عبدالله اوجالان، رهبر زندانی شبه‌نظامیان کرد در ترکیه کیست؟

عبدالله اوجالان، رهبر شبه‌نظامیان کرد ترکیه که از بیش از ۲۵ سال به این‌سو در زندان به سر می‌برد، خواستار صلح با دولت ترکیه شده است. اوجالان در سال ۱۹۷۸ حزب کارگران کردستان را برای مبارزه به هدف ایجاد سرزمینی مستقل برای کردها تاسیس کرد.

او روز پنجشنبه، ۱۰ حوت، از زندان جزیزه ایمرالی در جنوب استانبول، از حزب کارگران کردستان خواست که سلاح خود را بر زمین بگذارد و این حزب را منحل کند؛ اقدامی که می‌تواند به یک درگیری چهل ساله با حدود ۴۰ هزار کشته پایان دهد.

این راه‌حل سیاسی همچنین می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر منطقه بگذارد.

رهبر حزب کارگران کردستان به تشویق «حزب برابری و دمکراسی خلق‌ها» که طرف‌دار کردها و متحد اردوغان است، پس از حدود چهار ماه مذاکره، به درخواست صلح و فراخوان برای انحلال حزبش تن داده است.

عبدالله اوجالان روز پنجشنبه، پس از دیدار با اعضای حزب برابری و دموکراسی برای خلق‌ها، در نامه‌ای از زندان نوشت: «من فراخوانی برای زمین گذاشتن سلاح‌ها می‌دهم و مسئولیت تاریخی این درخواست را بر عهده می‌گیرم.»

اوجالان هرچند در میان جنبش‌های سیاسی طرفدار کرد در ترکیه چهر‌ه‌ای محبوب به شمار می‌رود اما در عین حال، بخش عمده‌ای از ترک‌ها او را به دلیل آغاز یک درگیری خونین در ۱۹۸۴ شخصیتی منفور می‌دانند.

بازداشت در نایروبی

نیروهای ویژه ترکیه، در سال ۱۹۹۹ عبدالله اوجالان را در نایروبی، پایتخت کنیا بازداشت کردند. او پس از آن با این‌که یک‌چهارم یک قرن را در زندان سپری کرده، توانسته نفوذ سیاسی خود را در میان کردها حفظ کند.

با این حال، مشخص نیست که درخواست جدید او از اعضای ک‌پ‌پ تا چه اندازه می‌تواند نیروهای این حزب را به صلح وادار کند. بخش عمده نیروهای حزب کارگردان کردستان، در کوهستان‌های شمال عراق مستقرند.

اوجالان به حزب کارگران کردستان پیشنهاد کرده که با برگزاری کنگره‌ای، انحلال خود را رسما اعلام کند.

نظریه از سرگیری تماس با عبدالله اوجالان، برای بار نخست از سوی دولت باغچلی، رهبر حزب ملی‌گرای افراطی متحد اصلی اردوغان در اکتبر سال گذشته در پارلمان مطرح شد.

باغچلی در اظهارات بی‌سابقه‌ای گفته بود که اوجالان می‌تواند در صورت پایان دادن به شورش پ‌ک‌ک، از زندان نیز آزاد شود.

مبارزه «پر از درد» اوجالان

بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، دولت ترکیه مذاکرت صلح را با رهبر حزب کارگران کردستان آغاز کرد که باعث برجسته شدن دوباره او به عنوان یک چهره سیاسی شد. در آن زمان بیش از هر وقت دیگری تصور می‌شد که طرف‌ها به دستیابی به یک راه‌حل سیاسی نزدیک شده‌اند.

رجب طیب اردوغان که در آن زمان نخست‌وزیر ترکیه بود، اوجالان را کلید پایان درگیری‌ها در ترکیه می‌دانست.

در آن زمان، تصاویری از آقای اوجالان در زندان منتشر شد که او را با چهره‌ای مهربان با موهای خاکستری، سبیل و لبخندی آرام نشان می‌داد. این تصاویر، تفاوت آشکاری را با تصاویر قدیمی او نشان می‌داد که همواره با لباس نظامی و اسلحه‌ به‌دست دیده شده بود.

اوجالان هم‌زمان با سال نو ۲۰۱۵، اعلام کرد: «این مبارزه ۴۰ ساله ما که پر از درد بوده است، بی‌ثمر نمانده، اما در عین حال دیگر ادامه آن غیرممکن است.»

با این حال، مذاکرات دولت ترکیه با رهبر حزب کاگردان کردستان چند ماه بعد به شکست انجامید و درگیری‌ وارد مرحله خونین‌تری شد.

در آن زمان، شبه‌نظامی کرد حملات خود را بیشتر بر مناطق جنوب شرقی ترکیه متمرکز کردند.

آغاز مبارزه

اوجالان در روستای عمرلی در جنوب شرقی ترکیه، در خانواده‌ای روستایی متولد شد.

او نظریات سیاسی خود را هم‌زمان با درگیری‌های خیابانی دهه ۱۹۷۰ میلادی میان گروه‌های راست و چپ ترکیه مطرح کرد.

عبدالله اوجالان، در سال ۱۹۷۸ راه خود را از جریان چپ ترکیه جدا و حزب کارگران کردستان تاسیس کرد. او سپس، پس از ترک دانشکده علوم سیاسی دانشگاه انقره، مبارزه خود برای استقلال کردستان را آغاز کرد.

پ‌ک‌ک که از سوی ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود، تحت رهبری اوجالان از سوریه فعالیت می‌کرد.

در سال ۱۹۹۸ ترکیه، سوریه را تهدید به جنگ کرد و این امر، باعث شد که دمشق عبدالله اوجالان را اخراج کند. پس از آن، اوجالان به روسیه، سپس ایتالیا و یونان گریخت تا در نهایت در نایروبی، پایتخت کنیا، دستگیر شد.

عبدالله اوجالان پس از بازداشت، به انقره منتقل شد و تحت نظارت کماندوهای ترکیه قرار گرفت. دادگاه او را به اعدام محکوم کرد اما بعدا مجازات او به حبس ابد کاهش یافت.