ژوند او روغتیا؛ د ایچ پي وي واکسین کولای شي د رحم سرطان ژیږدنه مړینې کمولو کې مرسته وکړي
یوه نوې څیړنه ښیې، چې د ځوانو امریکایی مېرمنو ترمینځ د رحم د سرطان څخه مړینې کچه کې د پام وړ کموالی راغلی. دا د راتلونکي پرمختګونو لپاره ښه نښه کیدی شي، په ځانګړې توګه که د انساني واکسیناسیون بیه چې د ایچ پي وي په نوم هم یادیږي، ډېره نشي.
د دغې څېړنې له مخې، چې په جاما مجلې کې خپره شوې، د هغو مېرمنو په منځ کې چې په ۲۰۰۶ کال کې یې د ایچ پي وي واکسین ترلاسه کولو وړ وو، د رحم د سرطان له امله د مړینې کچه خورا کمه شوې ده.
د سویلي کارولینا په طبي پوهنتون کې د اپیډمیولوژي له څانګې اشیش دشموک په دې اړه وویل: «موږ داسې انګیرله چې د واکسین کولو شاوخوا ۱۶ کاله وروسته، موږ به اوس وکولای شو چې د رحم د سرطان په مړینې کې د هغې لومړنۍ اغیزه وګورو او موږ په ریښتیا هغه څه ولیدل چې تمه مو لرله.»
د څېړنې مهم ټکي
په دې څېړنه کې د ۱۹۹۲ او ۲۰۲۱ کلونو ترمنځ د ۲۵ کلونو څخه کم عمره مېرمنو کې د رحم د سرطان له امله د مړینې اړوند احصایې څېړل شوي. څېړنه ښیې چې له ۱۹۹۲ څخه تر ۲۰۱۵ کاله پورې په هرو درېیو کلونو کې د مړینې کچه شاوخوا څلور سلنه کمه شوې.
له ۱۹۹۲ څخه تر ۲۰۲۱ پورې، دا شمېره له ۶۰ سلنه څخه زیات ته ورسیدله، او د مړینې کچه په هرو سل زرو خلکو کې ۰،۰۰۷ پیښو ته راټیټه شوې.
دغه د پام وړ کمښت د ایچ پي وي واکسین د احتمالي اغیزو سره سمون لري.
د اوسلو په پوهنتون کې اقتصادي روغتیا پوهې ایملي برګر په دې اړه وویل: «دا کمښت په داسې وخت کې رامنځ ته شوی چې تمه کیده واکسین خپله اغیز وښیي. دا څیړنه ښیي چې واکسینونه د مړینې په کمولو کې مهم رول لوبوي."
دا موندنې ځکه مهمې دي، چې د مړینې کمښت یوازې په ځوانو مېرمنو کې لیدل شوی.
د اشیش دشموک په وینا، د رحم سرطان لاهم په دغه عمر کې خورا نادر دی، مګر کله چې موږ د زړو عمر لروکو مېرمنو ته وګورو لکه د ۳۰ او ۴۰ کلونو مېرمنې په دوی کې د رحم سرطان خپریدلو کچه لوړه ده.
راتلونکي کې څه باید وشي؟
د دې څېړنې پایلې ښیي چې د رحم د سرطان څخه د مړینې کچې په کمولو کې د ایچ پي وي واکسین مثبت اغیزه لري.
دغه واکسین د ایچ پي وي پورې اړوند د شپږ ډوله سرطانونو پشمول د رحم ، واژن، مقعد او ستوني سرطان، مخه نیسي.
په یوې بلې څېړنه کې چې د جون په میاشت کې د سرطان پیژندنې په ملي مجلې کې خپره شوه، څرګنده شوه، چې هغه مېرمنې چې په ۱۲ یا ۱۳ کلنۍ کې د ایچ پي وي واکسین ترلاسه کړی د رحم د سرطان هېڅ نښه په کې نه ده لیدل کیږي.
دا شواهد د پوهاوي د زیاتوالي او د واکسین کولو کچې ته وده ورکولو اړتیا باندې ټینګار کوي، ترڅو د دغه واکسین اوږدمهاله اغیزې په لویو عمر مېرمنو کې ولیدل شي.
