جمله‌ای از قانون حجاب در ایران درباره "امر به معروف" و "اتباع خارجی" جنجال‌برانگیز شد

جمله‌ای درباره «مهاجران» یا «اتباع بیگانه» در «قانون حجاب و عفاف» جمهوری اسلامی ایران جنجال‌برانگیز شده است. این قانون در ماده ۳۱، تابعیت ایرانی را برای عضویت در «گروه‌های مردمی امر به معروف و نهی از منکر» مشروط کرده اما تبصره آن باعث جنجال شده است.

جنجال بر سر چیست؟

مجلس اسلامی جمهوری اسلامی ایران روز شنبه، دهم قوس، لایحه «حجاب و عفاف» را تصویب کرد. انتشار متن نهایی قانون «حجاب و عفاف» در روز شنبه واکنش‌های گسترده‌ای را در میان مقامات دولتی، رسانه‌ها و مخالفان جمهوری اسلامی برانگیخت. بسیاری از منتقدان، این قانون را ناقض حقوق اساسی شهروندی مردم ایران می‌دانند.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، اعلام کرد که این قانون در ۲۳ قوس به مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، ابلاغ می‌شود تا طبق اصل ۱۲۳ قانون اساسی آن را امضا و ابلاغ کند.

«قانون حجاب» چه ربطی به مهاجران دارد؟

با این حال، در میان همه واکنش‌ها تبصره‌ای در ماده سی‌ویکم قانون «حجاب و عفاف» پای مهاجران افغانستان را که از گروه‌های آسیب‌پذیر در ایران هستند، به جنجال‌های جمهوری اسلامی و مخالفان کشاند.

در تبصره‌های ماده سی‌ویک قانون حجاب و عفاف، شرایط عضویت در «گروه‌های مردمی امر به معروف و نهی از منکر» آمده است. از جمله اعضای گروه‌های مردمی امر به معروف و نهی از منکر باید صدور مجوز فعالیت بگیرند،‌ آموزش ببینند، گواهی‌نامه آموزش داشته باشند و مطابق قوانین و مقررات کارشان نظارت شود.

آن‌ها باید مسلمان باشند و به قانون اساسی جمهوری اسلامی «التزام» داشته باشند. در یکی از تبصره‌ها آمده است که آن‌ها باید «تابعیت جمهوری اسلامی ایران» را داشته باشند، اما در ادامه ذکر شده که «شرط مذکور در این بند، در خصوص مهاجرین یا اتباع بیگانه در صورت دارا بودن مجوز اقامت رسمی از وزارت کشور اعمال نمی‌شود.»

این جمله باعث برانگیختن واکنش‌های گسترده علیه مهاجران افغان در ایران شده است. برخی حتی با لحن تند به مهاجران در ایران حمله کرده‌اند.

رضا رشیدپور، چهره سرشناس رسانه‌ای ایران، در صفحه اجتماعی اکس نوشت: «تبعه‌ی بیگانه غلط می‌کند با هفت جد و آباءش [آبایش] که به هموطن من تذکر بدهد.»

محمدکاظم کاظمی، شاعر و نویسنده اهل افغانستان که در ایران به سر می‌برد، در پاسخ به سخنان رشیدپور نوشت: «من به عنوان یک تبعهٔ بیگانه هیچ‌گاه راضی به تنفیذ قانونی نیستم که تقابل و رویارویی مردم دو کشور را در پی داشته باشد. ما اولین ناراضیان در این امر هستیم و اولین صدمه را در این جریان خوردیم.»

رئیس کمیته فرهنگی مجلس: اتباع خارجی می‌توانند مهاجران را امر به معروف کنند، نه ایرانی‌ها

در ادامه انتقادها، امیرحسین بانکی‌پورفرد، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، توضیح داد که برای مجوز تذکر حجاب شرایطی در نظر گرفته شده که تابعیت یکی از این شرایط است و فرد باید تابعیت ایرانی داشته باشد.

وی افزود: «البته مطرح شد گروه‌هایی از اتباع برای امر به معروف و نهی از منکر تشکیل شده و ذیل تابعیت تأکید کردیم چنانچه فرد اقامت رسمی داشته باشد، می‌تواند در مورد حجاب به اتباع خارجی تذکر دهد؛ زیرا اتباع خارجی زیادی در کشور داریم که هر کدام فرهنگ مخصوص به خود را دارند.»