډ کرښې را واوړي او په پاکستان کې بریدونه وکړي.

د پاکستان پوځ وایي، چې په شمالي وزیرستان کې یې د ډېورنډ کرښې ته څېرمه ۵۴ وسله وال وژلي دي. د پوځ په وینا، دې وسله والو غوښتل چې له ډېورنډ کرښې را واوړي او په پاکستان کې بریدونه وکړي.
د پوځ په اعلامیه کې چې رسنیو ته استول شوې راغلي، چې له وسله والو سره دغه نښته تېر ماښام د خېبرپښتونخوا اړوند په شمالي وزیرستان کې ډېورنډ کرښې ته څېره رامنځته شوې.
دغه سیمه یو وخت د تحریک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) مرکز وو.
په اعلامیه کې وړاندې راغلي چې د استخباراتو د راپورونو له مخې، وژل شوي وسلهوال پاکستان ته د لوړې کچې ترهګریزو بریدونو لپاره رالېږل شوي وو.
پوځ زیاته کړې، چې د ډېورنډ په کرښه دا هڅه «په داسې وخت کې شوې، چې هندوستان بېاساسه تورونه پر پاکستان لګولي».
څو ورځې وړاندې په هندي کشمیر پهلګام کې وسله والو ۲۶ سیلانیان ووژل او ۱۲ نور یې ټپیان کړي.
د هند حکومت پاکستان تورن کړ، چې په دې پېښه کې لاس لري او د غچ اخیستو ګواښ یې وکړ.
په دې وروستیو کې پاکستان د نا امنیو له زیاتوالي سره مخ دی، چې په دغه ناامني تر ډېره د پاکستاني طالبانو یا تحریک طالبان پاکستان (TTP) پورې تړاو لري.
د راپورونو له مخې، دا ډله له افغان طالبانو سره ملګرې ده خو جلا تشکیلات لري او له هغه وروسته چې طالبانو د ۲۰۲۱ کال په اګسټ کې په افغانستان کې د بیا ځلې لپاره واک تر لاسه کړ، ډېری TTP مشران او نورو وسله والو یې په افغانستان کې پنا واخیسته.


د پاکستان خراسان ډایري رسنۍ راپور ورکړی، چې د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د شمالي وزیرستان په بېباک غر سیمه کې د پاکستاني طالبانو ۴۱ غړي د دغه هېواد د امنیتي ځواکونو سره په نښټه کې وژل شوي دي.
دغې رسنۍ ته د پاکستان حکومت یوه جګپوړي امنیتي چارواکي ویلي، چې دغه وسلهوال له افغانستانه د ډیورنډ کرښې تر اوښتو وروسته په یاده سیمه کې سنګر نیولی و او د پاکستان د امنیتي ځواکونو سره تر څو ساعته نښتو وروسته وژل شوي دي.
دغې سرچینې زیاته کړې، چې د ټيټيپي له دغو وژل شويو غړو یې ډېری د افغانستان وګړي دي.
افغانستان انټرنشنل پښتو ته پاکستاني طالبانو یاده پېښه منلې؛ خو د وژل شویو د کره شمېرې په اړه یې څه نه دي ویلي.
تر دې مهاله د دغې پېښې په اړه د پاکستان حکومت هم په رسمي ډول څه نه دي ویلي.
بل خوا د پاکستاني طالبانو لهخوا په یوه غږیز پیغام کې چې خراسان ډایري ترلاسه کړی؛ دغې ډلې منلې چې تېره شپه په جلا پېښه کې د خیبر پښتونخوا په باجوړ کې یې ۳ غړي وژل شوي دي.
په دغه پیغام کې د ټيټيپي د پخواني مرستیال او اوسني جګپوړي مشر فقیر محمد د زوی مولوي فرید الله د وژل کېدو یادونه هم شوې ده.
پاکستاني طالبانو دوه نور وژل شوي د عبدالرحمان او دروېش په نومونو یاد کړي دي.
فرید الله په افغانستان کې د تېر جمهوري نظام پر مهال زنداني و او د طالبانو لهخوا د بیا ځلې واک ترلاسه کولو وروسته خوشې شو او د جګړې لومړۍ کرښې ته ستون شو.

