دیدارهای هیئت روسیه با مقام‌های طالبان؛ شایگو با امیرخان متقی دیدار نکرد
سرگئی شایگو، دبیر شورای امنیت ملی روسیه در سفر اخیرش به کابل با معاونان اقتصادی و سیاسی رئیس‌الوزرا و وزیران دفاع و داخله طالبان به طور جداگانه دیدار کرد. هیئت روسیه اما با وزیر خارجه طالبان دیداری نداشت. منابع گفتند که امیرخان متقی از مدت‌ها به این طرف از متن به حاشیه رفته است.
سرگئی شایگو روز دوشنبه در راس هیئتی به کابل رفت. دبیر شورای امنیت ملی روسیه و معاون نخست‌وزیر این کشور بلندپایه‌ترین مقام‌های روسیه بودند که در جریان سه سال گذشته به کابل سفر کردند.
با وجود اهمیت این سفر، مقام‌های طالبان از جمله عبدالغنی برادر معاون اقتصادی، مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی رئیس‌الوزرا، ملا یعقوب و سراج‌الدین حقانی وزیران دفاع و داخله طالبان به طور جداگانه در دفاتر شان با هیئت روسیه دیدار و گفت‌وگو کردند.
عدم دیدار وزیر خارجه طالبان که پیش از این با مقام‌های خارجی در کابل دیدار می‌کرد گمانه‌زنی‌ها درباره کاهش صلاحیت‌ها و نقش حاشیهای او را در سیاست خارجی طالبان برجسته کرده است.
منابع از درون طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند که صلاحیت‌های آقای متقی با گذشت زمان کاهش یافته و او از محور تصمیم گیری‌ها به حاشیه رانده شده است.
سرگئی شایگو در دیدار با مقام‌های طالبان خواستار تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان شد. مقام‌های طالبان به نقل این مقام ارشد روسیه گفتند که مسکو این گروه را از فهرست سیاه تروریستی روسیه حذف می‌کند.
شایگو همچنین به رهبران طالبان گفته که مسکو می‌خواهد برای دستیابی به صلح پایدار در افغانستان کمک کند. یکی از عناصر صلح پایدار آشتی میان افغان‌ها است که دبیر شورای امنیت ملی روسیه آن را با طالبان مطرح کرده است. هرچند طالبان هیچ اشاره به این موضوع نکرده است.
یکی از دغدغه‌های شایگو حضور ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان است. روسیه برای مهار گروه‌های تروریستی چشم به همکاری طالبان دوخته است. موضوعی که طالبان بارها وعده آن را داده است.
ملا برادر یکی از بنیانگذاران گروه طالبان است و حضور برجسته او در حکومت طالبان نشان دهنده نفوذ او در میان طالبان است. ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، فرزند ملا محمد عمر، بنیانگذار طالبان است. اهمیت او در حکومت طالبان حاکی از جایگاه پدرش و نیز نقشی است که او در جنگ طالبان ایفا کرده است.
سراج‌الدین حقانی یکی از ستون‌های اصلی گروه طالبان به شمار می‌رود. او فرزند جلال‌الدین حقانی، بنیانگذار شبکه حقانی است. او هم به دلیل جایگاه پدرش و هم به دلیل نقشی که در جنگ دو دهه گذشته داشته اکنون در میان طالبان از جمله رهبران رده اول طالبان به شمار می‌رود.
مولوی عبدالکبیر اگرچه در دو دهه گذشته نقشی چندانی در میدان جنگ نداشته اما به دلیل روابطی که با ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان دارد جز رهبران تراز اول طالبان در کابل به حساب می‌آید.
در این میان، امیرخان متقی پایگاه مستحکمی در میان گروه طالبان ندارد. او جز فرماندهان میانی طالبان است که پس از به قدرت رسیدن طالبان بر خلاف تصور، وزیر خارجه این گروه منصوب شد. آقای متقی در جریان سه سال گذشته حضور پر رنگ مطبوعاتی داشت و از چهره‌های کلیدی طالبان در نشست با مقامات کشورهای خارجی بود.
امیرخان متقی در جریان سه سال گذشته تلاش کرد راه تعامل طالبان با جهان را هموار کند. او کوشید از طالبان چهره معتدل نشان دهد و در این مدت وعده‌های برای تغییر سیاست‌های طالبان به ویژه در راستای آموزش دختران داده بود.
منابع از درون طالبان می‌گویند بلندپروازی‌های متقی خلاف میل رهبر طالبان بوده و او به مرور زمان از تصمیم‌گیری‌ها کنار گذاشته شد.
در سومین دور نشست دوحه به میزبانی سازمان ملل، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان به نمایندگی از این گروه در این نشست شرکت کرد. آن زمان منابع معتبر به افغانستان اینترنشنال گفتند که روابط میان امیرخان متقی و رهبر طالبان به تیرگی گراییده است.
رهبر طالبان همچنین از سفر امیرخان متقی برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ایران جلوگیری کرد.
آقای متقی که در اوایل حکومت طالبان صدر نشین نشست‌ها و کنفرانس‌ها بود با گذشت زمان به حاشیه رفته است. اخیرا تصاویری از وزیر خارجه طالبان منتشر شد که نشان می‌دهند او در جاده‌های کابل موتورسایکل سواری می‌کند.
افراد طالبان این اقدام امیرخان متقی را نشان دهنده تامین امنیت نسبی در کابل عنوان کردند اما آگاهان می‌گویند این سرگرمی‌ها حاکی از نقش حاشیهای او دارد.
کارشناسان می‌گویند سفر شایگو به کابل، جست و خیزهای مقام‌های چینی و کاهش سطح روابط دیپلوماتیک جمهوری اسلامی ایران با طالبان در آستانه بازگشت طالبان به کاخ سفید معنادار است. به باور آگاهان، مسکو با وعده خروج طالبان از فهرست گروه‌های تروریستی این کشور و افزایش هماهنگی در سطح اقتصادی و سیاسی تلاش می‌کند ابتکار را در دست بگیرد و کنترول طالبان را که دو دهه با امریکا جنگیده است در اختیار بگیرد.
از سوی دیگر، امارات متحده عربی سطح روابطش با طالبان را ارتقا داده است. رئیس امارات متحده عربی به تازگی اعتمادنامه سفیر طالبان را پذیرفته است.
همه این مسایل مهم با هیئت بلندرتبه خارجی، در غیاب وزیر خارجه طالبان بحث می‌شود. به نظر می‌رسد روسیه به جای تشریفات به اصل مساله امنیت و اصل افراد مسئول توجه دارد.
