د انسایډر څیړنه؛ روسي استخباراتو طالبانو ته د هر امریکايي د وژلو پر سر ۲۰۰ زره ډالر ورکول
د انسایډر او د جرمني د شپیګل مجلې څیړنه ښيي، چې د روسیې پوځي استخباراتو (GRU) څو کاله په افغانستان کې ترهګرو ډلو ته مالي مرسته ور کړې، چې د امریکا او د هغې متحدو ځواکونو ته زیان ورسوي. څیړنه ښيي چې روسي استخباراتو د دغو عملیاتو لپاره شاوخوا ۳۰ میلیونه ډالر لګولي دي.
څیړنه وايي، روسي استخباراتو د ګرانبیه تیږو یو سوداګریز شرکت د پردې ترشا کاراوه، چې د افغان منځګړو شبکې پرمخ بوځي. دې شبکې طالبانو او نورو وسله والو ډلو ته پیسې رسولې او کله به چې د منځګړو ماموریتونه بشپړ شول، هغوی ته د روسیې اسناد ورکول کېدل او په روسیه کې پناه ورکول کېده.
انسایډر وايي، د ۲۰۱۹ کال د ډسمبر پر۱۱مه د بګرام هوايي اډه د یوه سخت برید هدف وګرځېده. یو لوی بار وړونکی موټر، چې په زرګونو پونډه چاودیدونکي مواد پکې ځای پر ځای شوي وو، د اډې په دیوالونو او تخریب شوي کوریایي روغتون ولګېده، چې یوه لویه کنده یې پرېښوده. سرچینه وايي، چې دا برید بهرنۍ جاسوسي اداره په مالي ملاتړ شوی و.
د انسایډر د څیړنې په اساس، روسي استخبارات له۲۰۱۵ څخه راهیسې په پراخه کچه د افغان وګړو د شبکو په جوړولو کې دخیل وو. دې شبکو د طالبانو لپاره منځګړتوب کاوه او د روسیې د استخباراتو لپاره یې کار کاوه. دوی د طالبانو د بریدونو لپاره مالي ملاتړ برابراوه، چې په پایله کې یې د امریکایي او افغان ځواکونو پر ضد ۱۷ بریدونه ترسره شوي.
۲۰۰ زره ډالري انعامونه
د طالبانو لپاره د روسیې مالي مرسته په اوسط ډول د هر وژل شوي امریکایي یا متحد سرتیري لپاره ۲۰۰ زره ډالره وه. رپوټونه ښيي چې روسي استخباراتو د دې عملیاتو لپاره شاوخوا ۳۰ میلیونه ډالر مصرف کړي دي.
د څیړنې په ترڅ کې د روسیې د استخباراتو د مخکښو کسانو او د افغان منځګړو شبکې ترمنځ اړیکې په ګوته شوې دي. په ورته وخت کې، د امریکا استخباراتي ادارې د روسي استخباراتوپه دې پټو عملیاتو خبرې وې، خو سیاسي لومړیتوبونو د دې مسالې په جدي ډول څیړلو کې خنډ جوړ کړی و.
انسایډر وايي، چې دروسي استخباراتواو طالبانو ترمنځ دغه اړیکې ښيي چې روسیه د امریکا او د هغې له لویدیزو متحدینو سره د نیابتي جګړې په حال کې وه. د دې کړنو هدف د امریکا نظامي حضور کمزوری کول او خپل سیمه ییز نفوذ پراخول و.
د انسایډر څیړنې نه یوازې د طالبانو او روسیې ترمنځ اړیکې ثابتې کړې، بلکې د روسي استخباراتو هغه افسران یې هم په نښه کړي، چې د دغه پروګرام د همغږۍ مسوول وو.
انسایډر وايي، له۱۸ میاشتنۍ څیړنې وروسته یې د خپلو شریکانو په همکارۍ نوي شواهد ترلاسه کړي چې ښیي د روسیې د GRU (نظامي استخباراتو) ادارې طالبانو ته د امریکا، ایتلاف او افغان ځواکونو پر ضد د بریدونو لپاره د میلیونونو ډالرو مرسته کړې ده. څیړنه وايي، د جي ار یو ۲۹۱۵۵ یونټ، چې په ناټو هېوادونو کې د بمونو او زهرجنو بریدونو تر شا لاس لري، د دې عملیاتو مسوول و.
افغان کم، خو امریکایان ډېر ووژل شي
د ډګلاس لندن په وینا، چې له۲۰۱۶ نه تر ۲۰۱۸ پورې دسي آی اې د جنوبي او سویلي اسیا لپاره د ترهګرۍ ضد مشر و، روسیې غوښتل طالبان ډیر امریکایان ووژني او کم افغانان ووژني. هغوی د روسیې د مالي مرستې له لارې جنګیالي هڅول چې د امریکا پر ضد بریدونو کې ډیر خطرونه ومني.
