طالبان: د ترکیې او کابل تر منځ د ځمکني ټرانسپورټ د فعالولو لپاره په خبرو بوخت یو
د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس ويلي چې، کابل کې د ترکیې سفیر او د دغې ډلې د ټرانسپورټ او هوايي چلند ادارې چارواکو د افغانستان او ترکیې تر منځ د ځمکني ټرانسپورټ د فعالولو په اړه خبرې کړې دي.
د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت هم په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې، د دغه وزارت سرپرست حمیدالله اخندزاده تېره ورځ سې شنبه د (لړم ۲۹مه) کابل کې د ترکیې له سفیر جنک اونال سره کتلي او د دوه اړخیزو ټرانزیټي او ټرانسپورټي اړیکو پر پراختیا یې ورسره خبرې کړې.
د طالبانو په خبرپاڼه کې د ترکیې سفیر له قوله ویل شوي، هڅه کوي چې د افغانستان او ترکیې ترمنځ د ځکمني ټرانسپورټ د فعالولو لپاره زمینه برابره کړي.
خبرپاڼه کې وړاندې راغلي، «د دواړو هېوادونو تر منځ د دوه اړخیزو ټرانزیټي او ټرانسپورټي اړیکو پر پراختیا او په دې برخه کې د اسانتياوو راوستلو، د لاجوردو لارې فعالولو او همدارنګه د هوايي چلند برخې پياوړتيا او يو شمېر نورو موضوعاتو په اړه خبرې شوي.»
د ۱۴۰۳ کل د غوايي په میاشت کې د طالبانو بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي په کابل کې د افغانستان لپاره د ترکیې له سفیر سره په لیدنه کې د لاجورد له لارې د سوداګرۍ د پیل تر څنګ په ترکیه کې د سوداګرۍ د ګډو نندارتونو د پرانیستلو په اړه خبرې کړې وې.
د ترکیې د احصایې انسټیټیوټ د راپور له مخې په ۲۰۲۳ کال کې د دغو دواړو هېوادونو ترمنځ سوداګري ۶،۸ میلیارده ډالره وه چې ۷۶ سلنه یې د ترکیې صادرات وو.
د طالبانو د رییس الوزرا د اقتصادي مرستیال دفتر د ۱۴۰۳ کال په وږي میاشت کې ویلي و، چې د اذربايجان د لومړي وزير مرستيال له ملابرادر سره په ليدنه کې د لاجورد لارې د فعالولو ژمنه کړې وه.
د افغانستان مخکني ولسشمر محمد اشرف غني د ۲۰۱۵ کال په اپرېل کې په کابل کې له افغان سوداګرو سره په ناسته کې ویلي و، چې د لاجورد لارې په پرانیستو سره به افغانستان د منځنۍ اسیا په څلورلاري بدلوي او په دې اړه یې د ترکمنستان، اذربایجان، ترکیې او ګرجستان هیوادونو سره ګټورې خبرې کړې وې، او دغه هیوادونه هم د لاجوردو لارې پرانېستو سره لیوالتیا ښودلې وه.
دغه لاره د ترکمنستان، اذربایجان او ګرجستان هیوادونو څخه تورې بحیرې ته رسيږي او بیا د ترکیې له لارې افغانستان د ازادو اوبو سره نښلوي.
د سوداګریزو چارو کارپوهان وايي، د لاجوردو لاره د کراچۍ بندر په نسبت افغانستان ته ډيره ګټوره تماميږي.
له تورغونډۍ د ترکیې تر بحیرې پورې څه باندې دوه زره کیلومتره لاره ده، چې د یو موټر سوداګریزو توکو پر سر څه باندې درې زره ډالره لګښت راځي او بیا د کراچۍ له بندره تر جلال اباد ښاره پورې په یو موټر سوداګریزو توکو څه باندې پنځه زره ډالر لګښت راځي او لږ تر لږه ۱۴ ورځې وخت نیسي.