سرور دانش از طالبان خواست به جای انحصار قدرت، نظام فدرالی تشکیل دهد
محمد سرور دانش، معاون رئیس جمهور سابق افغانستان روز پنجشنبه در نشست مجمع فدرال‌خواهان افغانستان در ویانا از طالبان خواست برای پایان دادن به جنگ و منازعه در افغانستان، به جای حاکمیت «تک قومی، تک زبانی و تک مذهبی» نظام فدرالی را بپذیرد.
آقای دانش گفت: «از گروه طالبان می‌خواهیم اگر می‌خواهد جنگ و منازعه برای همیشه در افغانستان خاتمه پیدا کند، به جای تمرکز و انحصار قدرت و به جای انحصار و حاکمیت تک قومی، تک زبانی و تک مذهبی، نظام فدرالی را بپذیرد.»
این مقام ارشد دولت پیشین در ماه دلو سال ۱۴۰۲ نیز در زمان اعلام موجودیت این مجمع از طالبان خواسته بود که با پذیرفتن فدرالیسم «بزرگترین افتخار تاریخی را به‌دست بیاورد.»
آقای دانش افزوده بود در صورتی که طالبان نظام فدرالی را بپذیرد این مجمع «به تمام معنی و در تمام عرصه‌ها با طالبان همکاری خواهد کرد.»
او گفت که هر گروه یا نظام دیگری که با «تمرکز، استبداد و انحصار» عمل کند و فدرالیسم را نپذیرد این مجمع در مقابل آن مبارزه سیاسی خواهد کرد.
آقای دانش که از طریق مجازی در نشست مجمع فدرال خواهان در ویانا سخنرانی می‌کرد، گفت که روند دولت-ملت سازی در افغانستان بر یک مبنای «معیوب قومیت و ادغام همه ملیت‌ها در یک قومیت» بنا شده و از این رو شکست خورده است.
دانش تضادهای قومی را منشا اصلی بی‌ثباتی در افغانستان خواند.
او بدون اشاره به گروه خاص گفت که برخی از «حلقات تشنه قدرت» تنوع و تکثر را تحمل نکردند و روند دولت ملت سازی را «بر مبنای تفکر سلطه‌جویانه و حاکمیت تک قومی و بر اساس تئوری تک ملت و تک دولت با شیوه ادغام و یکسان سازی تمام واقعیت‌ها بنا نهادند.»
آقای دانش گفت که بر همین اساس این روند در افغانستان ناکام بوده و نتوانسته است به ایجاد دولت ملی بیانجامد اما بر عکس محصول و برآیند آن دولت‌های قومی بوده است.
یکی از خواست‌های اصلی مخالفان طالبان و جامعه جهانی از طالبان تشکیل حکومت همه‌شمول در افغانستان است. بسیاری اداره طالبان را یک نظام تک گروهی متشکل از اعضای این گروه و همچنین تک قومی با سلطه اکثریت پشتون می‌دانند که در بیش از سه سال گذشته همه اقوام و مذاهب افغانستان را به حاشیه رانده است.
این در حالی است که طالبان نظام خود را همه شمول می‌خوانند و می‌گویند در آن نمایندگان اقوام مختلف حضور دارند.
این مقام ارشد دولت پیشین این اظهارات را در نشست مجمع فدرال‌خواهان افغانستان ایراد کرد که طبق اعلامیه آن با همکاری فدراسیون جهانی صلح کنفرانسی را تحت عنوان ”فدرالیسم؛ راهی به سوی عدالت اجتماعی، صلح و ثبات در افغانستان“ از ۲۷ تا ۲۸ فبروری در ویانا برگزار کرده است.
به گفته برگزار کنندگان این کنفرانس، نشست ویانا به‌هدف بررسی راهکارهای عملی و علمی برای حل بحران افغانستان، پایان دادن به دور باطل خشونت وبی‌عدالتی و جلوگیری از فروپاشی‌های مکرر از طریق استقرار نظام فدرالی کارآمد برگزار شده است.
