فارن پالیسی: به‌رغم تلاش پاکستان، واشنگتن تمایلی به همکاری با اسلام‌آباد ندارد
در پی تسلیم‌دهی یک عضو داعش به ایالات متحده و قدردانی دونالد ترامپ از پاکستان، اسلام‌آباد به همکاری با واشنگتن دلگرم و امیدوار شده است. اما، احتمالا این حرکت خیلی سریع به گرمی مجدد روابط میان دو کشور منجر نخواهد شد.
مایکل کوگلمان، از کارشناسان برجسته جنوب شرق آسیا روز چهارشنبه در مجله فارن پالیسی نوشت که روابط امریکا با هند و دوستی پاکستان با چین، از یک‌سو و اولویت‌های متفاوت سبب می‌شود که امریکا به همکاری با پاکستان علاقمند نباشد.
در این مقاله آمده که همکاری‌های اخیر پاکستان با امریکا موجب نخواهد شد که ایالات متحده به همکاری استراتژیک با این کشور روی آورد.
ایالات متحده پس از حمله به افغانستان، روابط سیاسی و کمک‌های مالی خود به پاکستان را افزایش داد. زیرا، اسلام‌آباد به‌خاطر دستگیری اعضای القاعده و همچنین اهمیت این کشور به عنوان مسیر مواصلاتی برای نیروهای امریکایی در افغانستان، از اهمیت زیادی برخوردار شد.
با پایان جنگ با تروریسم برای امریکا و خروج از افغانستان، پاکستان جایگاه تعریف شده‌ای در سیاست خارجی امریکا ندارد. اکنون، اسلام‌آباد تلاش دارد با همکاری با امریکا برای مقابله با داعش دوباره جایگاه خود را در سیاست واشنگتن تعریف کند.
امریکا حملات فرامرزی داعش خراسان را تهدیدی برای امنیت خود و کشورهای دیگر می‌داند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، در سخنرانی مشترک خود در کانگرس در تاریخ ۴ مارچ، با تشکر از پاکستان برای کمک به دستگیری محمد شریف‌الله، از اعضای داعش خراسان، بسیاری را شگفت‌زده کرد. شریف‌الله متهم است که نقش مهمی در حمله در میدان هوایی کابل در اگست ۲۰۲۱ داشته که منجر به کشته شدن حدود ۱۶۰ غیرنظامی افغان و ۱۳ سرباز امریکایی شد.
امریکا اطلاعات مربوط به مکان شریف‌الله را در اختیار پاکستان داد و نیروهای پاکستانی او را در نزدیکی مرز با افغانستان ردیابی کردند. اسلام‌آباد هفته گذشته او را به امریکا تحویل داد.
پس از این اقدام بحث همکاری‌های ضدتروریستی از سوی مقام‌های پاکستانی و امریکایی به کرات مطرح شد.
پیت هگست، وزیر دفاع و مایک والتز، مشاور امنیت ملی امریکا در تماس تلفنی با اسحاق دار، وزیر امور خارجه پاکستان، از اسلام‌آباد برای کمکش به دستگیری این عضو داعش تشکر کردند. شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، بعداً بر تعهد اسلام‌آباد به «همکاری نزدیک» با واشنگتن در امور امنیتی تاکید کرد.
کوگلمان نوشت که همکاری امریکا و پاکستان برای دستگیری شریف‌الله، همراه با تصمیم امریکا برای اختصاص حدود ۴۰۰ میلیون دالر برای حفظ و مراقبت از جنگنده‌های اف-۱۶ پاکستان، مقامات پاکستانی را امیدوار کرده که دولت ترامپ ممکن است مایل به گسترش همکاری با پاکستان در حوزه مبارزه با تروریسم باشد.
پاکستان در سال‌های اخیر شاهد افزایش حملات تروریستی بوده و حمله روز چهارشنبه جدایی‌طلبان بلوچ به یک قطار مسافربری یکی از جدی‌ترین موارد آن بود.
