پناهجویان افغان در پاکستان از باج گیریهای پولیس این کشور شاکیاند
پناهجویان افغان در پاکستان در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفتند که ماموران پولیس این کشور بدون بررسی ویزا از آنها پول طلب میکند. آنان میگویند که بهرغم داشتن مدارک قانونی، هزاران روپیه به عنوان رشوه به پولیس پاکستان پرداخت کرده اند.
بخش پشتوی افغانستان اینترنشنال با برخی از خانوادههای افغان که اخیرا به پاکستان سفر کردهاند، گفتوگو کرده است.
بسیاری از افغانهایی که به دلیل درمان یا تهدیدات امنیتی قصد دارند به کشورهای ثالث بروند و ابتدا به پاکستان رفتهاند، میگویند پولیس این کشور برای ویزا و دیگر اسناد قانونی هیچ ارزشی قائل نیست و تنها خواسته آنها پول است.
در میان این پناهجویان، نسیمه که بهتازگی از طریق مرز اسپین بولدک- چمن به کویته و سپس اسلامآباد رفته است، به افغانستان اینترنشنال گفت: «پولیس از ما درباره ویزا سوالی نمیکرد و مستقیما درخواست پول میکرد.»
سه عضو خانواده نسمیه که گذرنامه و ویزای پاکستان را همراه داشتند، گفتند از قندهار تا اسلامآباد نزدیک به یک میلیون روپیه پرداختند.
نسیمه گفت: «من و دو دخترم ویزای پاکستان داشتیم، اما در دروازه اسپین بولدک-چمن، پولیس ویزای ما را قبول نمیکرد و میگفت پول بدهید. مجبور شدم به ازای هر نفر صد هزار کلدار پرداخت کنم. اصلا به ویزای ما اهمیتی نمیدادند. فکر کردیم چون اینجا مرز است ممکن است این مشکلات وجود داشته باشد و از اینجا به بعد به اسلامآباد بدون مشکل خواهیم رسید، اما پیشبینی من برعکس شد.»
این خانواده میگوید مشکلات اصلی زمانی شروع شد که از کویته به سمت اسلامآباد حرکت کردند. به گفته نسیمه، از کویته تا اسلامآباد، پولیس در هر ایستگاه بازرسی، موتر آنها را برای بررسی اسناد متوقف میکرد، اما بدون نگاه کردن به ویزا، درخواست پول میکرد.
او گفت: «هر ایستگاه فرق داشت، در برخی جاها پولیس به ازای هر نفر ده هزار کلدار و در برخی دیگر بیست هزار کلدار میگرفت. در بسیاری از جاها به پولیس میگفتیم ما ویزا داریم، اما آنها میگفتند ویزا برای ما مهم نیست. اگر میخواهید عبور کنید، باید پول بدهید، در غیر این صورت باید به سمت کویته و چمن برگردید.»
گرفتن ویزای پاکستان و عبور از مرز دیورند نیز برای این خانواده آسان نبود.
نسیمه گفت: «برای سه نفرما نزدیک به هزار دالر هزینه ویزا پرداخت کردیم و چندین ماه منتظر بودیم تا از سفارت پاکستان ویزا بگیریم، اما موفق نشدیم. یک واسطه به من گفت برای سه نفرتان با هزار دالر ویزا میگیرم و این ویزا یکماهه است. چون رفتن به پاکستان برای ما بسیار ضروری بود، مجبور شدم با هزار دالر ویزا بگیرم.»
پس از گرفتن ویزا، این خانواده ابتدا تلاش کرد از طریق تورخم وارد پاکستان شود، اما طالبان به دلیل نداشتن محرم اجازه ندادند: «چند روز در تورخم منتظر ماندیم، اما طالبان گفتند تا زمانی که یک عضو مرد خانواده همراه شما نباشد، به هیچ وجه اجازه عبور به پاکستان را نخواهید داشت.»
او اضافه کرد: «بعدا تلاش کردیم از طریق پکتیکا وارد پاکستان شویم، اما پس از چند روز انتظار، طالبان باز هم اجازه عبور ندادند. ما هر روز میدیدیم که اعضای خانواده طالبان از همان جایی که ما منتظر بودیم، به سمت پاکستان عبور میکردند، اما چون ما عضو خانواده طالبان نبودیم، با وجود داشتن ویزا، این بهانه را میآوردند که چرا مرد همراه شما نیست و اجازه نمیدادند.»
این خانواده در آخرین تلاش خود موفق شد از طریق اسپین بولدک با پرداخت صد هزار روپیه به ازای هر نفر وارد پاکستان شود.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، تنها این خانواده نیست که با مشکلات فراوان به پاکستان رسیده است؛ افراد دیگری نیز روایتهای مشابهی درباره سفرشان به این کشور دارند.
