گزارش یک نهاد تحقیقاتی: طالبان هیچ اقدامی علیه جنبش اسلامی اوزبیکستان نکرده است
نهاد تحقیقاتی اکپس در گزارشی تازه، از موانع و چالش‌های مختلف در بهبود روابط طالبان با اوزبیکستان خبر داده است. طبق این گزارش، طالبان هیچ اقدام قاطعی علیه جنبش اسلامی اوزبیکستان مستقر در افغانستان نکرده است، در حالیکه اوزبیکستان این گروه را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌داند.
اتحادیه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع که اوزبیکستان هم عضو آن است، در ماه حمل ۱۴۰۲، از حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان اظهار نگرانی کرد. در بیانیه مشترک این کشورها تاکید شد که «همه گروه‌های تروریستی از جمله داعش، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، تحریک طالبان پاکستان، ارتش آزادی بخش بلوچستان، جندالله، جیش العدل، جماعت انصارالله، جنبش اسلامی اوزبیکستان و دیگر سازمان‌های تروریستی مستقر در افغانستان کماکان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان محسوب می‌شوند.»
در گزارش اکپس که روز جمعه ۲۴ حوت منتشر شده، آمده است که اوزبیکستان از ساخت کانال انتقال آب قوش‌تپه در شمال افغانستان توسط طالبان نیز نگران است.
طالبان پس از بازگشت دوباره به قدرت، با صرف هزینه سنگینی بر اجرای طرح کانال قوش‌تپه تمرکز کرده است. این کانال بخشی از آب رودخانه آمو را به سوی مناطقی در شمال ولایت‌های بلخ، جوزجان و فاریاب هدایت می‌کند.
نهاد تحقیقاتی اکپس می‌گوید نگرانی‌ها و تنش‌ها در مورد مدیریت آب‌های فرامرزی دریای آمو همچنان وجود دارد و با تکمیل شدن کار ساخت کانال قوش‌تپه در افغانستان ممکن است تشدید شود.
شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور اوزبیکستان ماه سنبله ۱۴۰۲ هشدار داد که طالبان در حال ساخت کانال انتقال آب قوش تپه است و می‌تواند رژیم آب و تعادل را در آسیای میانه به طور اساسی تغییر دهد. شوکت میرضیایف گفت در واقع یک مصرف‌کننده جدید ظاهر شده که «هیچ تعهدی با کشورهای ما ندارد.»
نهاد تحقیقاتی اکپس به مطالبات طالبان هم اشاره کرده و گفته این گروه خواستار بازگرداندن هلیکوپترهای افغانستان است که از اوزبیکستان به امریکا منتقل شدند.
این در حالی است که رسانه‌های اوزبیکستان پیشتر گزارش دادند هفت چرخبال بلک هاوک ارتش سابق افغانستان که به اوزبیکستان برده شده بودند، به امریکا منتقل شده‌اند. در گزارش‌ها آمده که پنتاگون این چرخبال‌ها را برای استفاده مناسب تشخیص داد و به ایالات متحده منتقل کرد.
به دنبال آن، وزارت دفاع طالبان انتقال هلیکوپترهای ارتش پیشین افغانستان از اوزبیکستان به ایالات متحده امریکا را «غیرقابل قبول» خواند. این وزارت از امریکا خواست چرخبال‌های ارتش پیشین را به افغانستان بازگرداند.
