گزارشی در پارلمان استرالیا که آزار و اذیت هزاره‌ها براساس قومیت را انکار می‌کند، جنجالی شد
زاهد صافی، نامزد افغان‌تبار حزب لیبرال در پارلمان استرالیا در تهیه گزارشی برای مجلس این کشور همکاری کرده که در آن ادعا شده هزاره‌ها در افغانستان به‌دلیل قومیت خود تحت آزار و اذیت قرار نگرفته‌اند.
این ادعا که با موضع رسمی حکومت استرالیا در تضاد است، با واکنش‌های منفی نهادهای بین‌المللی حقوق بشر مواجه شده است.
زاهد صافی در سال ۲۰۲۱ در تهیه گزارشی برای پارلمان استرالیا درباره مشارکت این کشور در جنگ افغانستان همکاری داشته است. در این گزارش، به‌اشتباه از دیده‌بان حقوق بشر نقل‌قول شده تا این ادعا مطرح شود که «جنگ‌سالاران هزاره» در اوایل دهه ۱۹۹۰ دست به اعمالی چون بریدن سینه زنان و «زایمان زنده» زنان باردار زده‌اند. این در حالی است که گزارش دیده‌بان حقوق بشر در سال ۲۰۰۵ هیچ اشاره‌ای به این گونه خشونت‌ها نکرده است.
افزون بر آن، در گزارشی که صافی در تهیه آن همکاری داشته، درباره جنگ افغانستان آمده است که «قربانیان جنگ بر اساس قومیت هدف قرار نگرفته‌اند.» در بخشی از متن تأکید شده است: «قربانیان بر مبنای ایدئولوژی هدف قرار گرفته‌اند؛ به این معنا که هر فرد مخالف طالبان و ایدئولوژی‌شان، دشمن تلقی می‌شود. بنابراین، خصومت طالبان با افراد، برخاسته از اختلافات قومی نیست.»
گزارش همچنین از آنچه «نادیده گرفتن سایر گروه‌های قومی افغانستان در رسانه‌ها و حکومت استرالیا به نفع جامعه هزاره» خوانده شده، ابراز نارضایتی کرده است. در بخشی از گزارش آمده: «پشتون‌ها نسبت به دیگر اقوام بیشترین تلفات را متحمل شده‌اند، زیرا جنگ ۲۰ ساله عمدتاً در مناطق پشتون‌نشین جریان داشته است. دولت استرالیا باید این واقعیت را به رسمیت بشناسد.»
این دیدگاه‌ها، واکنش‌هایی از سوی جامعه هزاره در استرالیا – به‌ویژه در حوزه انتخاباتی بروس که جمعیت قابل‌توجهی از هزاره‌ها در آن ساکن‌اند – به دنبال داشت.
گروه‌هایی از هزاره‌ها گزارش‌های مخالفی به پارلمان ارائه دادند و ادعا کردند که گزارش اصلی بر «کلیشه‌های نژادپرستانه» استوار است و هدف آن کمرنگ جلوه دادن «آزار و اذیت مستند یک قومیت خاص» بوده است.
فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستان در دیده‌بان حقوق بشر، گزارش را به‌شدت نقد کرده و نویسندگان آن را متهم کرده است که محتوای سازمان او را تحریف کرده‌اند تا القا کنند که خشونت‌های دهه ۹۰ میلادی در کابل تنها از سوی هزاره‌ها صورت گرفته است.
خانم عباسی می‌گوید: «در میان این فجایع، خشونت‌هایی هم توسط نیروهای شبه‌نظامی پشتون و هم نیروهای شبه‌نظامی هزاره علیه غیرنظامیان گروه‌های قومی مختلف انجام شده است.»
وی تأکید کرده: «نسبت دادن تمام این فجایع به هزاره‌ها گمراه‌کننده است. یافته‌های ما نشان می‌دهد که این خشونت‌ها اغلب با انگیزه قومی انجام شده‌اند.»
در یکی از گزارش‌های مخالف که نویسندگان آن نخواستند نام‌شان فاش شود، آمده است که گزارش تهیه‌شده توسط صافی و همکارانش «به تقویت کلیشه‌های نژادپرستانه منجر شده است». گزارش مخالف دیگری نیز به قلم دو استاد دانشگاه‌های لا تروب و دیکین، به همراه گروهی از وکلا و دانشجویان دکترای متخصص در امور افغانستان، گزارش اصلی را دارای «ادعاهای نادرست فراوان و تعصبات نژادپرستانه» توصیف کرده است.
این گروه در یادداشت خود نوشته‌اند: «به‌جای به‌رسمیت شناختن آزار تاریخی و فعلی هزاره‌ها و خطرات واقعی که آن‌ها در دوران حاکمیت طالبان با آن روبه‌رو هستند، نویسندگان تلاش کرده‌اند هزاره‌ها را عامل نقض حقوق بشر در طول چند دوره از جنگ افغانستان جلوه دهند.»
با این حال، زاهد صافی در پاسخ به انتقادها به گاردین گفته است: «من مدافع سرسخت آزادی دین یا عقیده برای تمام انسان‌ها در سراسر جهان هستم.» او افزود: «به‌عنوان کسی که خود به‌دلیل جنگ مجبور به ترک کشور شده‌ام، می‌دانم که همه مردم تحت حکومت طالبان رنج برده‌اند. دفاع من از حقوق بشر ریشه در همین تجربه‌ها دارد.»
صافی ادامه داد: «اگر گزارش من به‌صورت کامل و منصفانه خوانده شود، روشن است که هدف آن دفاع از جان هر انسانی بوده که از فجایع ملی و بحران انسانی در افغانستان در معرض خطر قرار داشته است.»
روزنامه‌ی گاردین با دیگر نویسندگان گزارش نیز گفت‌وگو کرده و آن‌ها همچنان از محتوای آن دفاع کرده‌اند.
در همین زمینه، گزارشی تحلیلی که در سال ۲۰۲۲ از سوی وزارت خارجه و تجارت استرالیا منتشر شد، بیان می‌کند که جامعه هزاره حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهد و در معرض «خطر فزاینده آزار و خشونت به‌دلیل قومیت و مذهب خود» قرار دارد.
این وزارت‌خانه همچنین به سابقه تاریخی این خشونت‌ها اشاره کرده و از «قتل‌عام حداقل دو هزار هزاره توسط طالبان در اگست ۱۹۹۸» به‌عنوان یکی از بدترین جنایات ثبت‌شده اخیر نام برده است.
در حوت ۱۴۰۱، گروهی از اعضای پارلمان استرالیا به همراه فعالان جامعه هزاره، «گروه دوستان پارلمانی هزاره‌ها» را تشکیل دادند. این گروه که آغاز فعالیتش به‌طور رسمی در ساختمان پارلمان اعلام شد، شامل بیست نماینده مجلس و سنا به‌همراه شماری از فعالان هزاره است. هدف آن‌ها، حمایت از خواسته‌های حقوق بشری هزاره‌ها و تلاش برای یافتن راهکارهای عملی جهت جلوگیری از کشتار سیستماتیک آن‌ها در افغانستان عنوان شده است.