د پریګوژین مرګ؛ واګنر وسلواله ډله له کوم برخلیک سره مخ ده؟

د روسیې د خصوصي وسلوالې ډلې واګنر د مشر پریګوژین تر وژل کېدو یوه ورځ مخکې په لیبیا کې د روسیې مرستیال دفاع وزیر وویل، دا ډله د مسکو تر کنټرول لاندې پاتې کېږي.

یونس بیک یوکوروف په لیبیا کې د روسیې ملګرو ته وویل، واګنر به په روسیه کې وي او د دې ډلې ځواکونه به نوي مشر ته خپل راپور وړاندې کوي.

یوې لیبیایۍ سرچینې وویل، د روسیې مرستیال دفاع وزیر د سې شنبې په ورځ د دغه هېواد ختیځ ته په بن غازي کې له خلیفه حفتر سره ولیدل.

مالومه نه ده چې دا خبرې د پرېګوژین د الوتکې غورځېدو له پېښې سره تړلې دي که نه، خو د روسیې د ولسمشر ویلادیمیر پوتین پرضد په تېر جون کې د پریګوژین ناکامه بلوا دا مانا لري چې مسکو له هغې شبکې سترګې نشي پټولی چې واګنر په نړۍ کې جوړه کړې ده.

د پریګوژین تر مرګ وروسته د دې پېچلې خو ګټورې شبکې سرنوشت هم معلوم نه دی چې واګنر د روسیې لپاره په ټوله اروپا، منځني ختیځ او افریقا کې جوړه کړې ده.

واګنر د اوکراین، سوریې، لیبیا او د مرکزي افریقا جمهوریت او مالي په جګړو کې مهم رول لري او په ډېرو هېوادونو کې یې د سرو او تېلو پر زېرمو ولکه کړې ده.

په جون کې د واګنر په بلوا پسې ولسمشر پوتین په سوریه کې د دې ډلې عملیات پای ته رسېدلي اعلان کړل.

په افریقا کې ښايي واګنر له بلې روسۍ ډلې سره یو ځای او یا نوي مدیریت سره په خپل حال پاتې شي.

خو د دې ډلې وړتیا په داسې ځایونو کې د مسکو لپاره ډېر ارزښت لري چې رسمي یا قانوني حضور پکې نه لري.

امریکايي څېړونکی جان لچنر چې پر پریګوژین کتاب لیکي په دې باور دی چې «واګنر یو کارند شرکت دی، قراردادونه لري، یوه سوداګري ده او باید دوام ولري.»

له ۲۰۱۹ کال راهیسې واګنر د لیبیا عملیاتو کې ښکېل دی او دوه زره وسلوالو یې د حفتر په قومنده د طرابلس په یرغل کې ونډه درلوده. د مرکزي افریقا جمهوریت د ولسمشر په خبره، واګنر د دې هېواد په کورنۍ جګړه کې مهم رول درلود. نوموړي د پریګوژین مرګ «لوی غم» بللی دی.

واګنر پورې تړلی اورو پولیس شرکت د سوریې تېلي زېرمې په واک کې لري، خو د دې شرکت په هکله مالومات نشته.

په ورته مهال په مرکزي افریقا جمهوریت او د افریقا لویې وچې په نورو هېوادونو کې پر کانونو او سوداګرۍ د واګنر د ګټې په هکله هم کم معلومات شته، خو د روسیې واک ته د دې شتمنیو سپارل هم سخت دي.