هند د پاکستان او طالبانو له ترېنګلو اړیکو «سوداګریزه» ګټه پورته کوي

هند د طالبانو او پاکستان ترمنځ د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د جنګیالیو د فعالیتونو پر سر له را ټوکېدلو اختلافونو نه سوداګریزه ګټه پورته کوي او غواړي افغان سوداګري د چابهار بندر پر لور لاړه شي.

د ساوت چاینا مارنینګ پوسټ د رپوټ له مخې، د هند د ابزرور څیړنو او ستراتیژیکو مطالعاتو بنسټ یو تن همکار کبیر تنیجا وايي، چې نوی ډیلی له ډېر وخت راهیسې هڅه کوي چابهار بندر د افغانستان د ځایناستي سوداګریزې لارې په توګه معرفي کړي.

هغه وايي، «چابهار بندر ددې پروژې د ډیزاین یوه برخه ده. دغه بندر دغه راز کابل ته د کراچۍ بندر یو بدیل په لاس ور کوي، چې افغانستان ترې له اوږده وخت راهیسې د اصلي بندر په توګه ګټه اخلي».

هند د طالبانو حکومت په رسمیت نه پېژني، خو تنیجا وايي چې «نوي ډیلي ته دا منطقي بریښي چې د چابهار بندر چارې تعقیب کړي».

تنیجا زیاتوي، « د طالبانو او پاکستان اړیکې د کرښې پر سر نښتو او په کابل کې د امنیتي او سیاسي اختلافونو له امله ترینګلې کیږي. تېر کال چابهار ته د ملابرادر سفر د هند پر لور ددې ډلې بدلون ښيي».

شنونکي په دې باور دي، چې نوی ډیلی د ستراتیژیکو اسانتیاوو رامنځته کولو له لارې غواړي د چین د یوې لارې او یو کمربند پروژې په اډانه کې پرګوادر بندر د افغانستان اتکا را کمه کړي.

د ماساچوست امهرسټ پوهنتون استاد شانتي دې سوزا وايي، د طالبانو حکومت د چابهار له لارې خپلې سوداګرۍ ته لېواله دی او غواړي پر پاکستان یې تکیه کمه شي او هند هم له منځنۍ اسیا سره د نښلېدو لپاره اړ دی چې له طالبانو سره مثبتې اړیکې وساتي.

د ستراتیژیکو مطالعاتو د نړیوال انسټیټیوټ د منځنۍ او سویلي اسیا ددفاع ، ستراتیژۍ او ډپلوماسۍ د برخې څیړونکی انتوني لیویسکویس وايي، هند به تر هغه له طالبانو سره اړیکې ساتي، چې له دې اړخه نوي ډیلي ته پېښ ګواښونه کم شي.

هندي چارواکي وايي، چې له افغانستان نه د امریکايي ځواکونو له وتلو وروسته په هندي کشمیر کې د لشکر طیبه او جیش محمد په څېر وسله والو ډلو عملیاتو کې امریکايي وسلې کارېدلې دي.

د لیویسکویس په باور، طالبانو ته د هند د ورنږدې کېدو بله موخه پاکستان ته دا ښودل دي چې طالبان غواړي د افغانستان په بهرنیو اړیکو کې تنوع راولي.

هند په دې وروستیو کې ممبی کونسلګرۍ ته د طالبانو ور پېژندل شوی ډپلوماټ منلی او درې نور ډپلوماټان هم ور پېژندل شوي، چې یو پکې د طالبانو د قطر دفتر د رییس زوی دی.