خلیلزاد وایي، امریکا دې د چین پر وړاندې جګړې ته ځان چمتو کړي
په افغانستان کې د امریکا پخوانی سفیر زلمی خلیلزاد وایي، د بایډن د حکومت له نوې دفاعي بودجې داسې ښکاري چې چین د امریکا لپاره په ستر ګواښ بدل شوی دی. د خلیلزاد باور دا دی، چې د تاوتریخوالي د پېښېدو پر مهال امریکا د چین پر وړاندې لازم پوځي چمتوالی نه لري.
د بایډن حکومت تېره میاشت د راتلونکي کال لپاره د هېواد پوځي بودجه د تصویب لپاره وړاندې کړه، چې له ۸۵۰ ملیارډ ډالرو زیاته وه.
زلمي خلیلزاد او د ترمپ په حکومت کې د ملي امنیت سلاکار رابرټ اوبراین په یوه ګډه مقاله کې چې په نشنل انټرېسټ ویب پاڼه خپره شوې لیکلي، چې امریکا باید د پوځي ځواکمنتیا د رغولو لپاره کوټلي ګامونه واخلي. د دوی په باور «باید بنسټیز بدلونونه رامنځته شي.»
د ټرمپ د حکومت دغو دوو پخوانیو چارواکو لیکلي، چې یوازې چین او روسیه نه ده؛ بلکې یو شمېر کوچني ځواکونه هم داسې ګڼي، چې امریکا نوره کمزورې شوې او د دغې کمزورتیا له امله غواړي په خپله ګټه کار واخلي.
خلیلزاد او اوبراین ویلي، چې د چین او امریکا تر منځ سیالي یوازې د ټایوان په ټاپو او د چین په سویلي سمندر کې نه خلاصه کېږي.
هغوی د بیجېنګ او منځني ختیځ هېوادونو تر منځ تودو اړیکو ته اشاره کړې او لیکلي یې دي: «چین په دې فکر چې امریکا نوره له منځني ختیځ څخه څنډې ته شوې؛ نو غواړي په دغه سیمه کې خپل نفوذ زیات کړي.»
چین تل پر امریکایي چارواکو تور پورې کړی، د سړې جګړې په ذهنیت سره غواړي چې په بېلابېلو حوزو کې د چین د ځواکمنتیا مخه ونیسي.
د ملي امنیت سلاکار او د امریکا پخواني سفیر وړاندیز کړی، چې امریکا د چین له اړخه د ګواښونو د مهارولو او یا له دغه هېواد سره جګړې ته د کېوتو لپاره باید خپلې پوځي نیمګړتیاوې له منځه یوسي.
د هغوی له نظره که جګړه نښلي امریکا او ملاتړي یې کافي وسلې په واک کې نه لري؛ ځکه د اوکراین او روسیې تر منځ په جګړه کې «د لویدیځوالو د وسلو هېښوونکی کموالی څرګند شو.»
اوبراین او خلیلزاد ټینګار کړی، چې بایډن باید د ناټو د غړو هېوادونو بودجه زیاته کړي او خپلې اړیکې دې د هند او پاسفیک هېوادونو لکه جاپان او هند سره لا پیاوړې کړي.
هغوی دا رنګه وړاندیز کړی، چې امریکا دې د چین د سیاسي نظام پر وړاندې د سیاسي مبارزې او د نړۍوال لېبرال نظم د پایښت لپاره مشرۍ ته غاړه کېږدي.
