د ای اېس ای د پخواني مشر محاکمه

د پاکستان د ځمکنیو، هوايي او بحري قواوو د ګډ استخباراتي سازمان ای ایس ای د پخواني رئیس متقاعد جنرال فیض حمید محاکمه په رسمي توګه په یوه پوځي محکمه کې د دسمبر په یوولسمه نیټه پیل شوه.

د دې خبرې اعلان د پوځ د عمومي مناسباتو د شعبې په یوه خبر پاڼه کې شوی او وايي چې په فیض حمید درې تورونه لګیدلي دي؛ وړومبی دا چې هغه په سیايی فعالیتونو کې برخه اخستي ده، د قانون له مخې د وسله والو قواوو غړي په سیاسي فعالیتونو کې برخه نه شی اخیستی.

دویم دا چې هغه دولتي اسرار افشا کړي او دریم دا چې د ای اېس ای د رئیس په توګه هغه له خپلو صلاحیتونو ناوړه استفاده کړې ده او د یوه سړي په کور یې حمله کړې او ډیره دارايي یې ورنه چورکړې ده.

د پوځ په خبر پاڼه کې دا هم راغلي وو چې د کال ۲۰۲۳د مۍ د میاشتې په نهمه نیټه د پاکستان په مختلفو ښارونو کې د پوځ په مرکزونو باندې شویو بریدونو کې د فیض حمید د نقش په باره کې پلټنې روانې دي.

دا خبره د یادونې وړ ده چې فیض حمید د اوسني کال د اګست د میاشتې په دیارلسمه نیټه د لوی درستیز عاصم منیر په امر بندي شوی وو.

د فیض حمید دندې

فیض حمید د ۲.۱۹ نه تر ۲.۲۱ پورې درې کاله د ای اېس ای رئیس پاتې شوی، له هغه نه پس یې د پیښور او د بهاولپور د کول اردوګانو د کوماندان په توګه وظیفه کړې ده.

په کال ۲۰۲۲ کې چې د پاکستان د پوځ اوسني لوي درستیز جنرال عاصم منیر دغه منصب ته ترفیع ومونده، نو فیض حمید د خپل ماموریت د رسمي میعاد د پای ته رسیدو نه څو میاشتې وړاندې تقاعد وغوښت، ځکه چې هغه هم د لوی درستیز څوکۍ ته کاندید و او له عاصم منیر سره یې کلکه سیالي لرله.

خو وزیر اعظم شهباز شریف په فیض حمید باندې عاصم منیر ته په څو وجوهاتو ترجیح ورکړه چې په دې لیکنه کې به وروستو د هغو وجوهاتو توضیح وشي.

هسې خو پاکستان کې د کاغذ په مخ اساسي قانون شته او ورسره پارلمان، تفصیلي قانوني نظام او محاکم وجود لري، ټول ټاکنې کیږي او سیاسی ګوندونه په مرکز او ایالتونو کې حکومتونه جوړوي، خو د دې سره موازي د قانون نه ماورا د جنرالواکۍ بالقوه دولتي نظام شته، چې په عمل کې د دولت دارۍ د واک او اختیار غټه ونډه په لاس کې لري.

د ای اېس ای سیاسي څانګه

ای اېس ای تشه تر ټولو ځواکمنه استخباراتی شبکه نه ده، د دې په څنګ کې هغه د پوځ د سیاسي څانګې په توګه کار کوي، هغه زیاتره سیاسي ګوندونه جوړوي، ماتوي او هم یې اداره کوي.

په ټول ټاکنو کې درغلي کوي، سیاسي ګوندونو ته حکومت ورکوي او چې ورسر وران شي نو پرځوي یې.

د پاکستان په پوځي نظام کې پنجاب پوره هژموني لري، په خصوصیت سره د اردو په زعامت کې پنجابیان تل مطلق اکثریت لري، چې په دې د کول اردو کوماندانان، د ای اېس ای رئیس او لوی درستیز ګډون لري.

نن سبا خو د هوايي قواوو او د بحري قواوو لوی درستیزان هم پنجابیان دي، ځکه په دې ساحه کې ټولې سیالۍ د دوي په خپلو مینځو کې وي.

