منصور احمدخان: پاکستان باید رویکرد امنیتی محور خود را در قبال افغانستان تغییر دهد
سفیر سابق پاکستان در کابل می‌گوید که اسلام‌آباد نتوانست طالبان را برای برخورد با گروه‌های تروریستی از جمله تحریک طالبان پاکستانی متقاعد کند. منصور احمد خان گفته که پاکستان باید رویکرد امنیتی محور چند دهه گذشته خود را در قبال افغانستان تغییر دهد.
سفیر پیشین پاکستان در افغانستان در مقاله‌ای که روز دوشنبه در روزنامه دان منتشر شد، گفت که افزایش حملات فرامرزی گروه‌هایی مانند تحریک طالبان پاکستان و ارتش آزادیبخش بلوچ تلفات سنگینی بر نظامیان و غیرنظامیان پاکستانی وارد کرده است.
در همان حال، به گفته احمد خان، ناکامی اسلام‌آباد در جلب نظر طالبان افغان برای مبارزه با این دو گروه، باعث تیرگی روابط اسلام‌آباد با طالبان شده است.
از دید احمد خان، مناطق مرزی بیش از ۲۶۰۰ کیلومتری میان دو کشور و افزون بر آن، حضور ۵۰ میلیون جمعیت در اطراف آن که دارای وابستگی‌های متقابل اجتماعی، مذهبی، قومی و اقتصادی هستند، یک «واقعیت حیاتی» است که مدیریت موثر تردد در آن، برای تضمین صلح و ثبات دو طرف مرز مهم است.
احمد خان در این مطلب افزود که تا دهه ۱۹۷۰ به دلیل آرام بودن مرزهای غربی پاکستان، هیچ نیروی پاکستانی در این منطقه مستقر نبود، اما در طول پنج دهه گذشته که افغانستان کانون مداخلات بیرونی بود، به‌خصوص از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱، مناطق مرزی افغانستان و پاکستان به عرصه فعالیت گروه‌های تروریستی منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده است.
سفیر سابق پاکستان گفت که با گذشت سه سال و نیم از روی کار آمدن طالبان، انتظارات اسلام‌آباد در مورد سرکوب "گروه‌های تروریستی" از جمله داعش، تی‌تی‌پی و ارتش آزادیبخش بلوچ برآورده نشده است.
به گفته احمدخان، تی‌تی‌پی به‌دلیل روابطی که با طالبان افغان دارد، در خاک افغانستان حضور دارد و به شدت حملات خود علیه نیروهای امنیتی پاکستان افزوده است.
او افزود که قابلیت‌های تی‌پی‌پی ثابت می‌کند که این گروه "قطعا" از طرف کشورهای مخالف روابط پاکستان با افغانستان کمک مالی دریافت می‌کند.
در همان حال، او افزود که روابط اسلام‌آباد با رهبران طالبان افغان تیره‌تر شده که بیانگر نوع "تعامل نارکاآمد حکومت با حکومت" است.
سفیر سابق پاکستان در افغانستان در ادامه این مطلب گفت: «تاکتیک‌های فشار از طریق استفاده از ویزا، پناهندگان، تجارت و ترانزیت به عنوان اهرم‌های فشار غیرموثر ثابت شده است و حملات نظامی فرامرزی شکاف بین این دو (طالبان و پاکستان) را بیشتر کرده است.»
احمدخان گفت که مقابله با این چالش مستلزم تغییر از رویکر امنیت محور چند دهه گذشته به یک استراتژی سیاسی است. به گفته این دیپلومات سابق پاکستان، ایجاد کانال‌های دیپلوماتیک تعامل با طالبان بر مبنای "اصول برابری حاکمیت، احترام متقابل و عدم مداخله در امور یکدیگر" ضروری است.
او افزود که یک رویکرد قابل تصور در روابط اسلام‌آباد و طالبان باید به جای محدود شدن به جنبه‌های گزینشی امنیتی، بر طیف کامل روابط با افغانستان متمرکز شود.
احمد خان گفت: «دستور کار تعامل همه جانبه باید فرصت‌ها برای ترانزیت کالا و مسافرت و در عین حال پیشبرد همکاری با کشورهای علاقه‌مند برای اتصال منطقه‌ای بین آسیای جنوبی و آسیای مرکزی از طریق افغانستان باشد.»
این دیپلومات سابق گفت که افغانستان در روابط پایدار با پاکستان سهم مهمی دارد. به گفته احمد خان، اولویت دادن به برنامه‌های سیاسی و اقتصادی در مذاکرات، "احتمالاً" حرکت مثبتی در روابط دو طرف ایجاد خواهد کرد و در همان حال، تعامل حکومت با حکومت و تعامل مستقیم بین رهبری سیاسی برای هدایت روابط دوجانبه به سمت ثبات حیاتی است.
از دید احمد خان، پروژه‌های اتصال منطقه‌ای، ظرفیت زیادی برای دستاوردهای متقابل دو طرف از طریق تعمیق وابستگی متقابل اقتصادی به همراه دارد. او گفت که در این راستا، نیاز به حرکت رو به جلو در ایجاد زیرساخت‌های فرامرزی مانند راه آهن کویته- قندهار، راه آهن پیشاور-جلال آباد و گشایش مسیرهای تجاری جدید در سراسر مرز طولانی برای افزایش تعاملات اقتصادی و تجاری وجود دارد.
سفیر سابق پاکستان در کابل در ادامه مقاله خود نوشت که بسیاری از کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی، امارات، قطر، چین، روسیه، ایران، اوزبیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و جاپان خواهان مشارکت با افغانستان و پاکستان در پروژه‌های زیربنایی و انرژی افغان-ترانس هستند.
احمد خان گفت که بسیاری از این کشورها علیرغم اختلافات و محدودیت‌ها در حال گسترش روابط خود با حکومت طالبان هستند و کشورهای غربی از جمله ایالات متحده، اتحادیه اروپا و متحدان آنها نیز از رویکرد سیاسی در مورد ثبات افغانستان حمایت کرده‌اند.
این دیپلومات سابق پاکستان که اکنون مدیر مرکز تحقیقات سیاسی دانشگاه ملی بیکن‌هاوس است، می‌گوید که حتی هند که طی دو دهه گذشته طالبان افغان را "تروریست" می‌خواند نیز قصد خود را برای افزایش تعامل سیاسی و اقتصادی با طالبان ابراز کرده است.
احمد خان در پایان مقاله خود نوشت: در این شرایط، منطقی‌ترین گزینه برای پاکستان این است که یک استراتژی سیاسی تعامل گسترده‌تر، برای تعمیق همکاری چند وجهی با افغانستان «تحت کنترول طالبان» تدوین کند. امیدواریم این امر فرصت‌هایی را برای پاکستان فراهم کند تا از اهرم‌های مثبت خود برای دستیابی به همکاری‌های افغانستان (طالبان) در زمینه‌های امنیتی، مبارزه با تروریسم و مدیریت مرزی به‌خاطر سهم‌های مشترک در یکپارچگی اقتصادی استفاده کند.
