د چین د دفاع وزیر ورکېدل؛ په مرموزه توګه ورک وزیران له څه سره مخ کېږي؟
د چین دفاع وزیر لي شانګفو له نږدې دریو اونیو راهیسې نه لیدل کېږي او راپورونه وايي، چې په څو جلسو کې هم نه وو. د چین د بهرنیو چارو وزیر چین ګانګ هم نږدې درې میاشتې مخکې یوه اونۍ نه و او ور سره له دندې ګوښه شو.
د چین د دفاع وزیر لي شانګفو د برخلیک په هکله د ډول ډول اټکلونو په ترڅ کې د جاپان لپاره د امریکا سفیر د جمعې په ورځ وویل، چې شانګفو په کور کې کلابند دی.
د چین د کمونېست حکومت د دغه مهم چارواکي د ورکېدو په هکله دا اټکل دی چې پلټنې ترې کېږي.
نوموړی درې اونۍ مخکې په بېجینګ کې د چین او افریقا د سولې او امنیت غونډه کې لیدل شوی دی.
وروستی سفر یې هم تېره میاشت مسکو او مینسک ته درلود. هلته یې د روسیې له چارواکو او د بیلاروس له ولسمشر الکساندر لوکاشنکو سره ولیدل.
پر جنرال لي شانګفو پنځه کاله مخکې د رویسې له تر ټولو ستر وسله کوټ روس اباراون اکسپورت څخه د وسلې اخیستلو په دلیل د امریکا بندیزونه ولګېدل.
چینايي چارواکو د دواړو هېوادونو د پوځونو ترمنځ د خبرو لپاره بیا بیا د دې بندیزونو د لرې کېدو غوښتنه کړې ده.
د امریکا دفاع وزیر لویډ استین تېر جون د سینګاپور دفاعي کانفرنس کې هڅه وکړه چې له لي سره خبرې وکړي، خو دا لیدنه له ستړي مش زیاته نه شوه.
ګارډین د جمعې په ورځ د فاینېنشل ټایمز په حواله وویل، چې امریکايي چارواکي باوري دي چې له لي پلټنې کېږي.
رویټرز خبري اژانس هم وايي، ټاکلې وه ۶۵ کلن لي تېره اونۍ د ویتنام په کوربتوب له چین سره د دغه هېواد په پوله کې د دفاعي همکاریو په کلنۍ غونډه کې ګډون وکړي، خو د لي له ورکېدو وروسته بېجینګ دغه کانفرنس ځنډولی دی.
درې میاشتې مخکې د چین د بهرنیو چارو وزیر چین ګانګ د یوې اونۍ لپاره ورک او بیا له دندې ګوښه اعلان شو.
ګارډین وایي، له هغه وخت راهیسې لا هم د چین ګانګ په هکله معلومات نشته.
په ورته ګام کې د چین ولسمشر تېره میاشت په پوځي برخه کې د بنسټیز بدلون له مخې د توغندیز ځواک دوه مهم جنرالان له دندې لرې کړل.
په دوی کې یو پخوانی جنرال لي یوچایو د اونیو لپاره نه لیدل کېده او د ګوښه کېدو په هکله یې هم کوم وضاحت ونه شو.
شنونکي وايي، نږدې لس کاله مخکې شي جین پینګ واک ته تر رسېدو راهیسې د فساد له منځه وړلو په پلمه په پراخ ډول سیاسي مخالفان په نښه کړي دي. هغهد چین د خلکو ازاديپال پوځ کې هم ځانګړي ځپل کړي دي او له مایو تسه تونګ راهیسې نوموړی د مرکزپال حکومت یو ځواکمن مشر دی او د دې هېواد مهم چارواکي یې ملګري دی.
خو د چین د چارو شنونکی بېل بیشاپ وایي، سره له دې چې د شي جنپینګ واک یوولس کلن کېږي، خو په دغه هېواد کې په لوړه کچه فساد حیرانوونکی دی.
د لي کوان یو سیاسي ښوونځي غړي درو ټامپسن هم ګارډین ته ویلي: «پر چین ګانګ او لي چې څه راغلي هغه د تیاره سیستم او اندېښمنوونکو شرایطو یوه بېلګه ده.»
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت مهم پخوانی چارواکی ښاغلی ټامپسن په دې باور دی چې په دریو میاشتو کې د چین د بهرنیو او دفاع وزیرانو ورکېدل بوږنوونکي دی.
د هغه په خبره:«بهرنیو خبرو اترو کې دا مهم کسان دي، خو چین په دې تړاو نړیوالې ټولنې ته وضاحت نه ور کوي چې ولې او څنګه دا کسان ورک شول. دا پېښې =ښيي چې بېجینګ دا مهال په خپل کورني سیاست کې ښکېل دی. »
جنرالي لي شانګفو تېر مارچ کې دفاع وزیر شو. نوموړی تر هغه مخکې د وسلوالو ځواکونو د څار مرکزي نظامي کمېسون مهم غړی و.
د لي له ورکېدو سره بیا هم د هغه ژوند لیک او د جنرالۍ رتبه د چین وېبپاڼو کې شته، خو له بهرنیو چارو وزارت د چین ګانګ لرې کېدو سره ژر د هغه رسمي نوم هم له وېبپاڼو لرې شو، وروسته بیا ځینې وېبپاڼو دا نوم بیا ولیکه.
