خطر تروریسم؛ داعش کدام کشورها را هدف گرفته است؟

جلیل بهفر
جلیل بهفر

خبرنگار

گروه داعش با وجود شکست‌ نظامی و از دست دادن قلمرو در عراق و سوریه، همچنان یک تهدید جدی برای امنیت جهانی محسوب می‌شود. این گروه با تغییر تاکتیک از عملیات‌های پیچیده به حملات انفرادی و کوچک‌تر، اما مرگبار روی آورده است. طبق گزارش‌ها داعش تاکنون در دستکم ۱۷ کشور حمله انجام داده است.

این گروه پس از شکست نظامی، از دست دادن قلمرو و کشته شدن رهبران خود، تاکتیک حملات خود را تغییر داده و این استراتیژی جدید امکان اجرای حملات تروریستی را برای افراد تندرو در غرب فراهم کرده، بدون آنکه نیازی به ارتباط مستقیم با ساختارهای مرکزی این گروه داشته باشند.
شبکه‌های اجتماعی به ابزار کلیدی داعش برای ترویج ایدئولوژی و جذب نیرو تبدیل شده‌اند.
افراد تحت تأثیر تبلیغات آنلاین این گروه، دست به حملات انفرادی می‌زنند که به سادگی قابل برنامه‌ریزی اما بسیار مخرب هستند.
نمونه‌ای از این حملات و استفاده داعش از شبکه‌های ارتباطی آنلاین، حادثه چند روز گذشته در نیواورلینز امریکا است. در حادثه نیواورلینز، شمس‌الدین جبار، یک شهروند امریکایی و عضو پیشین ارتش امریکا، با الهام از تبلیغات داعش با موتر به محله‌ای شلوغ حمله کرد. در این رویداد ۱۵ نفر کشته و ۳۵ نفر دیگر زخمی شدند. نیویارک تایمز به نقل از برادر جبار گزارش داد که او در جوانی به اسلام گروید.
جو بایدن رئیس‌جمهور امریکا، اعلام کرد که مهاجم پیش از انجام این حمله، ویدیوهایی مرتبط با داعش را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده بود. این یک نمونه متاخر است که نشان می‌دهد که داعش با بهره‌گیری از فضای مجازی، توانسته است تأثیرگذاری خود را در سطح بین‌المللی گسترش داده و به تهدیدی مداوم برای امنیت جهانی تبدیل شود.

داعش خراسان مسئولیت چندین حمله مرگبار در افغانستان را به عهده گرفته است
داعش خراسان مسئولیت چندین حمله مرگبار در افغانستان را به عهده گرفته است

حمله داعش در ۱۷ کشور

تاکنون حملات داعش در دست‌کم ۱۷ کشور گزارش شده است. نیجریه بیشترین حملات را شاهد بوده و کشورهایی مانند افغانستان، سوریه، عراق، کنگو و فیلیپین نیز از اهداف اصلی این گروه بوده‌اند. علاوه بر این، کشورهای غربی مانند امریکا، آلمان، فرانسه، بلجیم و انگلستان نیز بارها هدف حملات داعش قرار گرفته‌اند.

حملات داعش در امریکا
حملات داعش در غرب معمولاً در نقاط پرتردد مانند کنسرت‌ها، بازارها میدان‌‌های هوایی‌ و خیابان‌های اصلی انجام می‌شوند تا تلفات و تاثیر روانی بیشتری داشته باشند.
حملات مشابه دیگری نیز در امریکا انجام شده است. در جون ۲۰۱۶، یک مهاجم در باشگاه شبانه‌ای در فلوریدا ۴۹ نفر را کشت و ده‌ها نفر را زخمی کرد. در اکتبر ۲۰۱۷، حمله‌ای دیگر در مسیر دوچرخه‌سواری منهتن با کامیون، ۸ کشته بر جای گذاشت. طبق گزارش‌ها داعش در این حملات دست داشته است.

حمله مرگبار داعش در مسکو ده‌ها کشته برجای گذاشت
حمله مرگبار داعش در مسکو ده‌ها کشته برجای گذاشت

اروپا؛ مرکز حملات مرگبار داعش
فرانسه از سال ۲۰۱۵ به بعد هدف اصلی حملات داعش در اروپا بوده است. حمله ۱۳ نوامبر ۲۰۱۵ در پاریس، که شامل انفجارهای انتحاری و گروگان‌گیری بود، به کشته شدن ۱۳۰ نفر و زخمی شدن ۳۶۸ نفر انجامید و خونین‌ترین حمله در تاریخ این کشور محسوب می‌شود. علاوه بر این، حمله‌ای دیگر با کامیون در جشن ملی ۲۰۱۶ در شهر نیس فرانسه بیش از ۸۰ کشته بر جای گذاشت.

