شاهدان عینی: سنی‌ها برای نجات علوی‌ها در لاذقیه شتافتند

در پی تشدید درگیری‌ها و کشتار علویان وفادار به بشار اسد، رئیس جمهور سابق سوریه، شاهدان عینی گفتند که سنی‌ها برای حمایت از هموطنان علوی مذهب خود وارد عمل شده‌اند. دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد در حملات نیروهای دولتی و شبه‌نظامیان، ۸۳۰ پیرو این اقلیت مذهبی در سوریه کشته شدند.

شاهدان عینی به بی‌بی‌سی نیوز گفتند که در پی افزایش خشونت‌ها و کشتار غیرنظامیان علوی، برخی از سنی‌ها برای محافظت از آن‌ها در برابر این حملات وارد عمل شدند و آنها را در خانه‌های شان پناه داده‌اند.

خشونت‌ها روز پنجشنبه آغاز شد و تا امروز ادامه یافته است. احمد شرع، رئیس‌جمهور موقت سوریه خواستار آرامش و وحدت در کشور شده است.

بر اساس گزارش‌ها، در نتیجه این درگیری‌ها، صدها نفر از ساکنان ولایت‌های ساحلی لاذقیه و طرطوس که از پایگاه‌های اصلی بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع، محسوب می‌شوند، از خانه‌های خود گریخته‌اند.

ساکنان محلی از صحنه‌هایی از غارت و کشتارهای گسترده، از جمله قتل کودکان، خبر داده‌اند.

ساکنان محله حی‌القصور، که عمدتاً علوی‌نشین است و در شهر ساحلی بانیاس قرار دارد، می‌گویند خیابان‌ها مملو از اجساد پراکنده و روی‌هم انباشته‌شده‌ای است که در خون غرق شده‌اند. شاهدان می‌گویند مردان در سنین مختلف در آنجا با گلوله کشته شده‌اند.

روز جمعه مردم حتی جرات نداشتند از پنجره‌های خود بیرون را نگاه کنند. اینترنت قطع و وصل می‌شد و آنها از طریق فیس‌بوک از مرگ همسایگان شان مطلع شدند.

ایمن فارس، یکی از ساکنان بانیاس گفت که بازداشت اخیرش باعث شد جانش نجات پیدا کند. او در اگست ۲۰۲۳ ویدیویی در حساب فیس‌بوک خود منتشر کرده بود که در آن حکومت فاسد بشار اسد را نقد می‌کرد. او مدت کوتاهی پس از آن بازداشت شد و پس از سقوط حکومت بشار اسد از زندان آزاد شد.

جنگجویانی که به خیابان‌های حی‌القصور حمله کردند، او را شناختند، بنابراین از مرگ نجات یافت، اما از غارت در امان نماند. آن‌ها موترهایش را بردند و به غارت سایر خانه‌ها ادامه دادند.

او در تماس تلفنی به بی‌بی‌سی نیوز گفت: «آن‌ها خارجی بودند. من نمی‌توانم هویت یا زبان شان را تشخیص دهم، اما به نظر می‌رسید اوزبیک یا چچنی باشند.»

او افزود: «در بین آن‌ها برخی سوری‌ها هم بودند، اما نه از نیروهای رسمی امنیتی. همچنین برخی غیرنظامیان نیز در میان کسانی که دست به کشتار زدند، حضور داشتند.»

آقای فارس گفت که دیده است چگونه خانواده‌ها در خانه‌های خود کشته شده‌اند و زنان و کودکان در خون غرق شده‌اند. برخی از خانواده‌ها به پشت‌بام‌ها گریختند تا پنهان شوند، اما از قتل‌عام جان سالم به در نبردند. او گفت: «رویدادی وحشتناک است.»

یکی دیگر از ساکنان بانیاس به نام علی، که خواست نام کاملش فاش نشود، روایت آقای فارس را تایید کرد.

