بازرس ویژه امریکا: طالبان در برابر القاعده و طالبان پاکستانی تسامح نشان می‌دهد
سیگار، دفتر بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، در گزارش تازه خود گفته است طالبان علیه داعش و جبهه‌های مخالف خود مثل جبهه مقاومت و جبهه آزادی می‌جنگد، اما نسبت به گروه‌های تروریستی مانند القاعده و تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) تسامح دارد.
بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) روز جمعه با انتشار گزارش جدید خود در مورد وضعیت افغانستان اعلام کرد که نگرانی‌های ایالات متحده، سازمان ملل و کشورهای منطقه در مورد تبدیل شدن دوباره افغانستان به پناهگاه تروریستی افزایش یافته است.
سیگار با استناد به گزارش سازمان ملل در ماه جولای ۲۰۲۴ گفت که افغانستان همچنان به عنوان منطقه‌ای امن و حامی گروه‌های تروریستی شناخته می‌شود و «برخی از این گروه‌ها قصد دارند تهدیدات خود را به سطح جهانی گسترش دهند.»
به‌رغم وعده طالبان به ایالات متحده مبنی بر مبارزه با «تروریسم»، سیگار می‌گوید که «مشخص نیست آیا طالبان اراده و توانایی لازم برای از بین بردن کامل پناهگاه‌های تروریستی یا کنترول عبور و مرور جنگجویان خارجی در افغانستان را دارند یا خیر.»
تهدید روزافزون داعش در افغانستان، منطقه و جهان
بر اساس گزارش اخیر سیگار، «داعش خراسان در سه ماه اخیر تهدیدی جدی برای افغانستان و ثبات منطقه باقی مانده است.»
داعش در سال ۲۰۲۴ حدود ۶۰ حمله در افغانستان، ایران، روسیه، پاکستان و ترکیه انجام داده است که طبق آمارها، این میزان نسبت به سال ۲۰۲۳ حدود ۴۰ درصد افزایش داشته است.
یک تیم نظارتی تحریم‌های سازمان ملل در جنوری ۲۰۲۴ گزارش داد که داعش خراسان توانایی‌های مالی و لجستیکی خود را بهبود بخشیده است و کشورهای اروپایی این گروه را بزرگ‌ترین تهدید برای امنیت اروپا می‌دانند.
همچنین این تیم گزارش داد که داعش خراسان در کوتاه‌مدت قصد دارد آمادگی رزمی خود را حفظ کند، درآمدزایی را افزایش دهد و روند جذب نیرو را تقویت کند. دبیرکل سازمان ملل نیز اعلام کرد که این گروه مراکز عملیاتی در ولایت‌های نورستان و کنر دارد.
در ۱۱ دسامبر، داعش خراسان مسئولیت ترور خلیل حقانی، وزیر مهاجران و بازگشت‌کنندگان طالبان را در یک حمله انتحاری در ساختمان وزارتخانه‌ای در کابل بر عهده گرفت. در این حمله، چندین کارمند وزارتخانه نیز کشته شدند.
خلیل حقانی یکی از اعضای ارشد شبکه حقانی و کاکای سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، بود و در فهرست جهانی تروریست‌های ویژه ایالات متحده قرار داشت.
طالبان این حمله را محکوم کردند و امیرخان متقی، وزیر خارجه این گروه اعلام کرد که تمام عملیات‌های داعش خراسان در سال ۲۰۲۴ خارج از افغانستان برنامه‌ریزی شده است.
این حمله، مهم‌ترین ترور یک مقام ارشد طالبان از زمان تسلط این گروه بر افغانستان در آگوست ۲۰۲۱ محسوب می‌شود. حملات انتحاری داعش خراسان تاکنون هشت مقام طالبان، از جمله والی بلخ و معاون والی بدخشان را در سال ۲۰۲۳ کشته است.
ترور یک مقام ارشد شبکه حقانی در داخل یکی از وزارتخانه‌های طالبان، ادعای طالبان مبنی بر تامین امنیت را زیر سوال برده است.
تیم‌های نظارتی تحریم‌های سازمان ملل گفته‌اند که طالبان مصمم است داعش خراسان را سرکوب کند، اما توانایی‌های آن‌ها در این زمینه محدود است.
جان کربی، مشاور وقت ارتباطات امنیت ملی کاخ سفید، گفت: «تهدید داعش هنوز در داخل افغانستان وجود دارد و آشکارا طالبان را هدف قرار داده است.»
وزارت خارجه امریکا به سیگار گفته است که طالبان در این سه‌ماه اخیر «اقدامات تهاجمی برای مقابله با گروه [داعش خراسان]» انجام داده‌اند، از جمله ۱۴ عملیات علیه داعش خراسان.
تداوم حملات داعش خراسان به اقلیت‌های مذهبی
در این سه‌ماه، داعش خراسان مسئولیت هشت حمله در افغانستان و پاکستان را بر عهده گرفت. این گروه به یک زیارتگاه صوفیان در ولایت بغلان حمله کرد که دستکم ۱۲ کشته برجای گذاشت.