آلمان
آلمان نیز شاهد چندین حمله بزرگ داعش بوده است. به طور مثال حمله به بازار کریسمس برلین در ۲۰۱۶ با ۱۲ کشته و حمله به قطاری در بایرن توسط نوجوانی ۱۷ ساله که از داعش الهام گرفته بود، از مهم‌ترین موارد هستند.

انگلستان
انگلستان نیز بارها مورد حمله افراد تندرو و افراطی داعش قرار گرفته است. حمله انتحاری در کنسرت آریانا گرانده در منچستر در ۲۰۱۷، که ۲۲ کشته و ۱۱۶ زخمی برجای گذاشت، از مهم‌ترین حملات گروه داعش است. همچنین حملات با موتر و چاقو در پل لندن در همان سال، ۸ کشته و ده‌ها زخمی بر جای گذاشت.

خاورمیانه؛ زادگاه داعش
داعش که در ابتدا با اعلام خلافت در عراق و سوریه ظهور کرد، پس از شکست نظامی در این مناطق، به حملات پراکنده و فعالیت‌های زیرزمینی روی آورده است. هرچند خلافت خودخوانده این گروه از بین رفته است، اما داعش همچنان در خاورمیانه فعال است و از شبکه‌های زیرزمینی خود برای اجرای عملیات مرگبار استفاده می‌کند.

افغانستان؛ گسترش نفوذ داعش خراسان

شاخه خراسان داعش در افغانستان طی سال‌های گذشته حملات خونبار و گسترده‌ای را انجام داده است که نشان‌دهنده توانایی این گروه در ایجاد بی‌ثباتی در این کشور است. این حملات، علاوه بر هدف قرار دادن نیروهای حکومت پیشن و گروه طالبان، به طور خاص بر اماکن مذهبی، اجتماعات غیرنظامی و اقلیت‌ها متمرکز بوده است.
براساس گزارش‌ها، برخی جنگجویان خارجی داعش از عراق و سوریه وارد افغانستان شده‌اند. شاخه خراسان داعش، تحت رهبری ثناالله غفاری، به یکی از خطرناک‌ترین شاخه‌های داعش تبدیل شده و توانایی انجام عملیات در مناطق دوردست را دارد.

افریقا؛ پایگاه جدید داعش

داعش در افریقا از بی‌ثباتی سیاسی و اجتماعی بهره‌برداری کرده و در کشورهایی چون نیجریه، اوگاندا و سومالی عملیات‌های مرگباری انجام داده است. این گروه در اوگاندا با حمله به مدارس و در نیجریه با ربودن افراد، نفوذ خود را گسترش داده است.
این نمونه‌ها نشان می‌دهند که داعش، حتی بدون حضور فزیکی، توانایی انجام حملات مرگبار را دارد.

حمله داعش در مسکو

در اوایل سال جاری خورشیدی چهار مرد مسلح با حمله به تالار کنسرت کروکوس در نزدیکی پایتخت روسیه، حاضران را به رگبار بستند و دست‌کم ۱۴۴ تن از آنان را کشتند. گروه داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.

حملات داعش در ایران
داعش در سال‌های اخیر حملاتی را شهرهای مختلف ایران نیز انجام داده است. پارسال دو انفجار پی در پی در شهر کرمان ایران رخ داد. در این انفجارها دست‌کم ۹۰ نفر کشته و ده‌ها تن دیگر زخمی شدند. داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.

در حمله داعش در کرمان ایران ده‌ها نفر کشته شدند
در حمله داعش در کرمان ایران ده‌ها نفر کشته شدند


داعش با استفاده از فضای مجازی و ترویج افراط‌گرایی، حملات انفرادی را گسترش داده و تهدیدی جدی برای امنیت جهانی ایجاد کرده است. مقابله با این تهدید نیازمند تدابیر امنیتی، مبارزه با رادیکالیسم آنلاین و همکاری بین‌المللی است.

مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب امریکا روز جمعه گفت که استراتیژی حکومت آینده امریکا متمرکز بر مهار گروه‌های مثل داعش و القاعده خواهد بود. مایک والتز گفت این برنامه شامل اقدام در افغانستان، عراق و سوریه است که ممکن است از آنجا برای حملات علیه امریکا برنامه‌ریزی شود.