د متحده ایالاتو د مرستو ځنډولو په ټوله نړۍ کې د مرستندویه ډلو لپاره د خطر زنګ راپورته کړی

د بشر دوستانه مرستو د ځنډولو په اړه د ټرمپ پرېکړې په ټوله نړۍ کې د هغو مرستندویه ډلو ترمنځ د خطر زنګونه راپورته کړي، چې د متحده ایالاتو په مرستو تکیه کوي.

دغو سازمانونو خبرداری ورکړی، که د مرستو ځنډېدل دوام ووکړي، د خوراکي توکو او روغتیایي مرستو رسولو وړتیا به یې خورا محدوده شي.

د مرستو ځنډول په ټایلنډ کې د پناه غوښتونکو په کمپونو کې د ساحوي روغتونونو، په افغانستان او نورو هېوادونو کې د ځمکنیو ماینونو پاکولو، په افریقا کې د میلیونونو خلکو لپاره د درملو چمتو کولو چې د ایډز په څېر ناروغیو څخه رنځ وړي، د بېلابېلو مرستندویه پروګرامونو دوام ګواښي.

دا په داسې حال کې ده، چې متحده ایالات په نړۍ کې د بشر دوستانه مرستو تر ټولو لوی تمویل کونکی دی او اټکل کېږي، چې په ۲۰۲۴ کال کې یې ۱۳،۹ میلیارد ډالر مرسته کړې، چې د ملګرو ملتونو له خوا د ثبت شويو ټولو مرستو ۴۲ سلنه برخه جوړوي.

د یوې مرستندویه موسسې لوړپوړي کارکونکي رویټرز ته وویل، چې په ټایلنډ کې یې د پناه غوښتونکو د کمپونو په کلینیکونو کې شاوخوا ۱۰۰ زره میانماري پناه غوښتونکو ته خدمات وړاندې کول، چې مجبوره شول خدمات بند کړي.

د دې موسسې مالي مرستې د امریکا او د ژغورنې نړۍوالې کمېتي له خوا تمویل کېدې.

واشنګټن اعلان وکړ، چې د بېړنیو خوراکي مرستو په ګډون ځیني نور موارد د دغه هېواد د ځنډول شویو مرستو کې نه شاملېږي.

په دې لړ کې د بنګله دېش حکومت اعلان وکړ، چې متحده ایالاتو له یو میلیون څخه زیاتو روهینګیایي پناه غوښتونکو ته چې بنګله دېش ته یې پناه وړې ده، د بېړنیو خوراکي توکو مرستې نه دي ځنډولي.

دا معافیت په نورو بشر دوستانه پروګرامونو کې نه پلي کېږي.

په بنګله دېش کې یوه مرستندویه کارکونکي رویټرز ته وویل، هغه سازمانونه چې کډوالو ته سرپناه چمتو کوي، نور به د ساختماني توکو پېرلو او د پناه غوښتونکو لپاره د کورونو د ترمیم لپاره بودیجه ونه لري.

د مرستو ځنډول به د ایډز ، ملاریا او نري رنځ ناروغانو ته د ژوند ژغورونکي درملو رسولو باندې هم اغېزه وکړي، کوم چې په ټوله نړۍ کې میلیونونه خلک ورته اړتیا لري.

د متحده ایالاتو د نړۍوال پراختیايي سازمان یوه چارواکي اتل ګاوانډه وویل: "د هغو درملو ورکول چې ۲۰ میلیونه په ایدز اخته ناروغانو ته ورکول کېږي، بندېږي.»

ګاوانډه وویل، چې د مرستو ځنډول به د هغو سازمانونو کار ته زیان ورسوي، چې په ۲۳ هېوادونو کې د ۶،۵ میلیون یتیم او زیان منونکي ماشومانو سره کار کوي.

په افغانستان کې د خوړو د نړۍوال پروګرام چارواکي هم رویټرز ته وویل، چې د امریکا د مرستو د ځنډولو له پایلو اندېښمن دي، ځکه، دغه سازمان تر اوسه د افغانستان لپاره د اړتیا وړ مرستې یوازې نیمایي ترلاسه کړي او له شپږ میلیونو څخه زیات خلک یوازې په "ډوډۍ او چای" ژوندي دي.

د خوړو نړۍوال پروګرام تېر کال له متحده ایالاتو څخه ۴،۷میلیارده ډالر ترلاسه کړي، چې د بودیجې ۵۴ سلنه جوړوي.

په ۲۰۲۳ کال کې متحده ایالات د ماین پاکولو پروګرامونو کې تر ټولو لوی مرسته کوونکی و، چې ټولټال ۳۱۹ میلیون ډالر یا د ټولو نړۍوالو مرستو ۳۹ سلنه برخه یې اړوندو سازمانونو ته ورکړې ده.

د نورو هېوادونو په پرتله سوریه، میانمار، اوکراین او افغانستان له هغو هېوادونو څخه دي، چې ناچاوده ماینونه په کې تر ټولو ډېر خلک وژني.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د یکشنبې په ورځ اعلان وکړ، چې د امریکا حکومت باید خپلو ملي ګټو ته زیاته پاملرنه وکړي.

د دغه وزارت په خبرپاڼه کې راغلي: "ولسمشر ټرمپ څرګنده کړه، چې که بهرنۍ مرستې د امریکا خلکو ته ګټه ونه رسوي، دغه هېواد به نور په پټو سترګو پیسې نه وېشي. د بهرنیو مرستو ارزونه او بیا کتنه د دولت اخلاقي دنده ده.»

د اوکراین د ښوونې او روزنې د بورډ مشرې اوکسانا ماتییاش ویلي، چې په اوکراین کې د نادولتي او مرستندویه موسسو ترمنځ د مرستو د کمېدو وېره مخ په ډېرېدو ده.