اعضای این گروه شبه نظامی قطاری با بیش از ۴۰۰ مسافر را ربودند و مسافران را گروگان گرفتند. مقامات پاکستانی اعلام کردند که پس از عملیات امنیتی، ۳۳ شبه‌نظامی و ۲۱ گروگان کشته شدند.
نویسنده باور دارد که توقف هفت‌ساله کمک‌های امنیتی امریکا به پاکستان و کاهش تمرکز استراتژیک بر این کشور از زمان خروج امریکا از افغانستان، امکانات همکاری دوجانبه را محدود کرده است.
در چند سال گذشته، مقامات پاکستانی تلاش کرده‌اند با استفاده از نگرانی‌های فزاینده امریکا درباره شاخه خراسان داعش، واشنگتن را به همکاری بیشتری ترغیب کنند.
کوگلمان نوشت که تصور اینکه همکاری دوجانبه در دستگیری شریف‌الله پیش‌درآمدی بر یک مشارکت جدید ضدتروریسم باشد، زودهنگام است. از دیدگاه واشنگتن، تعمیق روابط امنیتی امریکا با هند و اتحاد پاکستان با چین، امکانات و انگیزه‌های همکاری را محدود می‌کند، به‌ویژه اینکه در دولت ترامپ منتقدان سرسخت پاکستان نیز حضور دارند.
اگرچه امریکا و پاکستان هر دو داعش خراسان را تهدیدی جدی می‌دانند، اما در برداشت‌های کلی از تهدیدات هم‌راستا نیستند. نگرانی اصلی اسلام‌آباد نه داعش، بلکه تحریک طالبان پاکستان است که در خاک افغانستان و پاکستان فعالیت می‌کند و یکی از قدرتمندترین گروه‌های شبه‌نظامی افراطی ضد دولت پاکستان است.
نیروهای پاکستانی در ماه‌های اخیر حملات علیه پایگاه‌های تحریک طالبان در افغانستان انجام داده‌اند که تنش میان اسلام‌آباد و طالبان را عمیق‌تر کرده است. امریکا احتمالاً باید تلاش زیادی کند تا پاکستان را به هدف قرار دادن پایگاه‌های داعش خراسان نیز ترغیب کند. اما، واشنگتن خود علاقه‌ای به ضربه زدن به طالبان پاکستانی ندارد.
برخلاف گذشته، تحریک طالبان پاکستان در حال حاضر شهروندان یا منافع امریکا را هدف قرار نمی‌دهد یا تهدید نمی‌کند. اما اگر همکاری امنیتی امریکا و پاکستان تقویت شود و بیشتر به چشم بیاید، ممکن است این گروه بار دیگر امریکا را تهدید ببیند - سناریویی که دولت ترامپ می‌خواهد از آن اجتناب کند.
علاوه بر این، با توجه به اینکه امریکا بیشتر نگران تهدید رو به رشد داعش خراسان فراتر از افغانستان است، دولت ترامپ ممکن است به دنبال همکاری با کشورهای خارج از منطقه برای مقابله با گسترش دامنه این گروه باشد.
با این حال، هنوز مقداری فضا برای همکاری ضدتروریسم امریکا و پاکستان وجود دارد. این دو کشور بلافاصله پس از حملات ۱۱ سپتامبر برای دستگیری تروریست‌های القاعده همکاری نزدیکی داشتند. امروزه، آنها می‌توانند از گفت‌وگوی ضدتروریسم که در زمان جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق امریکا، آغاز شد، استفاده کنند و فعالیت‌های اشتراک اطلاعات مربوط به داعش شاخه خراسان، تحریک طالبان پاکستان و جنبش آزادی‌بخش بلوچ را دنبال کنند.
با این وجود، از دیدگاه دولت ترامپ، مطلوب‌ترین شکل‌های همکاری با پاکستان احتمالاً حول معیارهای محدودی خواهد بود که عملیات شریف‌الله را مشخص کرد: مواردی که امریکا اطلاعاتی درباره شبه‌نظامیان خاص مستقر در پاکستان دریافت کند که شهروندان یا منافع امریکا را تهدید کرده یا هدف قرار داده‌اند.
