د امریکا ۳۹م ولسمشر جیمي کارټر د ۱۰۰ کلونو په عمر ومړ

د امریکا پخوانی ولسمشر جیمي کارټر د ۱۰۰ کلونو په عمر تر هغه وروسته ومړ، چې څه باندې یو کال په روغتون کې و.

د امریکا ۳۹م ولسمشر د جورجیا د مونګلو یو بزګر و، چې په ۱۹۷۷ کال کې یې د ولسمشرۍ په څوکۍ د واک د ترلاسه کولو پر مهال په حکومت باندې د باور د بیرته راګرځولو په لټه کې و او بیا یې د بشرپالنې په توګه د نه ستړي کېدونکو کارونو له امله شهرت پیدا کړ.
هغه په ۲۰۰۲ کې د نوبل د سولې جایزه هم ترلاسه کړه.
جیمي کارټر د جورجیا له یوه فارم څخه د متحده ایالاتو ولسمشر او د نوبل جایزې ګټونکی او وروسته د سولې او بشري حقونو فعال شو.
کارټر په ۱۹۷۷ کې ولسمشر جیرالډ فورډ ته په ټاکنو کې ماتې ورکړه او د متحده ایالاتو ۳۹م ولسمشر شو.
هغه د متحده ایالاتو د نورو ولسمشرانو په پرتله اوږد ژوند وکړ.
د پخواني ولسمشر کارټر د ولسمشرۍ له دورې وروسته په سپینه ماڼۍ کې د هغه کارونه د بریالیو کارونو په توګه یادېدل.
نومړي په ۹۰ کلنۍ کې د بشري حقونو لپاره کار کاوه، کتابونه یې ولیکل، د اړو خلکو لپاره یې کورونه جوړ کړل، هره یکشنبه یې په ښوونځي کې ښوونه ورکوله او د سولې په لټه کې یې د نړۍ سفرونه وکړل.
کارټر د ولسمشرۍ دورې نه وړاندې د متحده ایالاتو د سمندري اکاډمۍ څخه فارغ شوی، د دغه هېواد سمندري ځواکونو په مرین پروګرام کې یې برخه اخیستې، دوه دورې د جورجیا ایالت سناتور او د والي په توګه دنده ترسره کړې.
د هغه کورنۍ د ۲۰۲۳ کال په فبروري کې اعلان وکړ، چې هغه د روغتون د یو لړ لارښوونو وروسته په خپل کور کې دی او پالنه یې کېږي.
ځیني مبصرین هغه د ملت "د تر ټولو بریالي پخواني ولسمشر" په توګه یادوي.