د پښتونخوا ملي عوامي ګوند غړو او پلویانو په کویټه ښار کې د پاکستان له لوري د افغان کډوالو د جبري اېستلو په غبرګون کې لاریون کړی او له دغه هېواده یې غوښتي، چې ژر تر ژره دغه لړۍ ودروي.
د پاکستانۍ ډان ورځپانې د راپور له مخې، لاریونوال د کویټې ښاروالۍ مخې ته راټول شوي وو او د افغان کډوالو د جبري اېستل کېدو تګلارې خلاف یې شعارونه ورکول.
لاریونوال د کویټې ښار په بېلابېلا سیمو کې وګرځېدل او په منان چوک کې یې یوه اعتراضیه غونډه هم وکړه.
د پښتونخوا عوامي ملي ګوند یوه غړي عبدالرحیم زیارتوال د خپلې وینا پر مهال د پاکستان له حکومته غوښتنه وکړه، چې له افغان کډوالو سره دې له نرمۍ کار واخلي.
د هغه په خبره، دغه افغانان د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ سره ثبت شوي قانوني کارتونه لري او باید په جبري توګه اېستل کېدو ته اړ نشي.
د غونډې یوه بل ویناوال ډاکټر عبدالمجید اڅکزي بیا ویلي، افغانانو د پاکستان په اقتصادي پیاوړتیا کې ځانګړې ونډه اخیستې او له تېرو څلوېښتو کلونو راهیسې یې د دغه هېواد له وګړو سره څنګ په څنګ ژوند کړی دی.
ګډونوالو د پاکستان له حکومته غوښتي، چې په دغه هېواد کې له لسیزو راهیسې مېشتو افغانانو ته دې تابعیتونه ورکړل شي.
ویناوالو وویل، چې لوېدیځ هېوادونه کډوالو ته د پنځو کالو اوسېدو وروسته تابعیت ورکوي؛ خو پاکستان د څلوېښتو کالو وروسته هم کډوال اېستلو ته اړ باسي.
دغه لاریونونه داسې مهال کېږي، چې د اپرېل له لومړۍ نېټې راهیسې پاکستان په دغه هېواد کې پر افغان کډوالو د ژوند کړۍ تنګه کړې او د جبري اېستنې دویم پړاو یې پیل کړی دی.
د ملګرو ملتونو د رسمي شمېرو له مخې، په تېرو ۲۶ورځو کې له ۱۲۰زرو ډېر افغان کډوال په جبري توګه له پاکستانه اېستل شوي او دا لړۍ لا هم روانه ده.
ټاکل شوې، چې پاکستان په دغه دویم پړاو کې د «اې سي سي» کارت لرونکي اته سوه زره افغان کډوالو تر څنګ بې اسناده افغانان هم له خپل هېواده وباسي.
پاکستان کې له دوه مېلیونه ډېر افغان کډوال مېشت دي او د بشري حقونو نړۍوالو سازمانونو له دغه هېواده غوښتي، چې د جبري اېستل کېدو څخه یې ډډه وکړي؛ خو پاکستان دغو غوښتنو ته دا ځل چندان ارزښت نه دی ورکړی.

د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف ویلي، که هند پر پاکستان برید وکړي یا کوم ډول تېری وکړي؛ نو پاکستان به یې له تمې پورته سخت متقابل ځواب ورکړي. هغه ټینګار وکړ، که هند له تاوتریخوالي ډډه وکړي؛ نو پاکستان هم له هر ډول پوځي اقدام څخه ځان ساتي.
خواجه اصف دغه څرګندونې له روسي رسنیو سره د پاکستان او هند د تاوتریخوالي په اړه د یوې مرکې پر مهال کړې دي.
نوموړي زیاته کړه:« موږ د کشمکش د زیاتېدو اراده نه لرو او نه غواړو، چې د کوم اقدام پیل وکړو؛؛ خو که هند تېری وکړي یا برید وکړي، نو موږ به یې له تمې زیات سخت غبرګون وښیو.»
دغه څرګندونې داسې مهال کېږي، چې څو ورځې وړاندې د هند تر واک لاندې کشمیر کې د وسلهوالو یوې ډلې ۲۵سېلانیان ووژل او ۲۰ نور یې ټپیان کړل.
د یاد هېواد چارواکو خبر ورکړی، چې د پېښې په تور یې درې تنه نیولي چې له ډلې یې دوه تنه پاکستانیان دي.
له دغې پېښې سره سملاسي د نوي ډیلي او اسلام اباد ترمنځ اړیکې سختې کړکېچنې شوې.
هند باور لري، چې دغه برید په پاکستان کې مېشتو وسلهوالو ډلو کړی؛ خو د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف او نورو لوړپوړو چارواکو دغه ادعاوې رد کړې دي.
پاکستان له نړۍوالې ټولنې غوښتي، چې د یاد برید بې پرې څېړنې دې وکړي.
هند تر یاد برید وروسته له پاکستان سره د اوبو تړون لغوه کړ، ډېپلوماټیکې اړیکې یې ورسره کمې کړې او پاکستان هم ورته اقدامات وکړل.
په تېرو دوو ورځو کې د کشمیر پر پوله د دواړو هېوادونو د ځواکونو ترمنځ ډزې هم تبادله شوې او وېره شته، چې ګوندې هند به د پاکستان پر ځینو ښارونو بریدونه وکړي.
ایران او یو شمېر هېوادونو له هند او پاکستان غوښتي، چې د روان کړکېچ د حل لپاره دې له زغم څخه کار واخلي.

