عارف یعقوبی
روزنامهنگار، افغانستان اینترنشنال

روزنامهنگار، افغانستان اینترنشنال
جو بایدن، رئیسجمهور امریکا که دستور خروج این کشور از افغانستان را صادر کرد و یکی از بزرگترین عملیاتهای تخلیه در تاریخ امریکا را عملی کرد، به زودی کاخ سفید را به رئیسجمهور جدید واگذار خواهد کرد.
در سال ۲۰۱۶، شکست هیلاری کلینتون در برابر دونالد ترامپ برای بسیاری از امریکاییها غافلگیرکننده بود. بیشتر پیشبینیها نشان میداد که خانم کلینتون برنده خواهد شد، اما اینگونه نشد.
جورج اورول، رماننویس برجسته انگلیسی، گفته بود: «زبان سیاسی به گونهای طراحی شده است که دروغها را حقیقت و قتل را محترمانه جلوه دهد و به باد خالص جلوهای محکم بدهد.»
وزارت خارجه امریکا اعلام کرده است که این کشور همچنان طالبان را بهعنوان «یک سازمان تروریستی» میشناسد.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین امریکا، در کتاب جدید خود جزئیات تراژیک وضعیت زنان افغانستان پس از بازگشت طالبان به قدرت را منتشر کرده و به عدم عمل به وعدههایش در قبال این زنان اعتراف کرده است.
جنرال اچآر مکمستر، مشاور امنیت ملی ایالات متحده در دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، در کتاب جدید خود جزئیات تازهای از تصمیم ترامپ برای خروج از افغانستان ارائه کرده است.
کشته شدن گیلهمن وزیر، شاعر و عضو جنبش تحفظ پشتونها در اسلامآباد، واکنشهای زیادی را در میان کاربران شبکههای اجتماعی افغانستان برانگیخت. جمع کثیری از فعالان اجتماعی و سیاستمداران افغانستان، عمدتا از قوم پشتون، غم و اندوهشان را ابراز کردند.
این هفته واشینگتن میزبان نشست سران کشورهای عضو پیمان ناتو است. در اولین روز نشست، جو بایدن رئیسجمهور امریکا، سخنرانی پرشوری داشت که ظاهرا پاسخی بود به نگرانیها از توانایی فیزیکی و ذهنی او بخاطر کهولت سن؛ امری که در روزهای گذشته سوالهای زیادی ایجاد کرده است.
در حاشیه نشست دوم دوحه، یکی از دیپلوماتهای ارشد سازمان ملل گفت در سازمان ملل یک قاعده شناخته شده وجود دارد که همواره در دستور کار دیپلوماتها و نمایندههای ویژه این سازمان برجسته است.
نزدیک به سه سال از حاکمیت طالبان بر افغانستان و از تکرار آنچه مخالفان این گروه نمیخواهند، میگذرد. در این مدت اعتراضهای زیادی در داخل و خارج از کشور علیه طالبان راهاندازی شدند و شماری از تشکلهای جدید سیاسی و نظامی نیز برای مقابله با ادامه حاکمیت طالبان عرض اندام کردند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران، در کتاب خاطراتش که اخیرا منتشر شده، سیاست تهران در قبال افغانستان را توضیح داده و به «اشتباهات محاسباتی» ایران درباره تعامل طالبان با امریکا اذعان کرده است.
یکی از رایجترین اصطلاحات در ادبیات سیاسی افغانستان این است که میگویند «افغانستان گورستان امپراتوریها است». برخی برای اظهار غرور این عبارت را به کار میبرند و به ایستادگی مردم در برابر لشکرکشی امپراتوریها و قدرتهای بیرونی اشاره میکنند.
سربازان شوروی سابق که با مجاهدین در افغانستان میجنگیدند، با بحرانی گرفتار بودند که سالها دامنگیر جامعه روسیه بود: مصرف مواد مخدر و نوشیدن بیرویه الکل. مصرف مواد مخدر در میان سربازان شوروی به قدری گسترده بود که بیش از ۵۰ درصد آنها مصرفکنندگان معمولی به شمار میرفتند.
تابستان سال ۱۹۸۴ بود که یکی از فرماندهان مجاهدین در ولسوالی پنجوایی قندهار، موسوم به ملا ملنگ با دو مهمان غیرمعمول غافلگیر شد: دو سرباز شوروی که در جنگ با مجاهدین شرکت داشتند. فصل جنگ مجاهدین با نیروهای شوروی و حکومت کمونیستی افغانستان به رهبری ببرک کارمل گرم بود.
شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه، هفتم حوت، نشستی درباره افغانستان برگزار میکند.
دومین روز نشست دوحه با حضور دستکم ۲۵ دیپلومات از کشورهای مختلف اما بدون حضور طالبان به پایان رسید، اما به نظر نمیرسد این پایان توجه جامعه جهانی به افغانستان باشد. سرنوشت افغانستان هنوز زیر ذرهبین جهان قرار دارد.
