د امریکا دفاع وزیر په مخه ښې وینا کې د افغان ښځو وضعیت وحشتناک وباله
د امریکا دفاع وزیر په پنټاګون کې د خپلې دندې د پای په مراسمو کې وویل چې له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو له وتلو وروسته په دغه هېواد کې د ښځو حقونو ته «وحشتناکې پیښې» رامنځته شوې دي. لویډ اسټین وویل چې د افغان ښځو د وضعیت د ښه کولو لپاره هڅې باید دوام ومومي.
د امریکا د دفاع وزارت لومړني تور پوستي وزیر ۷۱ کلن لویډ اسټین د جمعې په ورځ په دفاع وزارت کې د خپلې دورې پای اعلان کړ. هغه د امریکا په پوځ کې ۴۱ کاله خدمت وکړ.
اسټین څلور ستوری جنرال دی او د پنټاګون د باتجربه جنګي جنرالانو له ډلې ګڼل کیږي.
اسټین په ۲۰۱۶ کال کې له پوځ څخه تقاعد شو، خو په ۲۰۲۱ کال کې د ولسمشر جو بایډن له خوا بېرته پنټاګون ته راستون شو او د لومړي تور پوستي دفاع وزیر په توګه وټاکل شو.
د اسټین دوره له دریو لویو پوځي بحرانونو سره مل وه؛ د اوکراین جګړه، له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو وتل او په منځني ختیځ کې جګړه د هغه په دوره کې ترسره شوې دي.
اسټین د مایر-هنډرسن په اډه کې د خپلې دورې د پای ته رسیدو په مراسمو کې وویل: «په تېرو څلورو کلونو کې موږ د خپلو سیالانو پر وړاندې ودرېدو، خپل دښمنان مو کمزوري کړل، خپل ملګري مو پیاوړي کړل او پر راتلونکي مو پانګونه وکړه.»
خو د هغه دوره له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو له ناورینه ډک وتلو او د طالبانو له راڅرګندېدو سره سمون خوري، چې منتقدین یې د متحده ایالاتو لپاره یوه تاریخي ماته بولي.
اسوشیټیډ پریس راپور ورکړ چې د طالبانو په لاس د افغان حکومت حیرانوونکي سقوط د اسټین پر مخینه تل اغیزه کړې ده.
د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته افغانستان د ښځو او ډېموکراسۍ په برخه کې ترلاسه شوې لاسته راوړنې له لاسه ورکړې.
اسټین وویل: «ډېرې وړاندوینې وې چې که موږ له افغانستان څخه ووځو، نو هره ورځ به پر موږ برید وشي. دا نه دي شوي خو د ښځو د حقونو په اړه ځینې ناوړه پیښې رامنځته شوې دي. موږ باید د دې شیانو د ښه کولو لپاره هڅو ته دوام ورکړو».
د بایډن اداره لا له افغانستان څخه د وتلو له صدمې نه وه راګرځېدلې، چې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د اوکراین د برید لپاره د سلګونو زرو سرتیرو راټولول پیل کړل.
د یرغل په ځواب کې اسټین د اوکراین د دفاعي اړیکو ډله جوړه کړه، چې له ۵۰ څخه زیاتو هېوادونو ایتلاف دی چې په تیرو دریو کلونو کې یې کیېف ته له ۱۲۶ ملیارد ډالرو ډېرې وسلې لېږلي دي.
بیا، د حماس او اسراییل ترمنځ جګړه د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷ مه پیل شوه او له هغه وخت راهیسې متحده ایالاتو د اسراییل ستراتیژیک او پوځي ملاتړ کړی.
اسراییل، چې د متحده ایالاتو یو متحد دی، په غزه کې د نسل وژنې تور پرې لګول شوی دی.
اسټین سیمې ته دوه الوتکې وړونکې بېړۍ واستولې او له هغه وخت راهیسې شخړه په سره سمندر کې خپره شوې، چې سوداګري یې ګډوډه کړې.
د جمعې په ورځ په خپله مخه ښې وینا کې اسټین په بحران کې د خپل هیواد "لاسته راوړنې" وستایلې.
هغه وويل: «موږ ازاده نړۍ سره يوځای کړې ده څو د پوتين د امپراتورۍ د يرغل پر وړاندې د خپلې ازادۍ لپاره له اوکراين سره مبارزه کې مرسته وکړو. موږ د ناټو یو داسې اتحاد رهبري کړی چې تر بل هر وخت ډېر پیاوړی، لوی او متحد دی.»
هغه زیاته کړه: «موږ په منځني ختیز کې د بشپړې جګړې مخه نیولې، په ټوله سیمه کې د ایران نیابتي ځواکونه مو کمزوري کړي او په غزه کې د فلسطیني ملکي وګړو د ژغورلو لپاره مو نه ستړی کیدونکی کار کړی دی.»