د پاکستان پوځ د عامه اړیکو ادارې (ISPR) ویلي، چې د خېبرپښتونخوا په درېیو بېلابېلو سیمو کې د امنیتي ځواکونو د عملیاتو پر مهال ۱۵ وسلهوال وژل شوي دي.
د پوځ د عامه اړیکو ادارې په یوې اعلامیه کې ویلي، چې د خېبرپښتونخوا په کرک ولسوالۍ کې یې امنیتي ځواکونو د وسله والو پټنځایونه په نښه کړي، چې له امله یې اته وسله وال وژل شوي دي.
د اعلامیې له مخې، په شمالي وزیرستان کې هم د امنیتي ځواکونو او وسله والو ترمنځ مخامخ نښته کې څلور وسله وال وژل شوي دي.
د ISPR د معلوماتو له مخې، دا عملیات د استخباراتي معلوماتو پر بنسټ ترسره شوي.
په اعلامیه کې راغلي، چې په شمالي وزیرستان کې له وسله والو سره په نښته کې د دوی دوه پوځیان هم وژل شوي.
اعلامیه وړاندې زیاتوي، چې ځواکونو یې په سوېلي وزیرستان کې هم پوځي عملیات کړي او درې نور وسله وال یې وژلي دي.
پوځ وایي، له وژل شویو وسلهوالو څخه وسلې او مهمات هم ترلاسه شوي دي.
د ISPR په وینا، وژل شوي کسان په بېلابېلو ترهګریزو فعالیتونو کې ښکېل وو.
په اعلامیه کې همدا راز ویل شوي، چې په سیمه کې د پاتې نورو وسلهوالو د له منځه وړلو لپاره د تصفیې عملیات دوام لري.
یاده دې وي، چې په پاکستان کې امنیتي حالت د نور وختونو په پرتله ډېر خراب شوی، په تېره خېبرپښتونخوا او بلوچستان هغه ایالتونه دي چې د ناامنۍ خبرونه ترې ډېر ترلاسه کېږي.
د راپورونو له مخې، په افغانستان کې د طالبانو بیا واک ته رسېدو سره خېبر پښتونخوا کې ناامنۍ زیاتې شوې، په ځانګړي ډول بیا ډيورنډ کرښې ته څېرمه قبایلي سیمو کې د وسله والو فعالیتونه زیات شوي دي.
داسې راپورونه هم خپاره شوي، چې په دغو سیمو کې وسله والو په افغانستان کې له امریکایي ځواکونو پاتې وسلې ترلاسه کړي او اوس پرې د پاکستان له امنیتي ځواکونه سره نښتې کوي.

پاکستان د افغان کډوالو د اېستلو پر دوام د شنبې په ورځ د تورخم له لارې ۷۲۸ کسان په جبري توګه افغانستان ته لېږلي دي. یاد شمېر کسان د ۱۵۲ کورنۍ غړي دي، چې پکې ۱۵۲ نارینه، ۱۳۰ښځې او ۴۴۶ ماشومان شامل دي.
د خېبر پښتونخوا حکومت په یوه اعلامیه کې ویلي، چې د لنډي کوتل (حمزه بابا کمپ) څخه د ۲۰۲۵ کال د اپرېل په ۲۶مه نېټه، افغانستان ته د افغان کډوالو د بېرته ستنېدو بهیر دوام درلود.
د دې ورځې تر پایه، له دغه انتقالي کمپ څخه ټول ۷۲۸ تنه افغانان بېرته افغانستان ته ستانه شوي دي.
په اعلامیه کې راغلي، چې په دغه کډوالو کې د ACC کارت لروونکي او هغه افغانان شامل دي، چې د اوسېدو قانوني اسنادونه یې نه درلودل.
د خیبر پښتونخوا حکومت د معلوماتو له مخې، په دغو ستنو شویو افغان کډوالو کې د ACC کارت لرونکو ۱۱ کورنۍ (۵۶ تنه) او د ناقانونه کډوالو ۲۷ کورنۍ (۱۲۲ تنه) یاد شوي دي.
چارواکي وایي، دغه بهیر د ایستنې مهالوېش او د دواړو هېوادونو ترمنځ د همغږۍ له مخې دوام لري.
پاکستان له تېرو څو میاشتو راپدېخوا په دغه هېواد کې د افغانانو پر وړاندې سخت اقدامات ترسره کړي، کور په کور د پولیسو له خوا چاپې اچول کېږي او افغان کډوال له نیولو وروسته په جبري افغانستان ته ستنوي.
پاکستان له ۲۰۲۳ کال نه تر اوسه نږدې یو مېلیون افغان کډوال جبري افغانستان ته ستانه کړي دي.
ملګرو ملتونو او د بشر حقونو نړۍوالو سازمانونو د افغان کډوالو پر وړاندې د پاکستان دغه اقدام غیر قانوني او غیر انساني بللی او له دغه هېواد یې په وار - وار غوښتي، چې د جبري اېستلو دا لړۍ ودروي.
تر اوسه پاکستان بیا دغه غوښتنو ته مثبت ځواب نه دی ورکړی.