فایننشل ټایمز: ایران اسراییل ته د تاوان رسولو پر ځای د قدرت ښودلو لپاره توغندیز برید وکړ
بريتانوۍ ورځپاڼې فايننشل ټايمز د دوشنبې په ورځ په خپل يو راپور کې ليکلي، چې د ايران پراخ راکټي او ډرون بريدونه که څه هم د دغه هېواد پوځي ځواک ښيي، خو ايران دغه توغندي د قدرت ښودلو په موخه وتوغول، نه د تخريب او مرګ ژوبلې.
د بریتانیا د بهرنیو چارو وزیر له سکای نیوز سره په مرکه کې ویلي، که اسراییل د خپل پرمختللي دفاعي سیسټم او د خپلو متحدینو په همکارۍ دغه توغندي شنډ او له منځه نه وای وړي، نو د ایران بالستیک او کروز توغندي به اسراییلو ته ډېر تلفات اړولي وای.
ایران په دمشق کې پر خپلي کونسلګرۍ د اسراييل د بريد او هلته د سپاه پاسداران د څو قوماندانانو د وژل کېدو په غبرګون کې د شنبې په ورځ د (وري ۲۵مه) تر ۳۰۰ ډېر د توغندي او بې پيلوټه الوتکي بريدونه وکړه.
اسراييل او متحدين يې وایي، دوی توانېدلي، چې د دغو توغنديو ۹۹ سلنه شنډ کړي.
د اسراییل حکومت د ایران د بالستیک او کروز توغندیو له کبله خپلو پوځي اډو ته د زيات زیان اړولو ادعا رد کړې او ویلي یې دي، چې یوازې يې یوه هوايي اډه لږ زیانمنه شوې ده.
دا بریدونه په تیرو څلویښتو کلونو کې د ایران او اسراییل تر منځ لومړنۍ مستقیمه نښته وه.
فایننشل ټایمز لیکي، چې تر دې شخړې مخکې د اسراییل او ایران اړیکې د ایران د لوړ پوړو پوځي او اټومي ساینس پوهانو تر وژلو او د اسراییل په سېمو کې د ایران د نيابتي ډلو تر بریدونو پورې محدودې وې.
د سپاه پاسداران قوماندان حسین سلامي وویل، چې د شنبې ورځې بریدونو د ایران او اسراییل ترمنځ پوځي معادلات بدل کړل.
هغه وویل له دې وروسته به د ایران په ګټو او چارواکو باندې د اسراییل هر ډول بريد به د اسراييل په خاوره کې د ایران له غبرګون سره مخامخ شی.
اسراییل ویلي دي، چې په مناسب وخت کې به په خپله خاوره د ایران د بریدونو ځواب ورکړي.
امریکايي رسنیو د اسراییلي سرچینو په حواله ویلي، چې پر ایران د ځوابي برید احتمال ډېر دی.
امريکا او نورو لويديځو هيوادونو، چې له اسراییل سره یې د ۱۲۰ بالستیک توغنديو، ۳۰ کروز توغنديو او ۱۷۰ ډرون الوتکو په شنډولو کې مرسته کړې، د نتانیاهو له حکومته غوښتي، چې له غچ اخيستو ډډه وکړي.
امريکا او کاناډا ټينګار وکړ، چې د دې سترې حملې شاتګ د اسراييل لپاره ستراتيژيکه بريا ده او د ایران لوړ دفاعي ځواک يې وښود.
د اتلانتیک شورا څیړونکي هالي ډاګرس فایننشل ټایمز ته ویلي دي، چې ایران د خپل میزایلي ځواک په ښودلو حساب کوي.
هغه وويل: «د اخوندانو له نظره دغه ماموريت بريالى و، ځکه هغوى وتوانېدل، چې د ايران له خاورې اسرایيل ته ماتې ورکړي. دا په داسې حال کې ده، چې دوی د پخواني شاه له وخته جنګي الوتکې لري او تر اسراییل کم هوايي دفاعي ځواک لري.»
وروسته له هغه، چې د ایران راکټونه او بې پیلوټه الوتکې په نښه او يا له منځه یو وړل شوې، د ایران دفاع وزارت، سپاه پاسداران او د بهرنیو چارو وزارت اعلان وکړ،چې په دمشق کې د دوی پر کونسلګرۍ د اسراییل د برید په اړه د دوی غبرګون پای ته رسېدلی دی.
دوی ګواښ کړی، چې که اسراییل غچ واخلي، د ایران غبرګون به پراخ او پرېکنده وي.
په همدي مهال د امريکایي رسنيو په وينا په اسراييل کې د احساساتو فضاه ګرمه شوې وه.
د دغه هېواد حکومت په وار وار ویلي، چې پر خپله خاوره به د راکټي بريدونو ځواب په ډېر قوت سره ورکړي.
فایننشل ټایمز لیکي، چې د اسراییل لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د امریکا له ولسمشر جوبایډن سره تلیفوني خبرې کړي او بایډن ورته ویلي، چې د شنبې د ورځې بریالۍ دفاع د اسراییل بریا وه.
هغه وویل که څه هم امریکا د اسراییل دفاع ته ژمنه ده، خو د ایران په وړاندي د اسراییل په پوځي عملیاتو کې به برخه وانخلي.
دا لا څرګنده نه ده، چې د نتانیاهو حکومت، چې تل یې د ایران پر وړاندې خورا سخت دریځ نیولی، د ایران د برید په اړه به څه ډول غبرګون وښيي.
فایننشل ټایمز لیکلي، چې د ایران د برید څرنګوالي یو څه د بایډن استدلال پیاوړی کړی.
دغې ورځپاڼې لیکلي: «په تېرو دوو اونیو کې ایران د برید لپاره د خپل پلان په اړه خبرې وکړې او په عمومي توګه یې ټیټ سرعته بې پیلوټه الوتکې وکارولې، چې د اسراییلو د هوايي دفاعي سیسټم له خوا په اسانۍ سره هدف او له منځه یو وړل شوې. په دې توګه ایران د تلفاتو احتمال کم کړ.»
د اسراییل د بهرنۍ استخباراتي ادارې موساد پخوانۍ چارواکي سیما شاین فایننشل ټایمز ته ویلي، چې ایران د اسراییلو د څو پوړیزو توغندیو د دفاعي سیستم له وړتیاو خبر دی او له همدې امله یې ګومان کاوه، چې په اسراییلو کې به تلفات لږ وي.
هغه وويل: «د ايران له نظره، دا بريد يوه ننداره وه: موږ توان لرو، موږ هر ډول راکټونه او ډرون لرو؛ خو موږ نه غواړو چې تاوتريخوالی د جګړې کچې ته لوړ شي.»
په ورته وخت کې د ایران ملاتړي وايي، د ایران راکټي بریدونو د اسراییلو د بریدونو او وژنو په وړاندې د ایران مقاومت پیاوړی کړی دی. ځکه هرکله چې اسراييل غواړي د ايران پر ضد اقدام وکړي، د ايران غبرګون ته به پام وکړي.
یوه اسراییلي چارواکي فایننشل ټایمز ته وویل: «هغوی موږ ته د دې په اړه ډیر څه را زده کړل، په داسې حال کې چې موږ د دوی په اړه لږ څه زده کړل.»
