د منځنۍ اسیا شنونکي: په افغانستان کې د جماعت انصارالله حضور د تاجکستان امنیت ګواښي
د ډله ییز امنیت تړون سازمان د پنجشنبې په ورځ د قزاقستان په پلازمېنه استانه کې پرېکړه وکړه چې د افغانستان او تاجکستان ګډه پوله تقویه شي.د یاد تړون غړو هیوادونو یو پریکړه لیک لاسلیک کړ چې د افغان-تاجک پولې د پیاوړتیا لپاره د ډله ییز امنیت تړون سازمان په نښه شوی پروګرام تاییدوي.
د تړون غړو هېوادونو دغه راز د نړیوال او سیمه ییز امنیت په تړاو ۱۴ سندونه لاسلیک کړل.
د یاد تړون عمومي منشي، ایمانګلي تاسماګامبیتوف، ویلي، چې د افغان-تاجک پولې د تنظیم او امنیت هوکړه لیک یو بین الحکومتي پروګرام دی.
د اذربایجان کالیبر رسنۍ ددې ناستې په درشل کې په یوه تحلیل کې ویلي، چې په افغانستان کې میشتې وسله والې ډلې جماعت انصارالله، چې د "تاجک طالبانو" په نوم هم پېژندل کېږي، د تاجکستان پر وړاندې د نظامي عملیاتو لپاره خپلې تیارۍ چټکې کړې دي.
د روسیې د عصري افغانستان مطالعاتو مرکز په وینا، دې ډلې ته له سوریې، عراق او افغانستان نه د جګړه مارو د ورتګ شمېر ورځ تر بلې زیاتېږي، چې د سیمې لپاره یې د امنیتي ننګونو کچه لوړه کړې ده.
یادې رسنۍ د افغان-تاجک پولې د امنیت او په افغانستان کې د منځنۍ اسیا هېوادونو د جنګیالیو د حضور په تړاو د منځنۍ اسیا ځینې شنونکي غږولي.
د تاجکستان سیاسي شنونکي پروېز ملوجانوف په باور، د افغان-تاجک پولې د پیاوړتیا لپاره یو نړیوال توافق شته. هغه کالیبر ته وویل: « له همدې امله به د دې موخو لپاره له بېلابېلو سرچینو څخه بودجه ځانګړې شي. د دې نړیوال توافق دلیل دا دی چې د طالبانو تر واک لاندې افغانستان په نړیواله ټولنه او ګاونډیو کې اعتماد نه دی رامنځته کړی».
د ملو جانوف په وینا، که د تاجک-افغان پولې په اوږدو کې کومه جدي شخړه رامنځته شي، د سی.ایس.ټي.او غړي هېوادونه به د موجوده تړونونو پر بنسټ تاجکستان ته د نظامي او تخنیکي مرستې په ورکولو مکلف وي. هغه زیاته کړه، « په تاجکستان کې د ټولنیزو رسنیو او انلاین رسنیو تحلیلونو ته په کتو، عامه نظر په پراخه توګه د طالبانو پر وړاندې سخت دی. له همدې امله، د احتمالي برید په صورت کې به د تاجک ځواکونو لپاره پراخ ولسي ملاتړ موجود وي».
د قرغزستان سیاسي کارپوه او تاریخپوه، اسکر جاکیشیف، وویل چې له افغانستان سره د نږدې ۱۴۰۰ کیلومترو اوږده پوله درلودونکی تاجکستان د سی.ایس.ټي.او په سرحدونو کې تر ټولو زیانمن ټکی دی. هغه زیاته کړې « دا اندېښنې د سی.ایس.ټي.او غړي هېوادونه، په ځانګړي ډول روسیه، چې په ځانګړو نظامي عملیاتو کې ژوره ښکېلتیا لري، په ګډه هڅوي چې د تاجکستان د پولې د امنیت لپاره پراخ اقدامات وکړي».
د قزاقستان سیاسي شنونکي، ګزیز ابیشیف، خبرداری ورکړ چې تاجکستان ښايي یوازې د افغانستان له اړخه د افراطیانو پر وړاندې له ستونزې سره مخ شي. هغه ویلي، چې « افراطیان نه یوازې ایدیالوژیکي او مادي انګېزې لري، بلکې د جګړې تجربه او پرمختللې وسلې هم لري، چې د تاجکستان لپاره د پام وړ ننګونې رامنځته کوي، خو زه باور لرم چې د تاجکستان ملګري به یې یوازې پرېنږدي».
ابیشیف زیاته کړې چې په تاجکستان کې بېثباتي به ټولې مرکزي اسیا ته لوی ګواښ پېښ کړي، په ځانګړي ډول قزاقستان او روسیې ته. هغه وویل، « له همدې امله ډېر احتمال شته چې د سی.ایس.ټي.او غړي هېوادونه د تاجک-افغان پولې په امنیت کې زیاته پانګونه وکړي».
