اسلام اباد کې مظاهرې او د شانګهای همکارۍ سازمان سرمشریزه

افراسیاب خټک

پخوانی سناتور او د سیمه ییزو چارو شنونکی

د پاکستان د پلازمینې اسلام اباد سړکونه ، لارې کوڅې پرون په کانټینري دیوالونو داسې بندې او وتړل شوې، لکه چې د بهر نه پرې د دښمن ستره حمله کېږي.

زرګونه پولیس د ښار نه چاپیره او ښار د ننه د دښمن په شا تمبولو ته تیار ولاړ دي.

په اسلام اباد کې د ولسمشر او د وزیراعظم دفترونو، پارلمان، سترې محکمې او د سفارت خانو د ژغورنې لپاره پوځ هم وسله په لاس تیارسي ولاړ دي.

خو بیا هم لکه چې دغه ټول بندیزونه او د وسله والو قواوو درول کافی نه دي، حکومت انترنیټ او د موبایل ټليفون زیګنالونه هم بند کړي.

دغو بندیزونو د پلازمینې د وګړو لپاره ډیر مشکلات ایجاد کړي.

د اسلام اباد کې اوسیدونکي وايي، د اپوزیسیون ګوندونو د مارشونو د مخنیوي لپاره د اسلام اباد په لارو کې یې تل خنډان لیدلي، خو دغه اوسني موانع بې ساري دي.

جالبه دا ده چې په اسلام اباد کې دغه اضطراری وضع د کومې ترورستي حملې یا د کوم خارجي دښمن د حملې د شنډولو لپاره نه ده، بلکې دا حالت د راولپنډۍ په محبس کې د بندي پخواني وزیراعظم عمران خان له خوا د اکتوبر په څلورمه د خپل ګوند غړو ته د مظاهرې لپاره د راوتلو غږ نه وروسته جوړ شوي دي.

په دې مظاهرو کې ستره ونډه د پښتونخوا وګړو اخیستې، چې د دغه ایالت د سر وزیر علي امین ګنډاپور په مشرۍ د موټرونو او سرویسونو په یوه غټه قافله کې یې له پیښور حرکت کړی، خو د صوابۍ سره نزدې مرکزي حکومت د موټر وې په منځ کې سړک کیندلی او غټې کندې یې کنستلې دي، چې د د اسلام اباد په لور د لاریونوالو د تګ مخه ونیسي.

د اباسین په بله غاړه د پنجاب پولیس سره د کوتکونو او ټوپکو ولاړ دي چې پنجاب ته له ننوتو لاریونوال منع کړي.

د دوو ګوندونو ټکر

د پاکستان په سیاست کې د اوسني ترخه انقطاب ریښې د پنجاب د دوو قوي سیاسي ډلو یعنې د نواز شریف په مشرۍ د مسلم لیګ او د عمران خان په مشرۍ د تحریک انصاف تر منځ را روانه زړه سیاسي دښمني ده، دغه دواړه ډلې په پوځ، بیروکراسۍ او قضا کې هم انډیوالان لري.

د ۲۰۱۳په ټول ټاکنو کې نواز شریف د پارلمان د چوکیو اکثریت وګاټه او د پاکستان د وزارت عظما په چوکۍ کیناسته، خو جنرالانو په ځینې وجوهاتو د هغه واک تحمل نه کړ.

جنرالانو د هغه د سقوط لپاره له یوې خوا په سیاست کې د عمران خان شا وټپوله او له بله اړخه یې د سترې محکمې د قاضیانو په وسیله نواز شریف د یوې ساختګي دوسیې په اساس په ۲۰۱۷ کې د چوکۍ نه برطرف کړ.

د ۲۰۱۸ په ټول ټاکنو کې لوی درستیز جنرال باجوه او د ای ایس ای پخواني مشر جنرال فیض حمید په ټول ټاکنو کې د بربنډې درغلۍ په وسیله د عمران خان د ګوند کاندیدان ګټونکي اعلان کړل.

عمران خان د پاکستان وزیر اعظم شو، خو نواز شریف ته دوسیې جوړې کړې شوې او هغه بندي شو.

