غني: د وضعیت د بدلون لپاره باید د خلکو جرګې جوړې شي او بدلون باید په یو ملي بحث بدل شي
د افغانستان د وروستي جمهوري دولت وروستي ولسمشر محمد اشرف غني د کډوالۍ په اړه د غږیزو پوډکاسټونو په څلورم او وروستي پروګرام کې ویلي، چې افغانستان ته اوس د یو خطر په سترګه لیدل کیږي، چې دغه لیدلوری نه د سیمې د هېوادونو په ګټه دی او نه هم د افغانستان په ګټه دی.
نوموړي زیاته کړې: “افغانستان د اسیا په زړه کې موقعیت لري او څنګه چې اقبال ویلي، د اسیا ثبات او خوشحالي او همدغه راز ستونزې د افغانستان پورې تړلې دي.”
غني ویلي، چې د افغانستان په اړه په سیمه کې حصارونه جوړیږي، چې ځان له دغه هېواده خوندي کړي او نړۍ نه غواړي، چې د افغانستان په اړه څه واوري.
نوموړی زیاتوي: "افغانستان اوس د سوماليا په شان دی، که غواړو چې نړۍ افغانستان ته توجه وکړي، باید اول فیصله وکړو چې منطقې او نړۍ سره څه ډول اړیکې غواړو.”
پخوانی ولسمشر غني وايي، چې د افغانستان اکثریت خلک په دې پوهیږي، چې د دغه هېواد روان بحران څومره ژور دی.
هغه وايي، چې افغانستان کې د خلکو عقل بندي شوی؛ خو بندي خپل عقل له لاسه نه ورکوي، که غواړو چې اجماع راولو، د ملت غږ باید ازاد شي او باید ترې ډار ونه لرو.
نوموړي وايي، چې د افغانستان ملت د جګړې او وینې ستړی دی او نور یې نه غواړي؛ خو تګلاره او وحدت غواړي.
هیلې باید راژوندی شي
د غني په وینا؛ په افغانستان کې په هغو اقشارو یوه ناهیلي راغلې، چې د روان وضعیت له امله یې صدمه لیدلي ده او ۳۱ قشره کمزوري شوي دي.
هغه وايي، چې هیلې باید بېرته را ژوندی شي، ټول باید په دې پوی شي چې د خلکو هیلې ریښې لري او سستي نه دي.
نوموړي زیاته کړې، چې خلک په اسمان کې ستوری لري، چې هغه افغانستان دی او په ځمکه کې یو سیوری لري چې ګډ اقدامات دي.
پخوانی ولسمشر وايي؛ افغانستان په یو دوه لارې کې ګېر دی، چې یوه یې د بحران ژورتیا ته ځي او بله یې د لا ډېرو فرصتونو رامنځته کولو په خوا ځي.
هغه وايي؛ افغانان باید دا پرېکړه وکړي، چې تدریجي مرګ غواړي که مشترک ژوند؟ او د ژوند د انتخاب معنا دا ده چې باید بیا کارونه په بل ډول ترسره شي.
دی وایي، چې د افغانستان د خلکو اصلي تمرکز باید په دې وي، چې د اوسني وضعیت د بدلون چاره پېدا کړي او هغه لار غوره کړي، چې د خلکو په خیر وي.
د نوموړي په خبره؛ دغه انتخاب یو مسوولیت دی او د هر افغان چې په هره کچه یې کار کړی، دا مسوولیت ورته متوجې کیږي او هیڅوک ترې انکار نه شي کولی.
غني وايي؛ د افغانستان ۹۰ سلنه خلک د فقر سره مخامخ دي او یو ابرومندانه ژوند ته اړتیا لري، چې د دې ستونزې د حل لپاره په ملي کچه خبرو ته اړتیا ده.
څوک چې د ملت نظر په پامې کې نه نیسي، ناکامه کیږي
اشرف غني وايي؛ د افغانستان تاریخ دا ښیې چې هره حاکمه ډله چې د خلکو نظر په پام کې ونه نیسي له ناکامۍ سره مخامخ کیږي.
هغه وايي: “هر څوک چې فکر کوي، چې د افغانستان خلک رعیت دی او دوی ورسره د چوپان په شان برخورد کولی شي، هغوی به سبا نوی درس زده کوي. مونږ یو ژوندی ملت یو، ډېرې سختې ورځې مو لیدلي؛ خو تل مو د ژوند د انتخابولو حق درلوده.”
د غني په خبره، چې د اوسني وضعیت د بدلون هڅې به په دوه ممکن ډول رامنځته کیږي؛ اول دا چې دا هڅې به په خودجوشه توګه پیلیږي او بیا په هیجان بدلیږي او د بشپړ نامشروعیت او ناراضي توب احساس به رامنځته کوي او یا دا چې د یو سنجیده او منسجمې پروسې په توګه به دغه هڅې پیلیږي او د ملي، منطقه يي او نړۍوال مشروعیت موضوع به په اساسي توګه مطرح کیږي او په دې اړه به پرېکړې کیږي چې کوم ګامونه باید پورته شي.
غني وايي، چې د روان ستونزمن وضعیت انکار د فاجعې سبب ګرځي او باید دا ومنل شي، چې افغانستان د ټولو افغانانو ګډ کور دی.
لومړیتوب باید افغانستان وي
پخوانی ولسمشر غني وايي، په لومړي قدم کې باید د افغانستان د وضعیت د بدلون لپاره باید په مختلفو سطحو د خلکو جرګې رامنځته شي او د وضعیت بدلون په یو ملي بحث بدل شي.
هغه وايي، یوه بله څېړنیزه ډله باید رامنځ ته شي او د ګډوالو او نورو ستونزو او امکاناتو په اړه دقیقې څېړنې وکړي.
هغه زیاتوي، چې د راتلونکو پنځو کلونو لپاره باید د افغانستان لپاره هدف وټاکل شي او دا هم په نظر کې ونیول شي، چې په دغه موده کې به سیمه او نړۍ په څه وضعیت کې وي.
