جواد عزیز
پژوهشگر امنیتی
آیا هبت‌الله آخندزاده آماده است کنار برود؟
سخنان هبت‌الله آخندزاده در خطبه عید قربان درباره عزل خودش، از اختلافات شدید درون رهبری طالبان، جنگ قدرت و نارضایتی عمیق حکایت دارد. او در واقع به تمام طالبان می‌گوید اگر با نوع رهبری‌اش مخالف‌اند، اکثریت را جمع کنند تا او از منصبش کنار برود.
رژیم طالبان با کدام تهدیدها مواجه است؟
طالبان پس از به قدرت رسیدن، وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و روابط بین‌المللی افغانستان را عادی و رو به جلو نشان داده‌اند. آنها نه تنها بر مشکلات داخلی بلکه بر تهدیدها در برابر رژیم خود چشم بسته‌اند.
آیا 'جبهه متحد' هواداران اشرف غنی در امریکا برای جنگیدن با طالبان آماده می‌شوند؟
به تازگی شماری از افسران ارشد نظامی و استخباراتی نیروهای مسلح دولت پیشین پس از دوسال تلاش بی‌وقفه و دیدارهای متعدد با نظامیان و اتاق‌های فکر کشورهای غربی، جریانی را تحت عنوان «جبهه متحد افغانستان» تاسیس کرده‌اند.
بحران مشروعیت و دست و پا زدن طالبان برای شکستن بن‌بست
حاکمان کابل ده‌ها ملا و متنفذ محلی حامی خود در کابل را در تالار تاریخی لویه جرگه فراخواندند که در آن ملاها خواهان تعامل اداره طالبان با جامعه جهانی شدند. در این نشست به جز ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر مرموز و ملاحسن آخند، رئیس‌الوزرای نام‌نهاد، اکثر مقام‌های حکومتی حضور داشتند.
قربانیان طالبان در دو سال گذشته؛ سیزده فرمانده ارشد طالبان چگونه و چرا کشته شدند؟
در تازه‌ترین مورد ملا ظریف، عضو اداره امر به معروف طالبان که نماز جنازه اکمل امیر، فرمانده مشهور جبهه آزادی را «غیراسلامی» خوانده بود، ترور شده است. کشتن او عدد دیگری را بر شمار اعضای ارشد طالبان که از زمان به قدرت رسیدن این گروه ترور شده‌اند، افزوده است.
خشونت‌های اخیر در بدخشان؛ آیا شمال و شمال‌شرق در حال آبستن تحولات جدید است؟
این هفته دو فرمانده تاجیک‌تبار طالبان در بدخشان در حملات هدفمند کشته شدند. بمب‌گذاری‌های اخیر قربانیان دیگری هم در پی داشت، اما از میان رفتن نثار احمدی، معاون والی بدخشان و صفی‌الله صمیم، فرمانده یفتلی که رئیس پولیس پیشین بغلان طالبان بودند، عادی نیست.
پیام نخست‌وزیر قطر به رهبر طالبان چه بود؟
براساس اطلاعات تازه، شیخ عبدالرحمان آل‌ثانی، نخست‌وزیر قطر در دیدار با رهبر طالبان در قندهار، درباره آزادی گروگان‌های امریکایی، تقویت جایگاه زنان و مبارزه با داعش گفت‌وگو کرد. پاسخ هبت‌الله آخندزاده به آقای آل‌ثانی در دیدار ۲۲ ماه ثور مشخص نیست.
دیدگاه؛ آیا ملا حسن آخند دوباره بازگشته است؟
ملا حسن آخند، رئیس الوزرای طالبان، که هفته پیش جایش را به مولوی عبدالکبیر خالی کرد و به قندهار رفت، بیانیه تازه‌ای منتشر کرده و پیروزی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه را در انتخابات ریاست جمهوری به‌شدت رقابتی این کشور تبریک گفته است.
دیدگاه؛ گزینه‌های متعدد امریکا برای تغییر اوضاع در افغانستان
هواخواهان طالبان در امریکا روایت جدیدی ارائه داده‌اند که واشنگتن برای حفظ نفوذ و منافعش جز دو گزینه «براندازی طالبان» و «به رسمیت شناسی» این گروه، انتخاب دیگری در افغانستان ندارد.
پاکستان بار دیگر نشان داد که همه‌کاره حکومت طالبان است
انتصاب مولوی عبدالکبیر به عنوان سرپرست ارگ کابل نشان می‌دهد که بازی سیاست در کابل به دست راولپندی است و رهبران طالبان نمی‌توانند حتی در اعتراض به چنین تصمیم‌ها صدا بلند کنند. مولوی کبیر از مهره‌های شناخته شده سازمان آی‌اس‌آی است که به‌جای ملاحسن بابر به ریاست‌الوزرا گماشته شد.
تلاش امیرخان متقی برای وارونه کردن واقعیت
امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان که به دلیل ارتباط با تروریسم همچنان در فهرست سیاه سازمان ملل قرار دارد و حتی اجازه رفتنش از کابل به پاکستان در پی معافیت موقت شورای امنیت حاصل شد، در پایان سفر چهار روزه‌اش به اسلام‌آباد مدعی شد که در افغانستان حتی یک گروه تروریستی وجود ندارد.
تهدید فیزیکی مخالفان در خارج؛ آیا ترور شبکه حقانی برون مرزی می‌شود؟
اخیراً یک عضو ارشد شبکه حقانی آشکارا در فضای مجازی مخالفان طالبان را به کشتن تهدید کرده است. این اولین بار است که بحث هدف گرفتن غیرنظامیان دیگراندیش مخالف طالبان در خارج از مرزهای افغانستان، در میان طالبان به صورت علنی مطرح می‌شود.