یک زن افغان با نام مستعار رویا، دو ماه پیش در مدت شش روز از کابل به اسلامآباد رسید. او میگوید که ویزای پاکستان نداشته و با هزینه نزدیک به دو هزار دالر توانست خود را از کابل به اسلامآباد برساند.
این زن توضیح داد که قاچاقچیان انسان او را از طریق ولسوالی بهرامچه ولایت هلمند به شهر کویته پاکستان و از آنجا به اسلامآباد رساندند.
رویا گفت: «من تلاش زیادی کردم که ویزای پاکستان بگیرم، اما موفق نشدم. در نهایت شخصی به من گفت که رفتن از طریق اسپین بولدک آسان است، اما از قندهار به ولسوالی بهرامچه هلمند منتقل شدم و از آنجا به کویته و اسلامآباد رسیدم. این مسیر برای من بسیار سخت بود، اما چارهای نداشتم و مجبور بودم که این مشکلات را تحمل کنم.»
به گفته او، پنج تا شش روز سفر در موتر بدون همراه (محرم) برای او سپری شد. بسیاری از افراد تعجب میکردند که چگونه یک زن بهتنهایی از این مسیر خطرناک به پاکستان سفر کرده است.
رویا افزود: «مسیر آنقدر سخت بود که برای عبور از یک رودخانه، موتر را روی یک کشتی قرار دادند. وقتی این شرایط را دیدم، فکر نمیکردم زنده بتوانم به مقصد برسم.»
افغانها در حالی با چنین وضعیتی مواجه هستند که پولیس اسلامآباد حدود یک ماه پیش عملیات بازداشت و بازگرداندن اجباری افغانها به افغانستان را آغاز کرد و تعداد زیادی از افغانها از این کشور اخراج شدند.
برخی از پناهجویان افغان ساکن اسلامآباد به افغانستان اینترنشنال گفتند که پولیس پاکستان حتی افغانهایی را که ویزا و اسناد اقامت قانونی داشتند، به افغانستان بازگردانده است.
هدایتالله، یکی از پناهجویان افغان ساکن اسلامآباد، گفت که پولیس با وجود داشتن همه اسناد، از او پول گرفته است.
او گفت: «من و خانوادهام ویزا داشتیم، اما وقتی ماموران پولیس به خانه ما آمدند و من ویزای اعضای خانوادهام را نشان دادم، گفتند که اگر ویزا داری، ما تو را به یک شرط آزاد میکنیم؛ اینکه افغانهای دیگری را که ویزا ندارند، به ما معرفی کنی. این کار برای من سخت بود، اما در نهایت با پرداخت پول موضوع حل شد.»
با وجود واکنشهای شدید سازمان عفو بینالملل و نهادهای حامی پناهجویان نسبت به بازداشت، آزار و اخراج اجباری افغانها توسط حکومت پاکستان، طالبان تاکنون هیچ واکنش جدی به اقدامات حکومت پاکستان نشان ندادهاند.
حمیدالله، یک پناهجوی افغان که یک سال گذشته را در اسلامآباد سپری کرده و در انتظار انتقال به امریکا است، میگوید که پولیس اسلامآباد با افغانها مانند یک منبع درآمد رفتار میکند و به بهانههای مختلف از آنها پول میگیرد.
او گفت: «اواخر شب در حال رفتن از یک منطقه اسلامآباد به منطقه دیگر با تکسی بودم که پولیسها اسناد من را خواستند. گذرنامه و ویزای پاکستانم را نشان دادم، اما آنها قبول نکردند. به من گفتند که ویزای تو مشکلی ندارد، اما شما افغانها نمکنشناسی میکنید. اینجا زندگی میکنید، اما از تیم کریکت هند حمایت میکنید. راشد خان شما با آنها رابطه خوبی دارد. سپس گفتند که یا به ما پول شیرینی بده، یا تو را به ایستگاه پولیس میبریم.»
زندگی افغانها در پاکستان از مدتها پیش با مشکلات زیادی همراه بوده است، اما تصمیم اخیر رئیسجمهور امریکا، صدها افغان دیگر را با سختیهای بیشتری مواجه کرد.
به دستور دونالد ترامپ، پروازهای ۱۶۰۰ پناهجوی افغان که در پاکستان منتظر انتقال به امریکا بودند، لغو شد.
روزنامه دیلی تلگراف گزارش داد که این افغانها از بریتانیا درخواست پناهندگی کردهاند، اما درخواست آنها رد شده است.
این در حالی است که چند روز پیش نیز پناهجویان افغان ساکن پاکستان از نخستوزیر این کشور درخواست کردند که فرآیند صدور ویزا را به دلایل انسانی آسانتر کند.