د اروپايي ټولنې د ساینس پوهانو په وینا ۲۰۲۳ کال د نړۍ ترټولو ګرم کال و
د اروپایی ټولنې د اقلیم د بدلون ادارې ویلي چې تیر کال په تیرو یو لک کلونو کې د ځمکې ترټولو ګرم کال و. د دغې ادارې مشر کارلو بوونټیمپو ویلي: "د اقلیم له پلوه، دا یو ډیر استثنایی کال و، حتی کله چې د نورو ګرمو کلونو سره پرتله شي."
په نیو کاسټل پوهنتون کې د اقلیم د بدلون پروفیسور هیلي فولر وايي چې د ځمکې د تودوخې بې څاړې لوړیدل دا ښيي چې د کاربن د تولید کچه باید راټيټه شي او ژر تر باید په دې برخه کې کوټلي ګامونه پورته شي.
هغه وايي: "په سیاسي نړۍ کې د بدلون سرعت او د ګلخانه ای ګازو د تولید د کمولو اراده د نړۍ د تودوخې د بدلون سرعت سره سمون نه لري."
د حکومتونو او شرکتونو د اقلیمي موخو له پراخیدو سربیره، د CO2 تولید په پراخه توګه لوړ شوی دی. په نړۍ کې د ډبرو سکرو، تیلو او ګازو له سوځولو څخه د CO2 تولید په ۲۰۲۳ کال کې په بیسارې توګه لوړ شوی دی.
د انسان لخوا د اقلیم د بدلون سربیره، په ۲۰۲۳ کال کې د تودوخې درجه د ال نینو موسمي پدیدې لخوا لوړه شوې، چې له امله یې په ختیځ آرام سمندر کې د سمندر د اوبو پورتنۍ برخه تودیږي او د نړۍ د لوړې تودوخې د ډیریدو سبب کیږي.
ساینس پوهان لا تر اوسه په کره توګه نه پوهیږي چې د ۲۰۲۳ کال کې د نړۍ سخته تودوخه د دې نښه ده چې د نړۍ تودوخې لوړیدل ګړندي شوي.
د اروپایی ټولنې د اقلیم د بدلون ادارې مرستیالې سمانتا برګیس وايي: "موږ د دې لپاره لا ډېر وخت ته اړتیا لرو چې پوه چې ۲۰۲۳ کال یو معمولي ګرم کال و که دا کال په پرلپسې توګه د نړۍ د تودوخې د لوړیدو په مانا دی."
د تودوخې ډیریدل د هوا ویجاړونکي آفتونه لا پسې زیاتوي. په ۲۰۲۳ کال کې، د ګرمۍ د ډیریدو له امله له چین څخه تر اروپا پورې د تودوخې وژونکي څپې زیاتې شوې وې. په لیبیا کې د سختو بارانونو له امله راوتلو سیلاوونو کې زرګونه کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی و او د کاناډا په ځنګلونو کې د تودوخو د څپو له امله تر ټولو پراخې اورلګیدنې رامنځ ته شوې وې.
د اقلیمي بدلون اقتصادي پایلې هم مخ په ډیریدو دي. امریکا کې لږترلږه ۲۵ اقلیمي افتونو رامنځ ته شوي چې زیان یې له یو ملیارد ډالرو څخه ډیر دی. په همدې حال کې وچکالۍ په ارجنټاین کې د سویا او په هسپانیه کې د غنمو فصلونه ویجاړ کړي دي.
