نړيواله محکمه به ډېر ژر د طالب چارواکو د نیولو د حکمونو د صادرولو غوښتنه وکړي

د نړۍوالې محکمې لوی څارنوال کریم خان وایي، چې ډېر به ژر د طالب چارواکو د نیولو د حکمونو د صادرولو غوښتنه وکړي.

نوموړي وویل، چې په افغانستان کې د ښځو پروړاندې د بشري حقونو د نقض په اړه څېړنې روانې دي.
نوموړی دغه څرګندونې په داسې حال کې کوي، چې د طالبانو مشر ملا هبت الله اخوندزاده په یو نوي فرمان کې په طبي انسټیټوټونو کې د نجونو پر زده کړو هم بندیز ولګاوه.
له دې سره، د نړۍوالې جنایي محکمي د غړو هېوادونو د دیوان ۲۳مه غونډه هم نن په هالنډ کې د لاهه په ښار کې پيل شوه.
دا غونډه د ۲۰۲۴ کال د ډسمبر له ۲مې تر ۷مې نېټې پلان شوې ده.
کریم خان د دوشنبې په ورځ په دې ناسته کې په خپله بیانیه کې وویل: «زه کولی شم چې دا تایید کړم چې په عالي ټیمي هڅو سره مو کار وکړ. مونږ به ډېر ژر د افغانستان د وضعیت په اړه په دوسیو کې د نیونو حکم صادر کړو.»
نوموړي د دې حکم نور جزیات نه دي ورکړي.
تېره اونۍ چیلي، کاسټاریکا، هسپانیا، فرانسې، لوګزامبورګ او مکسیکو په افغانستان کې د ښځو د حقونو د نقض دوسیه د جرمونو نړۍوالې محکمې ته وړاندې کړه.
د جرمونو نړۍوالې محکمې هم ومنله، چې په دې اړه دوسیه یې ترلاسه کړې ده.
یادې محکمې په دې وروستیو کې د اسراییل د لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو، د دې هېواد د مخکیني دفاع وزیر یواو ګالانټ او د میانمار د ډیکټاټور مشر د نیولو حکم هم صادر کړی دی.
وړاندوینه کېږي، چې دغه محکمه به د هغو طالب چارواکو د نیولو حکم هم صادر کړي، چې د افغان ښځو پر وړاندې په سیستماتیک ډول تاوتریخوالو او د جنسیتي توپیر په مسله کې لاس لري.

د امریکا په پېسټبورګ پوهنتون کې د نړۍوالو حقونو څارونکی فواد پویا افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د افغانستان په اړه د یادې محکمې څېړنې په جدي توګه پیل شوي دي.
د نوموړي په وینا، د محکمې اوسنۍ څېړنې د مخکینیو څېړنو دوام دی، چې د لومړي ځل لپاره د ۲۰۲۰ کال د مارچ په میاشت کې پیل شوې وې.
هغه دغه راز زیاتوي، چې نوې څېړنې له مخکینۍ دوسیې ملاتړ کوي او هغه پراخوي.
د امریکا په پېسټبورګ پوهنتون کې د نړۍوالو حقونو یاد څارونکی زیاتوي: «د نیولو حکم نه یوازې طالبانو ته متوجه دی، بلکې د افغانستان د اسلامي جمهوري د مخکیني حکومت غړي هم ښایي تر تعقیب لاندې ونیسي.»
نوموړی وایي، چې د هېوادونو له خوا د دې دوسیې وړاندې کول نړۍواله جنایي محکمه اړ کولی شي، چې ډېر ژر په دې اړه پرېکړه وکړي.
دا په داسې حال کې ده، چې د دغې محکمې څېړنې د افغانستان د مخکیني حکومت له اعتراضونو وروسته وځنډېدې.
کریم خان ټینګار کړی، چې دفتر یې له هغه وخت راهیسې په خپلواکه، بې طرفه او پیاوړي توګه د افغانستان د وضعیت په اړه څېړنې کړي دي.
په دې څېړنو کې د ښځو او نجونو پروړاندې د سیسټماټبک ځورولو اړوند تورونه هم شامل دي.
د یادولو ده، چې طالبانو تر دې وړاندې لاهه محکمې ته د یادې ډلې د بشري حقونو د نقض په اړه د دوسیې د وړاندې کولو پروړاندې کوم غبرګون نه و ښودلی.