بهتازگی در حاشیه یکی از نشستهای خبری، از یک مسئول مطبوعاتی رئیس جمهور امریکا، پرسیدم چرا کاخسفید به سوالهای مربوط به افغانستان پاسخ نمیدهد؟ او با لحن شوخیآمیز گفت «هر بار از افغانستان نام ببریم، جنجال به پا میشود.»
تمیم انصاری از معدود نویسندگان افغانستان در غرب است که همواره برای مخاطبان انگلیسی مینویسد. سالها پیش به امریکا مهاجر شده، اما ذهن و روانش هرگز از افغانستان کوچ نکرده است.
پس از برگشت طالبان به قدرت، دهها هزار نفر از افغانستان به امریکا مهاجرت کردند، اما برخی برای رسیدن به امریکا هزینه سنگینی پرداخت کردهاند. ترینا شیرزاد، مادر سه فرزند خردسال، با پرواز تخلیه از افغانستان خارج شد اما پسر یکونیم ساله و دختران شش و هفت سالهاش در کابل جا ماندند.
در پنجمین سالگرد کشته شدن جنرال رازق اچکزی، فرمانده پیشین پولیس قندهار، بحثهایی درباره چگونگی ترور او بالا گرفته است. کارتر ملکاسیان، مشاور پیشین ناتو در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال جزئیات تازهای از حس و حال ارگ ریاست جمهوری در روز کشته شدن جنرال رازق را افشا میکند.
جن هورتن، مشاور کانگرس امریکا زمانی که خبر کشته شدن شوهرش را شنید، یک نوعروس بود. بعدا کنکجاوی دیدن جایی که جان شوهرش را گرفت، پای او را به افغانستان کشاند. او اکنون سقوط کابل را دردناکتر از مرگ شوهرش میداند؛ سقوطی که رویای یک ملت را بر باد داد.
یک مقام ارشد پیشین وزارت دفاع امریکا گفته که جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۱۲ به بعد سالانه ۱۰۰ میلیون دالر به طالبان کمک کرده است. کارتر ملکاسیان، مشاور پیشین فرمانده نیروهای امریکا در افغانستان گفت جمهوری اسلامی در افغانستان «بازی دوگانه» میکرد.
کریستوفر میلر، وزیر دفاع امریکا در حکومت دانلد ترامپ، در کتاب جدیدش میگوید با وجودی که ایالات متحده میدانست ارتش افغانستان سقوط میکند، اما از این کشور بیرون شد. مقامهای ارشد نظامی ایالات متحده پیشتر گفته بودند که سقوط افغانستان برای آنها غافلگیرکننده بوده است.
وزیر خارجه اسبق امریکا در کتابش میگوید او با رهبران زیادی دیدار کرده و اشرف غنی بدترینشان بوده است. مایک پامپئو نوشت: "غنی متقلبی تمامعیار بود که برای رسیدن به قدرت جان سربازان امریکا را هدر داد؛ هرگز آماده نبود برای کشورش ازخودگذری کند و خطر را بپذیرد. حالم را بههم میزد."
پس از حمله انتحاری به مرکز آموزشی کاج، در غرب کابل، توفان توییتری «نسلکشی هزارهها را متوقف کنید» راه افتاد و شمار توییتها با هشتگ (StopHazaraGenocide#) از مرز یک میلیون گذشت. در حمله روز جمعه ۸ میزان، دست کم ۵۳ نفر، عمدتاً دانشآموزان دختر کشته و ۱۱۰ نفر دیگر زخمی شدند.
مجمع عمومی سازمان ملل به تعبیری جام جهانی دیپلماسی است. این هفته سران کشورها در نیویورک جمع شدهاند تا در هفتادوهفتمین مجمع عمومی سازمانملل سخنرانی کنند. در این نشست، همه کشورهای عضو سهم برابر دارند و رهبران سیاسی تلاش میکنند با شیوههای مختلف توجه جهان را به خود جلب کنند.
کریستوفر فدریکو، استاد روانشناسی سیاسی در دانشگاه مینهسوتا میگوید از نظر تاریخی بیشتر محققان روی تاثیر نهادهای سیاسی مانند حکومتها بر رفتار رهبران سیاسی تمرکز کردهاند، اما از منظر روانشناسی سیاسی، «انگیزههای فردی» و سرگذشت شخصی نیز در تصمیمهای رهبران سیاسی نقش کلیدی دارند.
ولودیمیر زلنسکی، قبل از اینکه به ریاستجمهوری اوکراین برسد، تجربه سیاسی نداشت. حرفه اصلی او طنزپردازی و بازیگری در تیاتر و تلویزیون بود.