آهو دریایی کی بود، چرا لباسش را درآورد و اکنون کجاست؟
یک هنرمند ایتالیایی تصویری از «دختر علوم و تحقیقات» دانشگاه آزاد تهران را بر دیواری در برابر قنسولگری ایران در میلان کشیده است. فعالان حقوق بشر این دانشجو را نماد «عصیان در برابر پوشش اجباری» و مقام‌های جمهوری اسلامی او را بیمار روانی خوانده‌اند.
الکساندرو پالومبو، هنرمند چند رسانه‌ای ایتالیایی در صفحه اینستاگرامش نوشت: «آهو دریایی بدن خود را به عنوان نمادی از عشق جهانی در اختیار ما قرار داد تا آن را به سلاحی صلح‌آمیز برای به چالش کشیدن رژیم اسلامی آیت‌الله‌ها تبدیل کند.»
حدود یک هفته پیش دانشجوی که فعالان حقوق بشر او را «آهوی دریایی» نامیده‌اند، در یک حرکت اعتراضی در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد تهران لباس‌هایش را درآورد و سپس بازداشت شد.
مقام‌های ایرانی حرکت او را ناشی از «اختلال روانی» خواندند و گفتند که او را برای درمان به بیمارستان روانپزشکی منتقل کرده‌اند. به جز اظهارات چند شاهد عینی توضیح بیشتری درباره اینکه این دانشجو به چه اعتراض کرده و چه گفته است، ارائه نشده است.
برخی از شاهدان گفتند این دانشجو پس از آنکه ماموران پولیس اخلاقی ایران، پیراهنش را پاره کردند، تصمیم گرفت که در اعتراض به این رویداد عریان شود.
بر اساس تصاویری که از حرکت این دانشجوی زن در امتداد یک جاده نزدیک دانشگاه منتشر شده است، او توسط ماموران با یک واسطه نقلیه از محل بازداشت و به جای نامعلومی منتقل می‌شود.
هرچند این دانشجو در جریان اعتراض شعار خاصی سر نداد و شاهدانی که در محل بودند، نگفتند که او دقیقا چه می‌خواست، حرکت او اعتراض به حجاب اجباری خوانده شد و بازداشت او موجی از حمایت‌ها از حق انتخاب پوشش برای زنان ایرانی را به راه انداخت.
الکساندرو پالومبو، به تازگی تصویری از این دانشجو را که فعالان حقوق بشر به او عنوان آهوی دریایی را داده‌اند، با لباس زیر بر دیواری در برابر قنسولگری ایران در میلان کشید.
پالوموبو با «عمیق» و «تکان‌دهنده» خواندن حرکت این دانشجو در انستاگرام نوشت: «آهو دریایی ما را دعوت می‌کند تا پیام آزادی را از طریق بدن او منتشر کنیم و فریاد آزادی و شجاعت زنان ایرانی را به پیش ببریم. این یک هشدار است که نباید روی برگردانیم؛ بلکه باید با آن‌ها همراه شویم و مبارزه کنیم تا همدست و بی‌تفاوت نباشیم.»
آهوی دریایی کیست و کجاست؟
اطلاعات درباره هویت این دانشجو و انگیزه اصلی او از درآوردن لباس‌هایش در محوطه دانشگاه در روز شنبه ۱۲ عقرب هنوز نامعلوم است.
برخی منابع در روز وقوع این ماجرا گفتند ماموران حراست دانشگاه در راستای تلاش برای تحمیل حجاب اجباری با این دانشجو برخورد و در جریان درگیری فیزیکی، بخشی از لباسش را پاره کردند. این دختر نیز در اقدامی اعتراضی برهنه شد.
گزارش‌ها حاکی از آن بود که ماموران حراست با ضرب و جرح شدید، این دانشجو را بازداشت کردند و تحویل نیروهای انتظامی دادند تا به «بیمارستان روانی» منتقل شود.
تا اینجا مقام‌های جمهوری اسلامی رفتار این زن دانشجو را ناشی از بیماری روانی خوانده و سعی کرده‌اند ارتباط آن با موضوع جنجالی پوشش اجباری را رد کنند.
در همان شروع مسئولان دانشگاه آزاد اعلام کردند: «این دانشجو تحت فشار روحی شدید و اختلالات روانی است و به یک مرکز درمانی منتقل شده است.»
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی حکومت ایران در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت: آغاز مسئله از تذکر حجاب به ایشان نبود. موضوع در واقع از چیز دیگری بوده است. از کلاس‌ها عکس می‌گرفت و آغاز مسئله از اینجا بوده است.»
او گفت که این دختر با اورژانس اجتماعی از کلانتری مستقیم به «مراکزی برای درمان» منتقل شده است. مهاجرانی افزود این دختر در بازداشت نبوده و پرونده قضایی هم برایش تشکیل نشده است.
حسین سیمایی صراف، وزیر علوم ایران نیز در واکنش به برهنه شدن این دانشجو گفت: من تا همین جا اطلاع دارم که وی تحت درمان است.
خبرنامه دانشجویان امیرکبیر از تلاش ماموران امنیتی ایران برای «دیوانه ساختن آهوی دریایی» خبر داده است.
خبرنامه دانشجویان امیرکبیر، با اعلام اینکه آهو دریایی در بیمارستان اعصاب و روان در قرنطینه و تحت نظر ماموران امنیتی است، نوشت: «پزشکان امنیتی که مسئولیت او را برعهده گرفتند، تلاش می‌کنند با تجویز قرص و آمپول‌های ناشناخته او را به مرز جنون بکشانند.»
