«حمایت» بی‌بی‌سی از اداره طالبان خبرساز شد
رسانه خبری-تحقیقی «آن‌هرد» مستقر در بریتانیا در یک گزارش تحقیقی فاش کرده که بی‌بی‌سی و نهاد «مدیا اکشن» این رسانه، مبالغ هنگفتی را به طالبان پرداخت می‌کنند.
طبق این گزارش، بی‌بی‌سی برای محافظت از آنتن‌های این رسانه در افغانستان به ارگان‌های امنیتی طالبان پول پرداخت می‌کند که این مسئله ممکن است تحریم‌های بریتانیا و امریکا علیه طالبان را نقض کند.
علی همدانی و دیوید رز، تهیه‌کنندگان این گزارش گفتند طالبان از زمان بازگشت به قدرت در سال ۱۴۰۰ خورشیدی، اعدام‌ها در ملاء عام را از سر گرفت و علاوه بر استقرار «آپارتاید جنسیتی» در افغانستان محدودیت‌ها علیه آزادی بیان را تشدید کرد. در این گزارش آمده است طالبان رسانه‌ها را سانسور و شماری از ایستگاه‌های رادیویی را تعطیل کرد اما در این میان بی‌بی‌سی به نشرات و فعالیت خود در افغانستان ادامه داده است.
در این گزارش آمده است که بی‌بی‌سی از پخش خبرهایی که ممکن است طالبان را برنجاند خودداری کرده و حتا کارمندانش را در این زمینه تحت فشار قرار می‌دهد.
دفتر مطبوعاتی بی‌بی‌سی در پاسخ به سوال افغانستان اینترنشنال گفت که گزارش وبسایت آن‌هرد درباره کار این رسانه در افغانستان، «حاوی موارد اشتباه» است.
روابط بی‌بی‌سی با طالبان
براساس یافته‌های رسانه «آن‌هرد» (UnHerd)، طالبان فعالیت بسیاری از رسانه‌ها، از جمله صدای امریکا و رادیو اروپای آزاد (رادیو آزادی) را منع کرد اما این گروه به بی‌بی‌سی روی خوش نشان داده است. این رسانه از صدای امریکا و رادیو آزادی به عنوان دو رقیب محلی بی‌بی‌سی نام برده است.
این گزارش به دیدار جکی مارتینز، رئیس دفتر جنوب آسیا بی‌بی‌سی با سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان اشاره کرده است. این رسانه گفته است این دیدار و روابط، پوشش خبری بی‌بی‌سی در افغانستان را تحت تاثیر قرار داده است.
جکی مارتینز در سال ۲۰۲۲ در سفر به کابل با سراج‌الدین حقانی دیدار کرد.
در این گزارش آمده است شاید این دیدار که تنها دو هفته قبل از ممنوعیت نشرات صدای امریکا و رادیو آزادی در افغانستان انجام شد، تصادفی نباشد.
این رسانه گفته است سراج‌الدین حقانی یک «جهادی بدنام» است که در هر دو سوی اقیانوس اطلس به دلیل تروریسم تحت تعقیب است.
وزارت داخله طالبان آن زمان در خبرنامه‌ای نوشت که بی‌بی‌سی در سطح بین‌المللی یک رسانه مهم است. حقانی گفته بود او انتظار دارد بی‌بی‌سی و دیگر رسانه‌های جهانی در پوشش مسائل به ویژه درباره افغانستان بی‌طرف باشند.
حقانی در این دیدار به جکی مارتینز از همکاری با بی‌بی‌سی اطمینان داده بود. وزارت داخله طالبان به نقل از رئیس بخش آسیای جنوبی بی‌بی‌سی نوشته بود: «افغانستان برای ما مهم است، ما تلاش می‌کنیم تا پیشرفت‌ها و رویدادهای زیادی را پوشش خبری بدهیم.»
«چگونه بی‌بی‌سی طالبان را تامین مالی می‌کند؟»
در این تحقیق آمده است که بی‌بی‌سی «مبالغ قابل توجهی را به رادیو و تلویزیون افغانستان (RTA)، شبکه تبلیغاتی دولتی طالبان می‌فرستد اما این رسانه از افشای میزان دقیق پرداختی‌های خود به طالبان خودداری می‌کند.»
سخنگوی بی‌بی‌سی به رسانه «آن‌هرد» تایید کرده است که این مبالغ شامل هزینه‌های فرستنده، مصارف برق و محافظت است. یافته‌های «آن‌هرد» نشان می‌دهد که این مبالغ شامل تامین امنیت دفتر بی‌بی‌سی نیز است که توسط وزارت داخله طالبان، تحت رهبری سراج‌الدین حقانی، انجام می‌شود.
در این تحقیق همچنین آمده است که نهاد خیریه بی‌بی‌سی موسوم به «مدیا اکشن» که در افغانستان فعالیت‌های آموزشی دارد، ممکن است تا ۶۰ درصد از کمک‌هایی را که از امریکا و وزارت خارجه بریتانیا دریافت می‌کند، تحت پوشش مالیات به طالبان داده باشد.
در این تحقیق همچنین تاکید شده است که سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان و محمد یوسف احمدی، رئیس گماشته شده طالبان در تلویزیون ملی افغانستان در فهرست تحریم‌ها قرار دارند و هرگونه تعامل مالی با این افراد جرم محسوب می‌شود.