د پخوانیو افغان او امریکایي استخباراتي چارواکو په وینا، د جي ار یو او طالبانو پروګرام په پیل کې د افغان منابعو په جذبولو پیل شو. بیا یې د وسله والو او مهماتو او منابعو لېږد پیل کړ چې طالبانو له ګاونډي تاجکستان څخه ترلاسه کول، چیرې چې روسیه خپله تر ټولو ستره پوځي اډه لري.
څیړنه وايي، په پای کې دا پروګرام د پیسو په بدل کې شو، چې طالبانو ته د بریدونو لپاره انعامونه ورکول کېدل. د افغانستان د ملي امنیت مخکینیو چارواکو په وینا، دوی د خپلو تحقیقاتو پر اساس د طالبانو لږ تر لږه ۱۷ بریدونه تشخیص کړي، چې د روسیې له خوا یې مالي تمویل شوی و. دوی ته پیسې د پېچلو شبکو له لارې ور ورسېدې.
څیړنه وايي، په ۲۰۱۶ کال کې د عملیاتو سرعت زیات شو، چې دا د ډونالډ ټرمپ د ولسمشرۍ ټاکنو کال و. په ۲۰۱۷ کال کې د نوي حکومت ادارې د جنوبې اسیا لپاره یوه تګلاره منلې وه چې هدف یې پر طالبانو فشار راوستل و، خو یو کال وروسته یې د امریکا اوږدې جګړې پای ته رسولو لپاره مذاکرات پیل کړل. دغه مذاکرات د دوحې تړون رامنځته کړ.
د کندز ښار عملیات
د انسایډر له خوا د تحلیل شويو معلوماتو پراساس، دا روښانه ده چې د روسي استخباراتو ۲۹۱۵۵ یونټ په ۲۰۱۵ کال کې د دې پروګرام لپاره خپل منابع ګومارل پیل کړل. دې یونټ د افغانانو مختلفو شبکو ته د منځګړیتوب، پیسو لیږدونې او له طالبانو سره د اړیکو جوړولو لپاره هڅې پیل کړې. په دې کې د کندوز ښار عملیات هم شامل وو، چې د رحمت الله عزیزي شبکه پکې ډېره فعاله وه. نوموړی د قاچاق پخوانی متخصص و.
عزیزي چې د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره مینه لري، په ۲۰۱۵ کال کې اصلاً په روسیه کې میشت و، خو په دوامداره توګه یې افغانستان او د سیمې نورو هېوادونه ته سفرونه کول. هغه درې روسي پاسپورټونه هم ترلاسه کړي وو چې په مختلفو نومونو صادر شوي وو. عزیزي یو مخفی شرکت جوړ کړ چې د پیسو مینځلو لپاره یې کاراوه، چې د طالبانو جنګیالیو ته پیسې ورکړي. دغه راز یو د سرو زرو د سوداګرۍ شرکت وو چې په مسکو کې د جي ار یو له اصلي مرکزي دفتر سره یې تړاو درلود.
انسایډر له څلورو پخوانیو افغان چارواکو سره خبرې کړې دي، دریو یې په افغانستان کې د ملي امنیت ادارې په لوړپوړو دندو کې کار کړی و. ټول د جي ار یو له پروګرام سره اشنا وو او پوهیدل چې کوم بریدونه د روسیې له استخباراتو سره تړاو لري. د هغوی نتیجه ګیرۍ د هغو افغاني شبکو له غړو څخه د ترلاسه شويو شواهدو پر بنسټ وې چې دملي امنیت له خوا یو نیم کال بندي شوي وو.
د ملي امنیت د سرچینو په وینا، د هر وژل شوي امریکایي یا ایتلافي سرتیري لپاره شاوخوا ۲۰۰ زره ډالره ورکول کېدل، خو د افغان پوځیانو او امنیتي افسرانو د وژلو په بدل کې کمې پیسې ور کول کېدې.
د ملي امنیت یوه پخواني چارواکي د دې پروګرام له لارې اټکل کړی چې روسیې طالبانو ته شاوخوا ۳۰ میلیونه ډالر ورکړي دي، چې دسي آی اې له سایکلون عملیاتو سره پرتله شوی، چې د ۱۹۸۰مو کلونو په جریان کې یې د شوروي اتحاد خلاف پخواني مجاهدین تقویه کول او درې تر څلور میلیارده ډالره لګښت یې درلود.