چرا جهان نمی‌تواند طالبان را به رسمیت بشناسد؟
طالبان و حامیان داخلی و خارجی‌اش به «جایزه بزرگ» رسمیت بین‌المللی و عضویت در سازمان ملل متحد چشم دوخته‌اند. طالبان رسانه‌های هوادار خود را بسیج کرده‌اند تا نشان دهند که تفاوت زیادی بین دیدگاه این گروه و جامعه جهانی وجود ندارد.
در بازی تاج و تخت، همه از انحصارطلبی و اقتدارگرایی رهبر طالبان ناراض اند
۲۰ ماه قبل کمتر کسی از اعضای رهبری طالبان فکر می‌کرد که رهبر غایب شان پس به قدرت رسیدن تا این حد اقتدارگرا، خودرای و بی‌توجه به انتقاد و مخالفت‌های آنان شود. ظاهراً، او هر آنچه دلش بخواهد، انجام می‌دهد و برای تحکیم قدرتش دم و دستگاه بزرگی در کندهار به وجود آورده است.
چرا خزانه‌دار طالبان بی‌خزانه شد؟
هدایت‌الله بدری، وزیر مالیه پیشین طالبان که در میان حلقات این گروه به گل‌آغا اسحاقزی مشهور است، از نزدیکان ملا عمر، بنیانگذار تحریک طالبان و فرد تاثیرگذار و کلیدی قبیله اسحاقزی و البته از بازماندگان اختر محمد منصور، رهبر دوم طالبان، شمرده می‌شود.
سال ۱۴۰۱، سال تنش بین آمر و مامور؛ آیا طالبان تی‌تی‌پی را به پاکستان تحویل خواهد داد؟
در ۱۹ماه گذشته ارتش پاکستان بیشتر از ده نفر از فرماندهان تحریک طالبان پاکستانی (تی‌تی‌پی) از جمله عبدالولی مهمند مشهور به عمر خالد خراسانی، حافظ دولت، مفتی حسن، عبدالوهاب لارک و عبدالله باجوری را در پکتیکا، کنر و ننگرهار؛ بسم الله و اسدالله مدثر را در اسپین بولدک کشته است.
«قصاب قندهار» چگونه سایه ملا هبت‌الله شد؟
در سال ۲۰۰۷ میلادی که ملا دادالله، فرمانده بی‌رحم طالبان در عملیات مشترک نیروهای افغان و خارجی کشته شد، کسی حاضر نبود جسد او را به طالبان تحویل دهد. دولت پیشین افغانستان می‌خواست برای جلوگیری از تبدیل شدن قبرش به زیارتی برای جنگجویان اسلام‌گرا، ملا دادالله را پنهانی دفن کند.
چرا کشتن ملا داوود مزمل می‌تواند کار خود طالبان باشد؛ نفر بعدی کیست
هرچند داعش خراسان مسئولیت حمله «انتحاری» پنجشنبه ۱۸ حوت به محمدداوود مزمل، والی طالبان در بلخ را به عهده گرفت، اما با گذشت پنج روز تحقیقات طالبان درباره چگونگی و عامل قتل فرمانده مقتدر هلمندی‌اش نهایی نشده و به بی‌اعتمادی بین بخش‌های اصلی طالبان دامن زده است.
بازی تاج و تخت؛ چرا بزرگترین فرمانده طالبان کشته شد؟
در ماه میزان سال جاری خورشیدی که قندهار می‌کوشید قدرت‌الله ابوحمزه، والی پیشین طالبان برای بلخ را برکنار کند که از محل و ظاهراً طرفدار آموزش دختران و البته به شبکه حقانی نزدیک بود، زمزمه‌هایی از مقاومت در برابر چنین تصمیمی شنیده می‌شد.
سه‌سالگی توافقنامه دوحه؛ طالبان چگونه از کنترول پاکستان خارج می‌شود؟
پس از سقوط حکومت اول طالبان در سال ۲۰۰۱، دشمنی این گروه و پاکستان دیگر آشکار بود، اما رهبران طالبان بنابر ناگزیری‌ها سکوت می‌کردند. همراهی پاکستان با امریکا در جنگ علیه طالبان در دو دهه حضور امریکا در افغانستان، زیان‌های جدی سیاسی و معنوی به این گروه وارد کرد.
هدف اصلی سفر رئیس آی‌اس‌آی به کابل چه بود؟
سخنگوی طالبان در مورد سفر مقام‌های پاکستان به کابل، واقعیت را پنهان کرده است. ذبیح‌الله مجاهد در بیانیه‌ای می‌نویسد که هیئت پاکستانی و جانب افغان «روی نگرانی‌های امنیتی، پرواز طیاره‌های بدون سرنشین در منطقه ما و فعالیت مخالفین مسلح» واضح و مفصل گفتگو کردند.
چرا جمهوری اسلامی ایران سفارت افغانستان را به طالبان تحویل می‌دهد؟
براساس گزارش‌ها، جمهوری اسلامی ایران، سفارت افغانستان در تهران را به طالبان واگذار می‌کند. از هر جهتی که سنجیده شود قرار نبود طالبان و جمهوری اسلامی ایران تا این سطح همسو شوند و سنخیت پیدا کنند. این سطح همکاری حتی در لایه تاکتیکی دور از انتظار بود.