اسلام اباد سره جوخت د شمالی پنجاب د چکوال د ولسوالۍ اوسیدونکې او د یوې عادی کورنۍ پورې اړه لرونکی فیض حمید په ۲۰۱۷کې د برید جنرال په توګه د هغه وخت لوی درستیز جنرال قمر جاوید باجوه په ای اېس ایکې په یوه مهمه چوکۍ نصب کړ.

د نواز شریف پرځولو کې د فیض حمید رول

دا هغه وخت وو چې جنرالواکۍ د هغه وخت برحال وزیراعظم او د پنجاب د یوه مخور سیاست مدار نواز شریف نه راضي نه و او د هغه د ایسته کولو پلان یې جوړ کړی و او فیض حمید ته یې د دغې پروژې د متصدي توب مسولیت وسپاره.

په ۲۰۱۷کې نواز شریف د ستری محکمې په امر، چې تر شا یې جنرالواکی وه، د وزیراعظمۍ نه برطرف شو . د کال ۲۰۱۸په ټول ټاکنو کې ای اېس ای په لوی لاس او په بربنډه توګه په انتخاباتو کې درغلي وکړه.

په مرکزی اسمبلۍ یا ولسی جرګه کې او د پنجاب او پښتونخوا په اسمبلیو کېیې د مسلم لیګ د نواز شریف ګوند ته ماتې ورکړه او د عمران خان ګوند یې په زور بریالی کړ.

چې عمران خان وزیراعظم شو، نو هغه او جنرال باجوه د جنرال فیض حمید د خدمتونو په بدل کې هغه د ای اېی اس رئیس وټاکه.

په دې ډول په عمل کې بادشاهي د جنرال باجوه او فیض حمید لاسونو ته ورغله. د پراخ واک تر لاسه کولو په نتیجه کې فیض حمید کې زیاته جاه طلبی راغله او او ماجرا جویانې یې پیل کړې.

باجوه او فیض دوه دوه نیم کاله د عمران خان سره ډیر خواږه تیر کړل، خو بیا په ځینی مسلو د باجوه او عمران تر مینځ شخړې پیدا شوې؟

فیض د عمران سره ډیر نزدې شوی و او عمران غوښتل چې په کال ۲۰۲۲ کې چې کله باجوه تقاعد کیږي، نو فیض حمید به د هغه ځای ناستی شي، خو باجوه د تقاعد نه وړاندې له نواز شریف او اصف زرداري سره جوړه وکړه او په پارلمان کې د سلب اعتماد له لارې یې عمران خان برطرف کړ.

نواز شریف په هیڅ قیمت فیض حمید ترفیع ته نه پریښود، ځکه چې هغه یې د عمران ښی لاس ګاڼه او په عاصم منیر یې کلک لاس ایښی وو، وجه یې دا وه چې عاصم منیر د ۲۰۲۴په ټول ټاکنو کې د نواز شریف د ګوند سره مرسته وکړه.

د فیض حمید او عاصم منیر جنجال

فیض حمید په اخري وخت کې خپل د ای اېس ای د دورې د نفوذ نه په استفادې سره د یوه جنګ سالار غوندې کارونه وکړل تر څو چې د عاصم منیر د ترفیع مخه ونیسي، تر دې چې کله عاصم منیر لوی درستیز وټاکل شو او فیض حمید تقاعد وکړ.

ویل کیږي چې د هغه نه وروسته هم فیض د عمران سره پټه ملګرتیا وکړه او تلاش یې وکړ چې په اردو کې د ننه د عاصم منیر په ضد کودتا برابره کړي خو دغو تلاشونو ماتې وخوړو او په دغه پروسه کې د فیض حمید او د عاصم منیر تر مینځه کلک مخاصمت وزیږید.

اوس داسې ښکاری چې په راتلونکو څو اونیو کې به پوځي محکمه فیض حمید مجازات کړي. په دې کې د اعدام، عمرب بند یا د څو کلونو بند کیدای شي.

په دې وخت کې عمران خان او فیض حمید دواړه بندیان او په مشکلاتو کې دي، خو که د کوم سیاسي تحول په نتیجه کې عمران د بند نه ازاد شو نو هغه به فیض حمید ته د نجات ورکولو نه ډډه ونه کړي.

یادونه: افغانستان انټرنشنل - پښتو د یوې بې پرې رسنۍ په توګه د ټولو لیکوالو نظریاتو ته درناوی لري؛ خو د چا د نظر ملاتړ نه کوي.