در این گزارش آمده است: «حقانی رهبر سابق شبکه حقانی، است که مسئول اختطاف شهروندان بریتانیایی و انجام بمب‌گذاری‌های انتحاری مرگبار است. از آنجایی که حقانی همچنان در لیست تحریم‌های بریتانیا قرار دارد، طبق قوانین بریتانیا داشتن هرگونه معامله مالی با او جرم کیفری است. قاری محمد یوسف احمدی، رئیس گماشته شده طالبان در رادیو تلویزیون ملی افغانستان نیز به ویژه به دلیل نوشتن مقالاتی در ستایش حملات به نیروهای غربی، در لیست تحریم ها قرار دارد.»
در واکنش به این گزارش تحقیقی، ریچارد گرینل، فرستاده ویژه ریاست جمهوری امریکا و معاون سابق اداره ملی اطلاعات امریکا خواهان توجه ایلان ماسک به این مسئله شده است. ایلان ماسک پیشتر از حمایت مالی اداره توسعه بین المللی امریکا از بی‌بی‌سی انتقاد کرده بود.
«خودداری بی‌بی‌سی از پخش و نشر محتوای ضد طالبان»
رسانه خبری و تحقیقی بریتانیایی «آن‌هرد» نوشته است: «برای شنوندگان افغان، شاید به نظر برسد که بی‌بی‌سی بهای سنگینی برای ادامه فعالیت در افغانستان پرداخته است. این رسانه دیگر برنامه‌هایی را که شامل موسیقی غربی است، پخش نمی‌کند.»
بی‌بی‌سی اما گفته است که اخیرا از آهنگ یک خواننده زن افغان برای همراهی با یک خبر استفاده کرده و گاهی اوقات موسیقی «سنتی» افغانی پخش می‌کند.
علی همدانی و دیوید رز نوشته‌اند که داستان‌های ضد طالبان که در دیگر بخش‌های بی‌بی‌سی منتشر می‌شود، در سرویس افغانستان ناپدید است و گاهی اصلاً پخش نمی‌شود.
یکی از کارمندان سرویس بی‌بی‌سی در افغانستان گفته است که متقاعد کردن سردبیران برای پوشش دادن موضوعات حقوق زنان و آزادی بیان «بسیار دشوار» است.
او افزود: «مردم تماس می‌گیرند و التماس می‌کنند که موسیقی بیشتری روی آنتن پخش کنیم، اما ما این کار را نمی کنیم، زیرا اگر این کار را انجام دهیم، کار ما در داخل افغانستان ممکن است تعطیل شود.»
این خبرنگار به آن‌هرد گفت که شکایات طالبان گاهی اوقات منجر به تحقیقات داخلی از کارکنان بی‌بی‌سی شده است.
تفاهمنامه مدیا اکشن بی‌بی‌سی با رسانه طالبان
رسانه «آن‌هرد» نوشته است مدیا اکشن شاخه خیریه بی‌بی‌سی "یادداشت تفاهم" با رادیو و تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترول طالبان امضا کرده است که براساس آن پروژه‌های آموزش بهداشت را به ارزش ۱.۹ میلیون دالر پوشش می‌دهد.
مسئولان بی‌بی‌سی تایید کرده‌اند که رسانه مدیا اکشن «هزینه‌های» درخواست شده توسط طالبان و هم مالیات بر درآمد بر معاشات کارمندان را پرداخت کرده است.
بی‌بی‌سی در پاسخ به سوالی در مورد این پیوندها، گفته است که این شرکت مطمئن است که معاملات آن با احمدی و حقانی قوانین بریتانیا را نقض نمی‌کند.
بی‌بی‌سی از کار خود در افغانستان دفاع کرده است. این بنگاه خبری می‌گوید که مفتخر است که «تنها سازمان رسانه خبری بین‌المللی است که هنوز در افغانستان نشرات دارد.»
پاسخ بی‌بی‌سی به افغانستان اینترنشنال
بی بی سی در ایمیلی به افغانستان اینترنشال گفت که پروژه اصلی آن در افغانستان «دوام» است که در چارچوب آن، برنامه‌های بشردوستانه و صحی برای مخاطبان خود تولید می‌کند.
این رسانه گفت که با «با بیش از ۵۰ ایستگاه رادیویی محلی» در افغانستان همکاری دارد تا برنامه‌هایی در حوزه مسائل بهداشتی، از جمله سلامت مادر و نوزاد، تغذیه و بهداشت تولید کنند.
بی‌بی‌سی می‌گوید که رادیو تلویزیون ملی «هیچ‌گونه منفعتی از این پروژه‌های بشردوستانه دریافت نکرده است.»
این رسانه گفته است که برای ادامه کار در افغانستان با رادیو تلویزیون ملی تفاهمنامه امضا کرده اما در بدل آن، «هیچ‌گونه بودجه، آموزش، تجهیزات یا حمایتی از سوی بی بی سی میدیا اکشن ارایه نمی‌کند.»
با این حال این شبکه اذعان کرده است که به خاطر فعالیت در افغانستان مجبور است «مالیات بر درآمد کارکنان و هزینه‌های قانونی مانند ثبت وسایل نقلیه و مجوزها را بپردازد که برای هر سازمانی که در افغانستان فعالیت می‌کند، الزامی است.»
به گفته بی‌بی‌سی، «این پرداخت‌ها نقض تحریم‌ها محسوب نمی‌شوند.»
بی‌بی‌سی گفته است که در تعامل با طالبان تحریم‌های بریتانیا و وزارت خارجه این کشور را رعایت می‌کند.