طالبان اعلام کرد که «این پرونده را پیگیری می‌کند تا عاملان را شناسایی و به عدالت بسپارد» و ادعا کرد که نگرانی‌های امنیتی ناشی از تبلیغات است.
بر اساس گزارش هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما)، از سال ۲۰۲۱ به این سو، داعش خراسان از مواد منفجره دست‌ساز برای حمله به اماکن مذهبی در سراسر افغانستان استفاده کرده است.
همسویی طالبان و القاعده
سیگار می‌گوید طالبان همچنان نسبت به القاعده مدارا نشان می‌دهند و به این گروه اجازه داده‌اند که در افغانستان پناهگاه امن داشته باشد. گزارش تیم نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل در جنوری ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که «القاعده همچنان استراتژیک و صبورانه عمل می‌کند، با سایر گروه‌های تروریستی در افغانستان همکاری دارد و رابطه خود را با طالبان در اولویت قرار داده است.»
بر اساس گزارش‌های تیم‌های نظارتی تحریم‌های سازمان ملل، القاعده حدود ۱۲ رهبر ارشد در افغانستان دارد و با گروه‌های القاعده در شبه‌قاره هند و تحریک طالبان پاکستان در زمینه آموزش همکاری می‌کند.
طالبان پاکستانی
بر بنیاد گزارش سیگار، طالبان افغانستان از تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) حمایت می‌کند. طبق ارزیابی سازمان ملل تحریک طالبان پاکستانی بین شش هزار تا شش هزار و ۵۰۰ جنگجو دارد و عمدتاً در شرق افغانستان مستقر است.
تی‌تی‌پی قصد دارد کنترول کامل شمال غرب پاکستان را به دست آورد و نیروهای پولیس و امنیتی پاکستان را هدف قرار دهد.
گزارش وزارت امور خارجه ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ در مورد تروریسم بیان کرده است که «پاکستان شاهد افزایش حملات تروریستی از سوی داعش-خراسان و تی‌تی‌پی بوده است. هم از نظر فراوانی و هم از نظر تعداد تلفات، که احتمالاً به دلیل نزدیکی و مرز نفوذپذیر با افغانستان است.»
در سال ۲۰۲۴، تی‌تی‌پی و هم‌پیمانان آن بیش از ۶۴۰ حمله انجام داده‌اند که تقریباً ۲۵ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۳ داشته است، از جمله ۱۶۲ حمله در این دوره.
جبهه آزادی و جبهه مقاومت
در این دوره، گروه‌های مسلح مخالف طالبان، از جمله جبهه آزادی افغانستان (AFF) و جبهه مقاومت ملی (NRF)، مسئولیت ۱۰۴ حمله علیه نیروهای امنیتی طالبان را بر عهده گرفتند که در مقایسه با ۱۱۶ حمله در دوره قبلی، کاهش داشته است.
گزارش دبیرکل سازمان ملل در دسامبر ۲۰۲۴ در مورد افغانستان نشان می‌دهد که گروه‌های مخالف مسلح طالبان هنوز تهدید قابل توجهی برای تسلط طالبان ایجاد نکرده و هیچ قسمت از خاک افغانستان را تحت کنترول ندارد. وزارت امور خارجه ایالات متحده پیشتر تأکید کرده است که از خشونت در افغانستان حمایت نمی‌کند.
جبهه مقاومت ملی ۷۳ حمله در این دوره انجام داد، از جمله یک حمله به ساختمان وزارت داخله طالبان در دسامبر که دستکم ۱۰ جنگجوی طالبان کشته و پنج نفر دیگر زخمی شدند. جبهه مقاومت ملی ادعا کرد که یکی از فرماندهان طالبان در میان کشته‌شدگان بوده است. این دومین حمله به ساختمان وزارت طالبان در این دوره بود.
در اکتبر، جبهه آزادی افغانستان مسئولیت حملات به میدان هوایی کابل را بر عهده گرفت که ادعا می‌کند منجر به «تلفات سنگین [طالبان] و خسارات مالی» شده است.
از زمان تأسیس جبهه آزادی افغانستان در مارچ ۲۰۲۲، این گروه مسئول بیش از ۳۲۰ حمله علیه طالبان بوده است، از جمله ۹۰ حمله در سال ۲۰۲۴، عمدتاً در کابل.
جنرال یاسین ضیا، رهبر جبهه آزادی افغانستان، به بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها گفته است که این گروه در سال ۲۰۲۵ قصد دارد فشار سیاسی و نظامی بیشتری بر طالبان وارد کند.
جبهه آزادی افغانستان اعلام کرده است که با جبهه مقاومت ملی همکاری کرده و اطلاعاتی درباره القاعده، طالبان پاکستان و جنبش اسلامی اوزبیکستان جمع‌آوری می‌کند.
این گروه ۵۰ عضو در شورای رهبری خود دارد و بیشتر جنگجویان آن از اعضای سابق نیروهای دفاع و امنیت ملی افغانستان هستند.
