امریکایي رسنۍ: د امریکا مرستو بندېدو سره په افغانستان کې د ښځو او ماشومانو مړینه زیاته شوې

د امریکا اېن پي ار راډیو راپور ورکړی دی، چې د امریکا د مرستو له بندېدو وروسته په افغانستان کې د زېږون پرمهال د مېندو او ماشومانو د مړینې کچه زیاته شوې ده. اندېښنې دا دي چې که بیرته یادې مرستې پیل نه شي، نو په دې برخه کې به د مړینې کچه نوره لوړه شي.

په دغه راپور کې راغلي، د ټرمپ له‌خوا د امریکا پراختیایي اداره چې ناڅاپي وتړل شوه؛ تر دې وړاندې یې شاوخوا ۴۰ مېلیونه خلکو ته مرسته چمتو کوله.
له بل پلوه د روغتیا نړۍوال سازمان په یوه بیان کې ویلي، چې په افغانستان کې له ۲۰۰ څخه ډېر کلینیکونه د امریکا د مرستې کمولو په پایله کې تړل شوي دي.
په دغه راپور کې افغان قابلې وایي، چې د زېږون پر مهال د مېندو او ماشومانو مړینه کې زیاتووالی راغلی او مېندې د زېږون پرمهال روغتون ته د لارو د اوږد واټن له امله په ځنډ رسېږي، چې د دغه ناورین د زیاتووالي اصلي لامل بلل کېږي.
هغه وایي، زیاتره مېرمنې د سختې واورې له امله نه توانېږي چې ځان روغتون ته ورسوي.
هغې اېن پي ار ته ویلي، چې د مېندو او ماشومانو مړینه د افغانستان د نازک روغتیایي سیسټم لپاره د یو سخت ګوزار پایله ده.

۲۷ کلنه قابله فاطمه چې له تېرو اوو کلونو راهیسې د مېندو د پالنې په برخه کې کار کوي وایي، له افغانستان سره د امریکا د پرمختیایي ادارې مرستې باید نه وې درول شوې.
په راپور کې راغلي، چې د امریکا ترڅنګ نورو لویو اروپایي تمویل کوونکو هم د خپلو بهرنیو مرستو په پروګرامونو کې د کمښت اعلان کړی دی.
په دې تړاو د بشري حقونو د څار بنسټ هېدر بار وايي، داسې ښکاري چې نور تمویل کوونکي هم د امریکا تګلاره څاري.
له بل پلوه د روغتیا نړۍوال سازمان د شمېرو له مخې، د متحده ایالاتو د مرستو کمښت دمخه په افغانستان کې ۲۰۶ روغتیایی مرکزونه تړل شوي وو.
د روغتیا نړۍوال سازمان راپور کې راغلي، چې د مرستو د کمښت له امله شاوخوا ۲۰۰ نور روغتیایي مرکزونه به د جون تر میاشتې وتړل شي چې شاوخوا ۲.۴ مېلیونه خلک به اغېزمن کړي.
د دغه سازمان استازي اېن پي ار ته وویل، د روغتیایي پاملرنې کمښت تر ټولو ډېر ښځې، ماشومان، عمر خوړلي او بې ځایه شوي خلک ګواښي.
۲۵ کلنه فایزه یوه قابله ده، چې د هرات ولایت د یوې لرې او غرنۍ ولسوالۍ په یوه کلینیک کې یې کار کاوه.
هغه وايي، کلیوال یې ډېر خوښ وو چې په خپلې سیمه کې یې کلینیک جوړ شوی؛ ځکه چې بل روغتیایي مرکز ترې څلور ساعته لرې و.
فایزه وایي:« کلینیک شپه او ورځ فعال و. کلینیک یې خوارځواکه ماشومانو او د دوی مېندو ته تغذیه او همدارنګه واکسینونه وړاندې کول.»
هغه زیاتوي، څو اونۍ وړاندې کله چې کلینیک وتړل شو؛ نو خلک سخت خواشیني وو.
د فایزې په وینا، له هغه وخت راهیسې چې کلینیک وتړل شو هغې ته خبر ورسېد چې یوه مور او د هغې ماشوم د زېږون پرمهال مړه شوي دي.
له بل پلوه د روان زېږدیز کال (د فبرورۍ په ۲۵مه) د برېتانیا لومړي وزیر کې‌یر سټارمر هم اعلان وکړ، چې د هغه هېواد به د بهرنیو مرستو لپاره خپله بودجه نږدې نیمایي کړي.
هاخوا فرانسې هم ویلي، پلان لري چې خپلې بهرنۍ مرستې تر ۴۰ سلنه پورې کمې کړي؛ هالنډ هم د بهرنیو مرستو د کمښت اعلان کړی. بلجیم هم په بهرنیو مرستو کې د ۲۵ سلنه کمښت اعلان کړی دی.