د وژنې یوه دسیسه به امریکا او هند سره لرې کړي؟
د یو امریکایی وګړي د کرایې قاتل د بې رحمه وژنې دسیسه چې د چارواکو په وینا د هند د حکومت یوه چارواکي پلان کړې وه وه، ښايي د متحده ایالاتو او هند کمزورو اړیکو ته زیان ورسوي.
مګر دغه دواړه هیوادونو د چین مخ پر زیاتیدونکي نفوذ سره د مباررزې لپاره د متحدینو په لټه کې دي. د امریکا له خوا د چهارشنبې په ورځ د قضیې په اړه رپوت ښکاروي، چې دغه هیواد دې ته چمتو دی چې پر دغه قضیه سترګې پټې کړي.
د نیویارک په منهاټن کې د فدرال حکومت څارنوالانو ويلي چې، دغه هندي چارواکی چې نوم یې نه دی خپور شوی او د امنیت او ستخباراتو په برخه کې کار کوي، او یو بل ۵۲ کلن هندي وګړي، نیکیل ګوپتا، سږکال په دوبي کې د نیویارک د اوسیدونکي د وژلو دسیسه جوړه کړه. وژل شوي امریکايي د هند په شمال کې د سکانو لپاره د خپلواک هېواد د جوړیدو ملاتړ کاوه.
دوی د وژلو دغه پلان په داسې حال کې عملي کړ چې د امریکا متحده ایلاتو د مخدره توکو سره د مبارزې ادارې له یوه مخفي ایجنټ یې د وژنې د پلان د عملي کولو په اړه پیغامونه تبادله کول.
د دغې دسیسې د عملې کیدو سره هممهاله، د جون په ۲۲ مه نیټه د امریکا ولسمشر جو بایډن امریکا ته د یو رسمی سفر په ترڅ کې د هندوستان د لومړي وزیر نرندرا مودي هرکلی کوو.
د امریکا د یو لوړپوړي دولتي چارواکي په وینا، له دغې دسیسې تر خبریدو وروسته، د متحده ایالاتو چارواکو، د جولای په وروستیو کې له هنده وغوښتل چې د دې موضوع په اړه څیړنې وکړي.
بایډن د سي ای اې مشر نوي ډیلي ته واستاوه او په سپتمبر کې په یوه سرمشریزه کې یې له مودي سره دا مسله راپورته کړه او هغه ته یې وویل چې دغه ډول پیښې به د دواړو هیوادونو ترمنځ اړیکي زیانمن کړي.
روانه میاشت ډیلې ته د امریکا د بهرنیو چارو او دفاع وزیرانو د سفرونو او لوړې کچې مجلسونو په لړ کې، هندي چارواکو د دغې قضیې په اړه د پراخې همکارۍ ژمنه کړې ده.
کله چې روانه اونۍ د دغې قضیې جزییات خپاره شول، امریکا د دغو جزییاتو په غبروګون کې یوه نرمه او محاسبه شوې اعلامیه خپره کړه.
یو لوړ پوړي امریکايي چارواکي د وژنې دغه دسیسه یوه "جدي موضوع" وبلله او ویې ویل چې واشنګټن تمه لري چې هند باید دا ډول کړنې ونه کړي ځکه چې د بایډن اداره له هند سره د همکارۍ د پراخولو لویه اجنډا تعقیبوي.
د بهرنۍ سیاست کارپوهان وايي چې د متحده ایالاتو غبرګون ښیې چې دوی نه غواړي دا مسله د دواړو هیوادونو پراخو اړیکو ته زیان رسوي.
بایډن له هند سره د اړیکو پراخولو ته لومړیتوب ورکړی تر څو په اسیا کې د چین پراخیدونکي نفوذ سره مقابله وکړي او هند له روسیې یې لرې کړي تر څو په دې ډول روسیه په اوکراین د یرغل له امله منزوي کړي.
'دوی یو بل ته اړتیا لري'
تر دې دمه، د نیویارک د وژنې قضیې پرمختګ، په کاناډا کې سږکال د رامنځ ته شوې یوې ورته قضیې سره خورا توپیر لري.
کاناډایې چارواکو په سپتمبر میاشت کې ویلي و چې په وینکوور ښار کې د یو سک بېلتون غوښتونکي مشر هردیپ سینګ نیجار په وژلو کې د هندي ایجنټانو د لاس لرلو په تړاو "معتبر" دلایل شته دی.
هند په ډیرې غوسې د کاناډا دا ادعا رد کړه او د دواړو هیوادونو ترمنځ ډيپلوماټیکې اړیکې خرابې شوې. ان دا چې دواړو هیوادونو خپل ډيپلوماټان بیرته خپلو هیوادونو ته راوغوښتل او هند خبرداری ورکړ چې دغه چاره به د دواړو هیوادونو ترمنځ روانې سوداګریزې خبرې اترې ګډوډې کړي.
دا په داسې حال کې ده چې د امریکا تورونو ته د هند ځواب خورا نرم و. هندي چارواکو ویلي چې د دغې قضیې په اړه به په جدي توګه څیړنې کوي.
په نوي ډیلي کې د جواهر لال نهرو په پوهنتون کې د هند د بهرنۍ پالیسۍ کارپوه هیپیمون جیکب په وینا هند له کاناډا سره ستراتیژیکه ملګرتیا نه لري، خو له امریکا سره یې لري.
نومړي وویل: "متحده ایالات او هند دواړه په دې پوهیږي چې دوی یو بل ته اړتیا لري، شاید امریکا هند ته یو څه ډیره اړتیا ولري."
