د شلو هېوادونو د پارلمانونو ښځينه رییسانې وايي چې افغان مېرمنې به يوازې نه پرېږدي

د نړۍ له ګوټ ګوټ څخه د پارلمانونو ۲۰ ښځینه رییسانو په یوه ګډه مقاله کې د افغان ښځو او نجونو د زده کړو له حق نه د ملاتړ په برخه کې پر خپلې ژمنې ټینګار کړی. ۱۵۸ فرانسوي سناتورانو هم په یوه پرانېستي لیک کې په افغانستان کې د جنسیتي تبعیض په رسمیت پېژندلو غوښتنه کړې ده.

د اروپا له پارلمان څخه روبرتا مټسولا او د فرانسې له پارلمان نه ییل برون پیوه، نانسي پلوسي، د متحده ایالاتو د استازو جرګې پخوانۍ رییسه، له هسپانیا څخه فرنچینا ارمینګول او له انګولا نه کارولینا سیریکیرا پر افغان ښځو د لومونډ ورځپاڼې د مقالې لیکوالانې دي.

د دې مقالې په یوه برخه کې راغلي، «افغانستان نن یوازینی هېواد دی چې له ۱۲ کلنۍ څخه د کم عمره نجونو او ښځو پر زده کړو یې بندیز لګولی. ځوانې افغانې نجونې باید له خپل نړیوال او اساسي حق څخه بې برخې نه شي.»

دغو مېرمنو د ښځو پر غږ د طالبانو له خوا بندیز لګول «د ښځو د ازادۍ پر تابوت وروستی میخ» ګڼلی دی.

په مقاله کې راغلي چې د دغه فرمان له مخې له نارينه پرته له کوره د ښځو وتل، په عامه ځايونو کې د ښځو غږ اورېدل او حتا د ښځو له خوا د شعرونو زمزمه کول منع دي.

په دې لیکنه کې له ښځینه سیاستوالو پوښتنه شوې چې د دوی جرم څه دی؟ ښځه کیدل د دوی ګناه ده؟ "

د شلو هېوادونو د پارلمانونو ریيسانو په خپله مقاله کې ژمنه کړې چې افغان مېرمنې به يوازې نه پرېږدي.

په همدې حال کې د نومبر پر ۲۵ مه د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي نړیوالې ورځې په مناسبت، د دوشنبې په ورځ ۱۵۸ فرانسوي سناتورانو هم په افغانستان کې د ښځو پر وضعیت اندېښنه وښوده او د هغوی پر وړاندې یې «جنسي توپیر» وغنده.

په یوه پرانیستي لیک کې چې د فرانسې د مشرانو جرګې د ښځو د حقونو پلاوي د رییس ډومینیک وریان په نوښت خپور شوی، لیکل شوي چې افغان ښځې د «ظالم رژیم» تر واکمنۍ لاندې له خپلو ټولو حقونو بې برخې دي.

دغو سناتورانو په خپل لیک کې په افغانستان کې د ښځو پر وړاندې د طالبانو کړنې «د جنسیت پر بنسټ د بشریت ضد جنایت» بللی او غندلی یې دی.

دغو ۱۵۸ سناتورانو نړیوالې ټولنې او ملګرو ملتونو ته په خپل لیک کې لیکلي چې "طالبانو زموږ د سترګو پر وړاندې په عصري بشري تاریخ کې لومړی جنسیتي توپیر پلی کړ."

د دغه لیک په یوه بله برخه کې راغلي چې "افغانې ښځې له خپل غږه هم بې برخې دي او څوک حق نه لري چې غږ یې څوک واوري."
دغو سناتورانو د فرانسې په پارلمان او ملګرو ملتونو کې پر ټولو سیاسي ډلو غږ کړی چې "په هیڅ صورت د سیستماتیک ظلم هغه سیستم ته مشروعیت ورنه کړي چې د ښځو د انزوا لامل ګرځي."

دوی پر نورو اروپايي هېوادونو هم غږ کړی چې د ښځو پر وړاندې ځورونه د "جندر پر بنسټ د بشریت پر ضد جرم" په توګه وپېژني.

د بشري حقونو فعالانې وايي، طالبانو په افغانستان کې د پراخو محدودیتونو په لګولو سره د ښځو پر زده کړو او کار بندیز لګولی .

د بشري حقونو سازمانونو د افغان ښځو پر وړاندې د طالبانو کړنې د جنسیتي تبعیض ښکاره بېلګه ګڼلې ده.

په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې ښځې حق نه لري چې پارکونو، ورزشي کلپونو او د ښکلا سالونونو ته لاړې شي او له سړي پرته له کوره د وتلو اجازه هم نه ورکول کېږي.