معاویه؛ سریال صد میلیون دالری عربی در کشورهای اسلامی جنجال برپا کرد

سریال ۳۰ قسمتی «معاویه» درباره زندگی معاویه بن ابوسفیان، بنیان‌گذار سلسله امویان یکی از پرحاشیه‌ترین آثار نمایشی در جهان اسلام شده است. این مجموعه تلویزیونی که توسط شبکه ام‌بی‌سی عربی تولید شده، یکی از پرهزینه‌ترین سریال‌های جهان عرب خوانده شده است.

پخش قسمت‌های نخست این سریال از شروع ماه رمضان امسال باعث جنجال‌های زیادی در کشورهای اسلامی شده است.
عراق، ایران و مصر از جمله کشورهایی هستند که به دلایل مختلف مذهبی و تاریخی، نمایش این مجموعه را ممنوع کرده‌اند.

پس از آغاز پخش این سریال، نهاد ساترا، وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران که نقش نظارتی دارد، اعلام کرد که دوبله و انتشار این مجموعه در پلتفرم‌های صوتی و تصویری ایران ممنوع است. این نهاد دلیل این تصمیم را «تلاش سریال برای تطهیر خاندان بنی‌امیه» عنوان کرد.

در عراق، نگرانی از ایجاد تنش‌های فرقه‌ای باعث شد که حکومت این کشور پخش سریال را متوقف کند.
سازمان رسانه و ارتباطات عراق اعلام کرد پخش سریال «معاویه» را به‌دلیل احتمال ایجاد تنش‌های فرقه‌ای ممنوع کرده است.

در مصر نیز برخی شخصیت‌های مذهبی به نحوه نمایش شخصیت‌های اسلامی در این مجموعه اعتراض کرده‌اند.

داستان این سریال از کودکی معاویه آغاز می‌شود و طبق گزارش‌ها تا واقعه عاشورا و کشته شدن حسین بن علی، امام سوم شیعیان، ادامه پیدا می‌کند.

سریال «معاویه» با بودجه ۱۰۰ میلیون دالری در ماه جون ۲۰۲۲ فیلمبرداری شد. این مجموعه در تونس ساخته شده و بازیگران و عوامل آن از کشورهای مختلف عربی هستند.

این سریال به نویسندگی خالد صلاح، روزنامه‌نگار مصری، و کارگردانی طارق العریان، فیلم‌ساز فلسطینی-امریکایی، ساخته شده است.

در این سریال، لجین اسماعیل، بازیگر سوری، نقش معاویه را بازی کرده و ایاد نصار، بازیگر اردنی، در نقش علی بن ابی‌طالب ظاهر شده است.

شخصیت معاویه در تاریخ اسلام همواره مورد بحث بوده است.
برخی او را به‌عنوان صحابی پیامبر و حاکمی مقتدر که اسلام را گسترش داد، معرفی می‌کنند، در حالی که برخی دیگر، از جمله شیعیان، او را رهبری مستبد می‌دانند که در جنگ با علی بن ابی‌طالب و موروثی کردن خلافت نقش داشت.

با وجود محدودیت‌های رسمی، به نظر می‌رسد که این مجموعه همچنان از طریق اینترنت و شبکه‌های غیررسمی مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و بحث‌های تاریخی و مذهبی گسترده‌ای را در کشورهای اسلامی برانگیخته است.

با وجود انتقادها و جنجال‌های گسترده، «سریال معاویه» طرفداران زیادی هم پیدا کرده است که در فضای مجازی به دفاع از آن پرداخته و با مخالفان وارد بحث شده‌اند.

خالد صالح، نویسنده این مجموعه، در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: «معاویه صرفا یک فرمانده یا سیاستمدار نبود، بلکه انسانی بود که روزگار او را شکل داد، همان‌طور که آتش، فلز را صیقل می‌دهد. او گاه سرسخت و گاه بردبار بود، بسته به شرایط و زمانه‌ای که در آن زیست.»

او افزود: «هدف ما نزدیک شدن به شخصیت معاویه از زاویه‌ای انسانی بود، فردی که ناخواسته در میانه تحولات سیاسی بزرگ قرار گرفت و مجبور شد نقشی را ایفا کند که خود انتخاب نکرده بود، بلکه سرنوشت برایش رقم زده بود.