ژوند او روغتیا؛ ولې په خپګان اخته کیږو؟

ډيپریشن یا ژور خپګان یوه پیچلې رواني ناروغي ده، چې پرې اخته ناروغان ډېری وختونه خپګان لري او ممکن هر وخت د بې وسۍ احساس وکړي. خو فکر مو اوسه چې خپګان یوازې یوه ناروغي نه ده چې په "ذهن" پورې محدوده ده بلکې په پایله کې ټول بدن اغیزمن کوي.

په ژور خپګان اخته کسان په هغو فعالیتونو کې لېوالتیا له لاسه ورکوي چې دوی ترې پخوا خوند اخست او د دې لامل دا دی چې فکرونه د منفي ذهنیت ښکار کیږي.

تر اوسه پورې، متخصصین په دې نه دي توانیدلي چې معلومه کړي چې ولې خلک په دې ناروغۍ اخته کیږي.

مګر اوس دوی یو مهم احتمالي لامل موندلی او هغه د یو چا د احساساتو د پوهیدو نشتوالی دی.

د براین بېهېور ایمینټي په مجله کې خپره شوې څېړنه ښیې، چې کله یو انسان په روښانه ډول احساساتي فکر کولو کې پاتې راشي نو په هغه کې د خپګان خطر ډېریږي.

خو خبره یوازې په دې پورې محدوده نه ده، د احساساتي بې حسۍ ترڅنګ د دغه ډول کسانو په بدن کې د پړسوب کچه هم لوړېږي او دا پړسوب مستقیماً پر خپګان اغېز کوي.

دا باید په یاد ولرئ چې التهاب زموږ د بدن یو دفاعي میکانیزم دی چې د ناروغۍ یا انفیکشن په وخت کې فعال کیږي.

مګر کله چې په بدن کې د هغې کچه لوړه شي یا ثابت پاتې شي، د مختلفو ناروغیو خطر ډیریږي.

دې نوې څېړنې موندلې چې په بدن کې د التهاب د کچې لوړېدل پر دماغ منفي اغېز کوي او د خپګان خطر زیاتوي.

څېړنه زیاتوي چې ذهني ثبات او ښه احساساتي روغتیا د دې لامل کیږي چې د خپګان په وړاندې مقاومت زیات شي.

په دې څېړنه کې د ترسره شویو تجربو په ترڅ کې معلومه شوه چې ۳۷ سلنه خلک چې احساساتي ستونزې لري په بدن کې د پړسوب کچه د پام وړ لوړه شوې، چې دا د خپګان د جدي نښو خطر زیاتوي.

د څېړونکو په وینا، اذیما کیدای شي د خلکو په خپګان کې مهم رول ولوبوي.

تر دې مخکې د ۲۰۲۳ کال په جنورۍ کې د چین د فوجیان پوهنتون یوې څېړنې موندلي و، چې د تلویزیون یا نورو سکرینونو مخې ته ډېر وخت تېرول د خپګان خطر زیاتوي.

څېړنو ښودلې چې هر ساعت د سکرین مخې ته تېرېدل د انسان د خپګان خطر ۵ سلنه زیاتوي.

په پخوانیو څېړنو کې دا هم موندل شوي چې د زیرک ټلېفونونو، کمپیوټر یا نورو سکرینونو مخې ته د ډېر وخت ناسته د رواني ناروغیو خطر زیاتوي.