مشاور سابق پنتاگون: دهلی طرفدار رژیم ضدهندی در کابل و صرفاً متکی به چین و پاکستان نیست
دریک گروسمن، مشاور پیشین وزارت دفاع امریکا می‌گوید اگر هند روابط خود را با طالبان بهبود نبخشد، این گروه با دهلی در مورد مهار سازمان‌های تروریستی ضد هندی تحت حمایت پاکستان، مانند لشکر طیبه، همکاری نخواهد کرد.
ه گفته او، سیاست نزدیکی محتاطانه دهلی به طالبان منطقی است اما الزاماً موفق نخواهد بود.
گروسمن روز پنجشنبه در نشریه نیکی آسیا نوشت که چین و پاکستان، رقبای اصلی هند در منطقه، می‌خواهند جای خالی امریکا در افغانستان را پر کنند که این حرکت پیامدهای بالقوه جدی اقتصادی و امنیتی برای هند دارد.
گروسمن که اکنون تحلیلگر اندیشکده بانفوذ راند کورپوریشن است، نوشت که دهلی به صورت محتاطانه و بی‌سروصدا روابط خود را با طالبان احیا کرده و گسترش داده است. چون، دهلی می‌خواهد طالبان به جای دشمن، یک شریک استراتژیک بر این کشور باشد. همچنین، طالبان انگیزه کافی‌ای برای همکاری با هند به دست آورده و تنها به چین و پاکستان متکی نباشد.
چین پس از خروج امریکا سفارت خود را در کابل نبست و در عوض آغوش سیاسی خود را به روی طالبان باز کرد. اما، پاکستان به نظر می‌رسد که کارت برنده‌اش سوخته است. اسلام آباد سال‌ها از طالبان به عنوان یک گروه نیابتی ضد حکومت افغانستان حمایت کرد که به عقیده این کشور، روابط خیلی نزدیک با هند داشت. اما، طالبان افغان پس از رسیدن به قدرت، با نادیده گرفتن منافع و نگرانی‌های امنیتی پاکستان، به حامی سابق خود پشت کرده است و مایل به بهبود روابط با دهلی است.
اگرچه هند پس از سقوط دولت سابق افغانستان سفارت خود در کابل را تعطیل کرد، اما در جون ۲۰۲۲ یک «تیم فنی» را برای احیای حضور دیپلوماتیک خود به آنجا فرستاد. پس از آن چندین مقام مهم هند با مقام‌های طالبان دیدار کردند.
گزارش‌هایی در دست است که هند نمایندگی‌های سیاسی و قنسولی افغانستان در این کشور را به طالبان می‌سپارد، اقدامی که بخشی از تلاش هند برای جلب اعتماد و همکاری طالبان است.
گروسمن نوشت این تصمیم ظاهراً مسیر را برای تعامل بیشتر دیپلوماتیکی هموار کرد. چنانچه، ویکرم میسری، معاون وزارت خارجه هند، و امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، برای گفت‌وگو درباره روابط دوجانبه در امارات متحده ملاقات کردند.
طالبان، که آشکارا از این دیدار خرسند بود، بعداً اعلام کرد که «در راستای سیاست خارجی متوازن و اقتصادمحورش، به دنبال تقویت روابط سیاسی و اقتصادی با هند به عنوان شریکی مهم در سطح منطقه‌ای و اقتصادی است.»
به گفته این مقام سابق پنتاگون، هنوز مشخص نیست که دهلی‌نو به رغم قایل شدن امتیازاتی، آیا در رویکرد محتاطانه خود نسبت به طالبان موفق بوده یا خیر. طالبان در سال ۲۰۲۲ ظاهراً به لشکر طیبه و جیش محمد اجازه داد که به افغانستان بازگردند. حضور این دو گروه متهم به حملات تروریستی در خاک هند، نگرانی دهلی درباره تبدیل شدن مجدد این کشور به پایگاهی برای گروه‌های تروریستی ضد هند را افزایش داده است.
دهلی باور دارد که این گروه‌های شبه نظامی از سوی پاکستان حمایت می‌شوند و هدف آنها ایجاد ناامنی در هند، به ویژه در کشمیر تحت کنترول این کشور است.
همچنین مشخص نیست که آیا هند در رقابت با چین در افغانستان، پیشرفت قابل توجهی در مقابل چین داشته است یا خیر. به گفته گروسمن، هند هنوز موفقانه عمل نکرده است، زیرا چین در دفاع از طالبان و گسترش روابط با این گروه جسورانه‌تر عمل کرده است.
با این که بیجینگ حکومت طالبان را رسماً به رسمیت نشناخته، اما سفیر طالبان را پذیرفته و حتا او اعتبارنامه خود را به شی جین‌پینگ، رئیس جمهور قدرتمند چین تقدیم کرد.
افزون بر این، مقام‌های ارشد چینی حتی پیش از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان نیز با مقام‌های طالبان مراوده داشتند، کاری که هند انجام نداده بود.
به این ترتیب، از نظر گروسمن، احتمالاً چین در دستیابی به منابع حیاتی معدنی افغانستان پیشتاز است و از این کشور در چارچوب استراتژی منطقه‌ای برای همکاری‌های اقتصادی و امنیتی در آسیای مرکزی بهره خواهد برد.
گروسمن نوشت که استراتژی هند در آسیای مرکزی به طور مداوم تحت تاثیر روابط بد با پاکستان و رقابت شدید با چین دچار مشکل بوده است. اگر نفوذ هند همچنان کمتر از چین در افغانستان باقی بماند، تعامل با کشورهای آسیای مرکزی نیز برای دهلی دشوار خواهد ماند.
گروسمن نوشت که سیاست نزدیکی هند به طالبان منطقی است اما در عین حال، این کشور نمی‌خواهد با برداشتن گام‌های شتاب زده دچار خطا شود. بهترین سیاست، تعامل مستقیم اما محتاطانه و گام‌به‌گام است که می‌تواند مزایایی برای هند به همراه داشته باشد، بدون اینکه موقعیت استراتژیک آن را به خطر بیندازد.