په امریکا کې څېړنیز مرکز: د طالبانو بیا واکمنېدو پسې د پاکستان امنیتي حالت بدتر شوی

د جیمز ټاون په نوم امریکايي مرکز وايي، پر افغانستان د طالبانو واکمنېدو پسې د پاکستان په تېره د پښتونخوا او بلوچستان امنیتي حالت بدتر شوی. دا اداره په تېرو ۲ کلونو کې په پاکستان کی د وسلوالو د ۷۳ سلنې او د مرګژوبلې ۱۳۸ سلنې زیاتېدو خبره کوي.

جیمز ټاون بنسټ د جمعې په ورځ د څېړنیزې مقالې په خپرولو سره په پاکستان کې د تېرو دوو کلونو ترهګریزې چارو ارزولې دي.

د دې بنسټ په خبره، پر کابل د طالبانو واکمنېدو پسې په بلوچستان کې د بلوڅ بېلتونپالو پاڅون لا ډېر خطرناک شوی دی او ان بلوڅ مېرمنې په ځانمرګو بریدونو کې ښکېلې دي.

جیمز ټاون د ځانمرګو ښځو پر زیاتوالي اندېښنه ښودلې ده.

جیمز ټاون بنسټ امریکايي فکري مرکز یا اندیځ دی چې پر ۱۹۸۴ کال ویلیام ګیمر جوړ کړ او اوس له ۵۰ د ډېرو نړیوالو کارپوهانو لرلو سره د اسیا او اوراسیا او ترهګرۍ اړوند سیاست پلانولو او ستراتیژیکو اطلاعاتو په برخه کې د معلوماتو رسولو مهمه سرچینه بلل کېږي.

دغه بنسټ وايي، د بلوچستان مرکز کوټه په افغانستان کې د امریکا په مشرۍ د جګړې پر مهال طالبانو، جنایتکارو، د نشه يي توکو او انسان قاچاقیانو ته ډېر چانسونه برابر کړي وو.

په مقاله کې د طالبانو په هکله د پاکستان د نظر بدلېدو ته هم اشاره وي او وايي، طالبان چې پر کابل واکمن شول، نو اسلام اباد ورته د خپل امنیتي چاپېریال لپاره په ښه پال کتل.

دوی کابل ته د پاکستان د ای اېس ای د مشر فیض حمید سفر ته په اشاره رسنیو ته د نوموړي یوه خبره هم را وړې چې ویلي یې وو: «اندېښنه مه کوئ، هرڅه سم روان دي.»

خو د دوو کلونو تېرېدو سره د پاکستاني چارواکو د تمې خلاف په دغه هېواد کې امنیتي حالت بدتر شوی دی او د مرګ، چاودنو، ځانمرګو، پر پولیسو، پوځ او حکومتي چارواکو د بریدونو نوې څپه پکې پیل شوې ده.

پښتونخوا او بلوچستان چې پر ډېورنډ کرښه پراته دي د وسلوالو له سختو بریدونو سره مخ دي، همدا وجه ده چې تېر کال د پاکستان لپاره یو خونړی کال بلل شوی او ویل شوي چې په دغه کال په پاکستان کې ۳۶۷ ترهګریز بریدونه شوي دي.

خو دا هم زیاته شوې چې وسلوالو سږ کال خپل بریدونه نور هم زیات کړي دي او یوازې سږني جون کې یې ۱۰۱ پاکستاني افسران وژلي دي.

دا بریدونه ښيي چې پر کابل د طالبانو واکمنېدو سره په پښتونخوا او بلوچستان کې د وسلوالو بریدونه ۷۳ سلنه او تر اوښتې مرګ ژوبله ۱۳۸ سلنه ډېره شوې ده.

جیمز ټاون وايي، د سږ کال لومړۍ نیمايي کې په پاکستان کې د ترهګریزو بریدونو له امله ۳۸۹ کسان وژل شوي او تر ۶۵۶ ټپیان دي.

په پاکستان کې د وسلوالو بریدونو په زیاتېدو پسې د کابل او اسلام اباد ترمنځ ناندرۍ هم ډېرې شوې او ان څه مهال مخکې د دغه هېواد پخواني دفاع وزیر خواجه اصف وویل، افغانستان نه پر خپل ګاونډیتوب درېږي او نه د دوحې پر تړون.

خو په ځواب کې یې ذبیح الله مجاهد وویل، طالبانو له امریکا سره د دوحې تړون کړی دی، نه له پاکستان سره.

خواجه اصف او د ای اېس ای مشر په پاکستان کې د بریدونو زیاتوالي پسې کابل ته لاړل او له طالبانو یې وغوښتل چې په افغان خاوره کې د وسلوالو پټنځي له منځه یوسي.

خو طالبان وایي، په افغانستان کې د وسلوالو پټنځي نشته او نه چا ته اجازه ور کوي چې افغان خاوره د نورو پرضد وکاروي.