خط قطاری که آسیای میانه را به جنوب آسیا وصل می کند، از مزارشریف و لوگر میگذرد

طالبان، پاکستان و اوزبیکستان نقشهراهی را برای اجرای سریع پروژه افغان-ترانس به طول ۷۶۰ کیلومتر، نهایی کردند که آسیای میانه را از طریق مزارشریف و لوگر به جنوب آسیا وصل میکند. این پروژه علاوه بر تقویت تجارت منطقهای به بهبود روابط دیپلوماتیک طرفها نیز کمک میکند.
این خط آهن ۷۶۰ کیلومتری از ترمذ اوزبیکستان آغاز میشود و با عبور از مزارشریف و لوگر در افغانستان، به گذرگاه خارلاچی در منطقه کرم پاکستان میرسد.
اخیرا اسحاق دار، وزیر خارجه پاکستان در گفتوگوی تلفنی با امیرخان متقی و بختیار سعیدوف، وزیران خارجه طالبان و اوزبیکستان بر نهاییسازی توافقنامه پروژه خط آهن اوزبیکستان–افغانستان–پاکستان تاکید کرد.
پیشبینی میشود این مسیر ریلی مدت زمان تحویل محمولهها بین پاکستان و اوزبیکستان را تا پنج روز کاهش داده و هزینه حملونقل را دستکم ۴۰ درصد پایین بیاورد.
برآوردها نشان میدهد که تا سال ۲۰۳۰ این خط آهن سالانه ۱۵ میلیون تن کالا جابهجا خواهد کرد و به یک مسیر اقتصادی جدید در منطقه تبدیل میشود. این خط همچنین سفر مسافران بین کشورهای دخیل را تسهیل خواهد کرد.
براساس گزارشها، پس از مذاکرات سطح بالای هیئتهای اوزبیکستان و پاکستان در تاشکند، سه کشور درباره تشکیل یک کمیته هماهنگی سهجانبه به توافق رسیدند. مذاکراتی که با حضور رؤسایجمهور اوزبیکستان و پاکستان برگزار شد.
این کمیته مسئول نظارت بر مطالعات فنی باقیمانده، تامین مالی و اجرای پروژه خواهد بود تا اطمینان حاصل شود که پروژه ۴.۸ میلیارد دالری تا پایان سال ۲۰۲۷ به بهرهبرداری میرسد.
یک منبع آگاه پاکستانی گفت: «این اتصال ریلی صرفا یک مسئله لوجستیکی نیست بلکه کلید گشودن ظرفیت اقتصادی ۲۴۰ میلیون دالری پاکستانی است. این مسیر دسترسی بیسابقهای برای آسیای مرکزی به بنادر آبهای گرم فراهم میکند و جریان تجارت منطقه را دگرگون میسازد.»
بخش عمدهای از این مسیر شامل ساخت ۵۷۳ کیلومتر خط آهن جدید در داخل افغانستان است. طبق گزارشها، کارشناسان بر مسیر و شرایط جغرافیایی توافق کردهاند و عملیات نقشهبرداری مشترک و مطالعات امکانسنجی اولیه در حال انجام است.
این پروژه فراتر از ابعاد اقتصادی، نشانهای از تعمیق روابط دیپلماتیک میان کشورهای دخیل محسوب میشود. اخیرا پاکستان و طالبان توافق کردند تا روابط دیپلماتیک را در سطح سفیر از سر بگیرند.
این طرح همچنین با اهداف چین در قالب ابتکار «کمربند و جاده» همراستا است. بیجینگ بهطور غیرعلنی در تسهیل هماهنگی میان اسلامآباد و طالبان نقش داشته و جایگاه خود را بهعنوان یک تثبیتکننده منطقهای تقویت کرده است.
برای طالبان، این خط آهن فرصتی اقتصادی کمسابقه فراهم میکند که میتواند موجب افزایش تعاملات بینالمللی، کسب درآمد از محل ترانزیت و تقویت یکپارچگی منطقهای شود.
با ورود پروژه به مرحله اجرایی، ذینفعان امیدوارند این طرح به الگویی برای غلبه بر دههها بیاعتمادی و درگیری از مسیر توسعه زیرساختی، دیپلوماسی و منافع مشترک اقتصادی تبدیل شود.