رافیل ګروسي: د شمالي کوریا سره باید د اټومي خوندیتوب په اړه نوې ښکیلتیا رامنځته کړو
د اټومي انرژۍ د نړۍوالې ادارې (IAEA) مشر ویلي، نړۍواله ټولنه باید د شمالي کوریا د اتومي خوندیتوب په اړه هڅې وکړي.
رافیل ګروسي د پنجشنبې په ورځ په توکیو کې خبریالانو ته وویل: "موږ باید هڅه وکړو چې په دغه هېواد کې د اټومي انرژۍ د نړۍوالې ادارې لهخوا د ځینې ښکیلتیاوو د بیا رامنځته کولو لپاره هڅې وکړو."
د شمالي کوریا د اټومي وسلو په اړه پوښتنو ته په ځواب کې، هغه یادونه وکړه چې په دغه هېواد کې د اټومي انرژۍ د نړۍوالې ادارې وروستی فعالیت "ډېر مخکې" په ۲۰۰۹ کې تر سره شوی.
ګروسي وویل، چې هغه دا مسله د جاپان له لومړي وزیر شیګیرو ایشیبا سره شریکه کړې او پهدې وروستیو کې یې په واشنګټن کې د یوې غونډې په جریان کې د متحده ایالاتو له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره هم دا موضوع یاده کړې ده.
هغه وویل: "د اټومي خوندیتوب په څېر ساحې شته چېرې چې موږ کولی شو د یو ډول ښکیلتیا رامنځته کولو هڅه وکړو.» هغه د جاپان رول "اړین" وباله او ټینګار یې وکړ چې د چین رول به هم خورا مهم وي.
شمالي کوریا له ۲۰۰۶ کال راهیسې د خپل اټومي پروګرام له امله د ملګرو ملتونو د وسلو له سختو بندیزونو سره مخ ده، چې په پرله پسې ډول پرې بندیزونه سخت شوي او د ټولو وسلو واردات او صادرات یې محدود کړي دي.
د ملګرو ملتونو یوه کمېټه په ۲۰۰۶ کال کې د بندیزونو د تطبیق د څارنې لپاره جوړه شوې وه، خو تېر کال وروسته له هغې چې روسیې د بندیزونو د غځولو موده ویټو کړه، دنده یې پای ته ورسېده.
تېر سپتمبر کله چې کیم جونګ اون د هېواد د اټومي ظرفیتونو د پراختیا غوښتنه وکړه، شمالي کوریا د لومړي ځل لپاره په عامه توګه د یورانیمو د غني کولو تاسیسات افشا کړل.
په ۲۰۱۰ کې، شمالي کوریا د متحده ایالاتو اټومي کارپوه سیګفریډ هیکر ته اجازه ورکړه چې د یونګبیون په شمال لویدیځ پیونګان ولایت کې د یورانیمو د غني کولو تاسیساتو څخه لیدنه وکړي.
دا تاسیسات د یونګبیون اټومي ساینس او د وسلو څېړنې مرکز کور دی، کوم چې د هېواد لومړني اټومي ریکټورونه چلوي.