د عمران خان د درې نیم کاله واک نه پس جنرال باجوه او د عمران تر منځه په دې وجه اختلاف پیدا شو چې هغه د عمران حامي جنرال فیض حمید د ای اېس ای د ریاست نه تبدیل کړ.

په مقابل کې یې عمران خان څه لږ مقاومت وکړو، نو د باجوه په تشویقولو اپوزیسیون په پارلمان کې عمران خان د سلب اعتماد د مصوبې په تصویب سره د واک نه لرې کړ.

د عمران خان ځای ناستی شهباز شریف، چې د نواز شریف کشر ورور دی، د باجوه د تقاعد کیدلو نه وروسته جنرال عاصم منیر د اردو نوی لوی درستیز وټاکه.

عمران خان تلاش کاوه چې فیض حمید په دغه چوکۍ کیني او عمران خان او فیض حمید د عاصم منیر د ټاکل کیدلو نه پس هم د هغه د برطرف کولو لپاره پټې او برنډې هلې ځلې وکړې، نو ځکه عمران خان او فیض حمید دواړه بندیان او محاکمې یې روانې دي.

د پاکستان لپاره مهم اکټوبر

د پاکستان په روان سیاسي انقطاب کې د اکتوبر وړومبۍ درې اونۍ په دوو وجوهاتو ډیرې مهمې دي.

وړومبۍ خبره دا ده چې د سترې محکمې اوسنی رئیس قاضي فائز عیسا، چې د اوسني حکومت طرفدار دی، د اکتوبر په پنځویشتمه نیټه تقاعد کېږي.

وزیراعظم شهباز شریف او لوی درستیز عاصم منیر ویره لري چې د قاضي فائز عیسا ځای ناستی منصور علی شاه به د فرورۍ ۲۰۲۳په ټول ټاکنو کې د درغلۍ په ضد د عمران خان عریضې را وسپړي.

دوی وېرېږي چې دغه نوی قاضي به اوسنی حکومت برطرف کړي او له نوي سره د انتخاباتو د دایرولو امر به صادر کړي.

ځکه د شهباز شریف په مشرۍ حکومت تلاش کوي چې د اکتوبر په دویمه اونۍ کې په اساسي قانون کې داسې تعدیلونه وکړي د کومو په وسیله چې د نوي قاضی القضات صلاحیتونه کم کړي.

د عمران خان د اوسني اعتصاب او مظاهرو هدف د اړۍ ګړۍ په جوړولو په اساسۍ قانون کې د حکومت له خوا د تعدیل را وستو مخه نیول دي.

ځکه که حکومت په دې کار کې بریالې نه شو، نو عمران خان به نه یوازې په نزدې راتلونکې کې سیاسي قدرت ته نزدې را نه شي، خو ور سره به ډیر کلونه په محبس کې اړولو باندې محکوم شي.

د شانګهای سرمشریزه

دویمه مهمه خبره دا ده چې د اکتوبر په پنځلسمه او شپاړسمه نیټه په اسلام اباد کې د شنګهای همکارۍ د سازمان د سرانو غونډه کیدونکې ده، چې پاکستان یې کوربه توب په غاړه لري.

د چین وزیر اعظم او د هند د خارجه چارو وزیر په دغه غونډه د ګډون اعلان کړی. د نورو غړو هیوادونو مشران به هم دغه کنفرانس کې د ګډون لپاره پاکستان ته راځي، نو د عمران خان ګوند په دې موقع نړیوالو ته ښودل غواړي چې د پاکستان د اولس اکثریت د هغه ملګري دي، خو اوسنی حکومت خپل ټول وس کوي چې د عمران خان دغه تلاش ته ماتې ورکړي.

اسلام اباد کې پولیس هر هغه څوک توقیفوي چې د پروتست اپاره پارلیمان ته مخامخ د «ډي چوک»نومې څلور لارې ته را رسیږي، پرون پولیسو د عمران خان دوه خویندې هم ونیوې چې تر دې ځای رارسیدلی وې، د اوسني ټکر نتیجې دواړو فریقو د پاره مهم عواقب لري.