علی که همراه همسر و دختر ۱۴ ساله‌اش در محله القصور زندگی می‌کرد، با کمک نیروهای امنیتی از خانه خود گریخت. او گفت: «آن‌ها به ساختمان ما آمدند. ما از شنیدن صدای تیراندازی و فریاد مردم در محله وحشت‌زده شده بودیم. اخبار مرگ همسایگان مان را از طریق پست‌های پراکنده فیس‌بوک خبر می‌شدیم. اما وقتی به ساختمان ما رسیدند، فکر کردیم که کارمان تمام است.»

او افزود: «آن‌ها در جستجوی اموال و دارایی بودند. درِ خانه همسایه‌مان را زدند و موتر، پول و تمام طلا و جواهراتش را گرفتند، اما او را نکشتند.»

علی و خانواده‌اش توسط همسایگان سنی خود نجات یافتند و اکنون در خانه آن‌ها پناه گرفته‌اند. او گفت: «ما سال‌ها در کنار یکدیگر زندگی مسالمت‌آمیزی داشتیم؛ علوی‌ها، سنی‌ها و مسیحیان. هرگز چنین چیزی را تجربه نکرده بودیم.»

علی گفت که خانواده‌ها به مکتبی در محله‌ای که عمدتاً سنی‌نشین است منتقل شده‌اند، جایی که تا وقتی اعضای گروه‌های مسلح مسئول این قتل‌عام از بانیاس بیرون رانده شوند، تحت حفاظت خواهند بود.

خشونت‌ها از روز پنجشنبه آغاز شد، زمانی که افراد مسلح وفادار به اسد که از تحویل سلاح خودداری کرده بودند، نیروهای امنیتی حکومت موقت را در اطراف شهرهای ساحلی لاذقیه و جبله کمین کرده و ده‌ها تن از آن‌ها را کشتند.

غیاث داله، یکی از جنرال‌های سابق ارتش اسد، با تشکیل «شورای نظامی آزادی سوریه» اعلام کرده است که علیه حکومت کنونی می‌جنگد.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ماموران امنیتی سابق رژیم اسد که حاضر به تسلیم شدن نشده‌اند، در کوهستان‌ها گروهی مقاومتی تشکیل داده‌اند.

منتقدان احمد شرع، رئیس‌جمهور موقت را نیز مقصر می‌دانند و می‌گویند او بدون استراتژی مشخصی، نهادهای امنیتی، ارتش و پولیس سوریه را منحل کرد.

یک منبع وزارت دفاع سوریه شنبه ۱۸ حوت به رسانه‌های دولتی گفت که تمام راه‌های منتهی به ساحل سوریه برای جلوگیری از تخلفات و کمک به بازگشت آرامش مسدود شده و نیروهای امنیتی در خیابان‌های شهرهای ساحلی مستقر شده‌اند.

این منبع افزود که کمیته اضطراری که برای نظارت بر تخلفات تشکیل شده، هر کسی را که از دستورات فرماندهی نظامی اطاعت نکرده باشد، به دادگاه نظامی ارجاع می‌دهد.

وزارت اطلاع‌رسانی سوریه نیز ایران را عامل تحریک بقایای نیروهای وابسته به بشار اسد معرفی کرد و خبر داد نیروهای حاکم بر سوریه، کنترول شهرهای لاذقیه و طرطوس را در دست گرفته‌اند و عملیات پاکسازی در مناطق روستایی ادامه دارد.

تعدادی از کاربران سوری در شبکه‌های اجتماعی تصاویر و آگهی‌های ترحیم افرادی را که گفته می‌شود کشته شده‌اند، منتشر کردند.

بر اساس تصاویر منتشر شده، چند صد نفر که اکثرا زن و کودک و افراد سالخورده بودند، به یک پایگاه نظامی روسیه در مدیترانه در حمیمیم در لاذقیه پناه برده‌اند.

رویترز به نقل از چهار نفر در مناطق ساحلی که خواستند نامشان فاش نشود، گزارش داد که در طول شب کشتار، غارت و سوزاندن خانه‌ها در بانیاس و روستاهای اطراف ادامه داشت.