پاکستان ته کډه شوي سندرغاړي له م.م غواړي، چې دوی دې له دغه هېواده نورو هېوادونو ته وباسي
د پاکستان بېلابېلو صوبو ته راکډه شوي افغان سندرغاړي له ملګرو ملتونو غوښتنه کوي، چې د نورو افغانانو په څېر دې دوی ته هم نورو هېوادونو ته د اېستلو زمینه برابره کړي.
دغه سندرغاړي او د سازونو غږوونکي له هغه مهاله چې په افغانستان کې طالبان بیا واکمن شول، د پاکستان بېلابېلو صوبو ته کډه او دا مهال یې شمېر سلګونو ته رسېږي.
دغه هنرمندان وایي، نن سبا په پاکستان کې له بېکارۍ او وزګارتیا له امله سختې اقتصادي ستړې ګالي.
بریالی ولي چې شاوخوا څلور لسیزې یې په راډیو، ټلویزیون او د خلکو د ښادیو په بېلابېلو محفلونو کې سندرې ویلي وایي، چې دا مهال دوی د اقتصادي ستونزو تر څنګ د خپلو ماشومانو تیاره راتلونکي ته هم سخت اندېښمن دي.
نوموړي افغانستان انټرنشنل پښتو سره په مرکه کې له ملګرو ملتونو ګېله وکړه، چې د دوی سره دوه ګونی چلند کوي:« موږ په تېرو درېیو کالو کې ولیدل، چې له افغانستانه بېلابېل خلک لکه قاضیان، څارنوالان، د بشري حقونو فعالان، لوبغاړي او خبریالان بېلابېلو هېوادونو ومنل او له پاکستانه ووتل؛ خو یوازې سندرغاړي او ساز غږوونکي تر اوسه هیچا هم نه دي منلي. په داسې حال کې چې دغه قشر په افغانستان کې تر ټولو زیات زیانمنونکی قشر دی.»
بریالی ولي د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو په ادارې نیوکه کوي، چې دوی په دې برخه کې د دغه قشر لپاره هېڅ ګام نه دی اخیستی.
همت ګل یو بل افغان سندرغاړی دی، چې له ورته برخلیک سره مخامخ دی.
هغه وایي، چې د دوی ماشومان بې برخلیکه دي او دا مهال له زدهکړو پاتې شوې دي.
د همت ګل په خبره، دوی هم غواړي چې د دوی د بچیانو برخلیک جوت شي:« موږ د خپلو اولادونو برخلیک ته سخت په اندېښنه کې یو، دوی ټول له زدهکړو پاتې شوي که چېرته مهاجر منوونکي هېوادونه موږ ومني؛ نو تر ډېره به مو د اولادونو راتلونکی روښانه شي.»
سندرغاړی اصف خلیلي بیا وایي، چې د طالبانو له راتګ سره یې د کورنۍ ټول غړي په افغانستان کې پاتې شوي او هغه په خپله د دغې ډلې له وېرې پېښور ته راکډه شوی دی:« د طالبانو له راتګ سره زه له ډاره پېښور ته راکډه شوم، ځکه موږ نور هلته نه چلېدلو، ماشومانو مې پاسپورټونه او وېزې نه لرلې، هغوی مې هم هلته پرېښودل او زه راغلم ما ویل دلته به پیسې ګټم او هغوی ته به یې لېږم.»
ښاغلی خلیلي وایي، چې دمګړۍ نه هومره پیسې ګټلای شي چې کورنۍ ته یې ولېږي او نه هم دلته خپله ګېډه پرې مړولی شي.
په لومړي سر کې دغه سندرغاړي او سازیان د پاکستان په بېلابېلو صوبو کې د وېزو د نشتوالي له امله د پولیسو له لوري سخت ځورول کېدل، چې له هغې وروسته بیا د پېښور د هنرمندانو ټولنې په مرسته د هغې صوبې سترې محکمې پرېکړه وکړه، چې په افغانستان کې د روانو حالاتو له امله دې دوی نه نېول کېږي؛ خو اوس ستونزه دا ده، چې دوی دلته هم نور تنګ شوي او غواړي د ملګرو ملتونو له لارې نورو مهاجر منونکو هېوادونو ته کډه شي.
په اسلام اباد کې د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کمېشنري وایي، چې دوی ته هر افغان کډوال چې ورشي دوی یې د خپلو تګلارو له مخې مني او د بېلابېلو پړاونو له تېرېدو او نوم ثبتولو وروسته که مهاجر منونکو هېوادونو غوښتل هلته یې استوي.
د دغې ادارې ویاند قیصر اپریدی وایي، د دوی ادارې په دې برخه کې له هیچا سره دوه ګونی چلند نه دی کړی.
په ټوله کې د طالبانو ډله د موسیقۍ او هنر مخالفه ډله ده او دوی موسیقي غږول حرام ګڼي.
د دغې ډلې له راتګ سره جوخت ګڼو هنرمندانو کاروبار پرېښی او ټول وزګار شوي دي؛ خو د دې تر څنګ هغوی هره شېبه په دې وېره کې هم ژوند تېروي، چې د دغې ډلې د امر بالمعروف ډلې لهخوا و نه نېول شي او تر زندانونو و نه رسېږي.
ډېر هغه هنرمندان چې په افغانستان کې پاتې دي، د دغې ډلې له وېرې پټ ژوند کوي او په ډاډه زړه نورو کارونو ته هم زړه نه شي ښه کولای.
