حماس: د یرغمل شویو بندیانو د خوشې کولو هوکړه په غزه کې د جګړې پای ته رسولو سره تړلې ده

په غزه کې د حماس لنډمهاله مشر خلیل الحیه د چهار شنبې په ورځ له الاقصی شبکې سره په یوې مرکه کې وویل، چې له اسراییل سره به د فلسطیني بندیانو او یرغمل شویو بندیانو د تبادلې په اړه تر هغه وخته کومه هوکړه نه کېږي، چې د غزې په تړانګه کې جګړه پای ته نه وي رسېدلې.

د رویټرز په وینا، الحیه په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د دغې ډلې پر دریځ د ټینګار په ترڅ کې وویل:« د جګړې له پای ته رسېدو پرته به د بندیانو تبادله ونه شی. که دا یرغل پای ته ونه رسېږي؛ نو حماس ولې یرغمل شوي کسان هغوی ته تسلیم کړي؟ څنګه یو هوښیار سړی یا حتی لیونی هم کولی شي، چې د جګړې په ترڅ کې د ګټل شوي جګړې کارټ، له لاسه ورکړي؟»
په همدې حال کې، په غزه کې د اوربند لپاره د خبرو اترو هڅې په ټپه ولاړې دي او امریکا د چهارشنبې په ورځ د دایمي او غیر مشروط اوربند لپاره د ملګرو ملتونو د امنیت شورا پرېکړه لیک ویټو کړ.
په ملګرو ملتونو کې د امریکا سفیر وویل، چې هېواد به یې یوازې د هغه پرېکړه لیک ملاتړ وکړي چې په ښکاره توګه د اوربند د موافقې د یوې برخې په توګه د اسراییلي یرغمل شویو سملاسي خوشې کېدل په کې شامل وي.
الحیه چې له قطري او مصري منځګړو سره په خبرو کې د حماس د مذاکره کوونکي ډلې مشري کوله، د پرمختګ د نشتوالي پړه د اسراییل پر لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو واچوله، چې حماس د خبرو د ناکامۍ مسوول بولي.
د حماس دغه چارواکي دې ته په اشارې سره چې نتنیاهو د حقایقو پر بنسټ خبرې اترې کمزورې کوي، وویل: «د دې قضیې (مذاکراتو) د بیا راژوندي کولو لپاره له ځینو هېوادونو او منځګړیو سره خبرې روانې دي. موږ چمتو یو چې دغو هڅو ته دوام ورکړو؛ خو دا خورا مهمه ده چې د اشغال د پای ته رسولو لپاره د اشغال ریښتینې اراده وګورو.»
نتنیاهو د سې شنبې په ورځ غزې تړانګې ته د خپل سفر په ترڅ کې وویل، چې د جګړې له پای ته رسېدو وروسته به حماس نور د دې خاورې کنټرول په واک کې ونه لري، ځکه چې اسراییل د دغې اسلامپالې ډلې پوځي ځواک له منځه وړی دی.
نتنیاهو دا هم وویل، چې اسراییل د پاتې ۱۰۱ یرغمل شویو کسانو د موندلو هڅې نه دي پرېښي چې ګومان کېږي لاهم په دې سیمه کې دي او د هر یوه د موندلو لپاره یې د ۵ مېلیونه ډالرو د انعام وړاندیز کړی.
حماس د غزې د راتلونکي په اړه د مصر د وړاندیز هرکلی کوي.
الحیه وویل، حماس د مصر د دې وړاندیز هرکلی کړی، چې د غزې تړانګې د اداره کولو لپاره د محمود عباس په مشرۍ د فتح غورځنګ سره د یوې اداري کمیټې د جوړولو لپاره کار کوي، دا یو داسې اقدام دی چې د جګړې له پای ته رسېدو وروسته په سیمه کې د حکومت کولو پاتې پوښتنو ته ځواب ورکوي.
خو اسراییل له جګړې وروسته د غزې په اداره کولو کې د حماس هر ډول رول ردوي او همدارنګه د عباس په مشرۍ پر فلسطیني ادارې باور نه لري چې د دې سیمې د ادارې چارې پرغاړه واخلي.
حماس د جګړې د پای ته رسولو لپاره یو تړون غواړي او په غزه کې نیول شوي اسراییلي او بهرني یرغمل شوي او همدارنګه په اسراییل کې د بندي شویو فلسطینیانو د خوشې کېدو غوښتنونکی دی، په داسې حال کې چې نتنیاهو ویلي جګړه به یوازې هغه وخت پای ته ورسېږي چې حماس له منځه یوسي.
قطر چې د مصر تر څنګ د اوربند یو له مهمو منځګړو څخه دی، اعلان کړی چې حماس او اسراییل ته یې خبرداری ورکړی چې که دواړه ښکېلې خواوې یوې هوکړې ته د رسېدو لپاره اړین چمتووالی او جديت ونه ښيي، د منځګړیتوب هڅې به ودروي.
تر دې مخکې د دوشنبې په ورځ د (نومبر ۱۹ مه) د قطر د بهرنیو چارو د وزارت ویاند مجید الانصاري اعلان وکړ، چې په دوحه کې د حماس سیاسي دفتر د تل لپاره نه دی تړل شوی.
دا په داسې حال کې ده، چې د روانې میاشتې په پیل کې رویټرز خبري اژانس د یوه امریکايي چارواکي له قوله ویلي و، چې واشنګټن له قطر څخه د حماس د اېستلو غوښتنه کړې او دوحې دغه پیغام یې حماس ته رسولی دی.