برخی رسانه‌های ایران از جمله هفت صبح فیلم را که به مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد نسبت داده‌اند، منتشر کردند و نوشتند که همسر این دانشجو از مردم می‌خواهد «بخاطر آینده بچه‌هاش» این فیلم را انتشار ندهند. این درخواست توسط رسانه‌های اصلی ایران بازتاب داده نشده و مراجع رسمی تایید نکرده است که این دانشجوی زن همسر و فرزند دارد.
رسانه‌های رسمی ایران هم گزارشی درباره خانواده این دانشجو منتشر نکرده‌اند.
با توجه به امنیتی بودن فضای رسانه‌ای در ایران خبری دقیقی از محل نگهداری این دانشجوی زن منتشر نشده است. در همان حال، در روزهای گذشته با وجود حمایت‌های قابل توجه داخلی و جهانی از این دختر، برخی هم‌سو با حکومت ایران نوشتند که این دانشجو دچار «اختلال روانی» است و برای همین کنش او حرکتی فردی است که در قالب «اعتراض» نمی‌گنجد.
اعتراض‌ها به بازداشت آهوی دریایی
به‌دنبال بازداشت دانشجوی دانشکده واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد تهران، موجی از اعتراضات فضای رسانه‌های اجتماعی را پر کرد. استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، در پاسخ به ایران اینترنشنال گزارش‌های مربوط به بازداشت دانشجوی دختر دانشگاه علوم و تحقیقات را «به شدت نگران‌کننده» توصیف کرد و خواستار شفاف‌سازی مقام‌های جمهوری اسلامی درباره محل نگهداری این دانشجو شد.
سازمان عفو بین‌الملل از گزارش رسانه‌های ایران مبنی بر انتقال دختر دانشجوی دانشگاه علوم و تحقیقات به یک بیمارستان روانپزشکی ابراز نگرانی کرد و افزود «مقام‌های جمهوری اسلامی باید فورا و بدون قید و شرط این دانشجو را آزاد کنند.»
مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران با انتشار ویدیویی از دختر دانشجوی معترض به حجاب اجباری در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد تهران، در حساب ایکس خود نوشت که این موضوع و همچنین پاسخ مقام‌های ایران را به دقت رصد خواهد کرد.
نشریه فرانسوی لیبراسیون نیز با انتشار کاریکاتوری به موضوع «دختر واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد» در ایران واکنش نشان داد. طبق اطلاعات رسیده به ایران اینترنشنال، پس از عریان شدن این دانشجوی زن در اعتراض به برخورد ماموران حراست، بازداشت شده و تاکنون خبر دقیقی از شرایطش در دست نیست.
کاربران رسانه‌های اجتماعی، فعالان حقوق بشر و فعالان حقوق زنان در کشورهایی مانند چین و ترکیه نیز به حمایت از دختر دانشگاه علوم و تحقیقات پرداختند.
این موضوع در فضای مجازی چین به بحث محبوبی در میان مسائل ایران و خاورمیانه تبدیل و تعداد زیادی پست و کامنت در ستایش و تعریف از این دختر منتشر شده است.
در ترکیه، اتحادیه انجمن‌های زنان با اطلاع‌رسانی درباره کنش این دختر و بازداشت او، نوشت: «زن، زندگی، آزادی!»
«کامپوس»، گروه مستقل زنان در ترکیه که برای بهبود وضعیت زنان دانشجو فعالیت می‌کند با بازنشر ویدیوی دختر دانشگاه علوم و تحقیقات در اکس، به کنش اعتراضی او، بازداشت و انتقالش به بیمارستان روانپزشکی اشاره کرد.
این گروه نوشت: «مبارزه ما علیه فشارهایی که سعی دارند بر بدن‌هایمان تحمیل کنند، ادامه خواهد داشت.»
الیف شافاک، نویسنده ترکیه‌ای-بریتانیایی، با بازنشر تصویری از کنش اعتراضی دختر علوم تحقیقات، در اینستاگرام خود نوشت در حال خواندن شعری از فروغ فرخزاد بوده که تصویر این دختر را دیده است.
یائل براون-پیوه، رئیس مجلس ملی فرانسه، ویدیوی دختر دانشگاه علوم و تحقیقات را با عبارت «زن، زندگی، آزادی» در اکس منتشر کرد.
او در این پست به «روح زیبا، مقاوم و سرکش زنان ایرانی» اشاره کرد و گفت به زنان در ایران، غزه، سودان، اوکراین و افغانستان می‌اندیشد که بدترین پیامدهای جنگ، خشونت و تروما را تحمل می‌کنند.
از روز شنبه دوازدهم عقرب تاکنون، تعدادی از وکلای مدافع برای دفاع رایگان از این دانشجو اعلام آمادگی کرده‌اند.
در این مدت بسیاری از کاربران رسانه‌های اجتماعی نیز کنش اعتراضی این دختر را با ویدا موحد مقایسه کردند که روز شش جدی سال ۱۳۹۶ روی جعبه برقی در خیابان انقلاب تهران رفت، روسری سفید خود را بر سر چوب زد و آغازگر جنبشی به نام «دختران خیابان انقلاب» شد.
هشتگ «دختر علوم تحقیقات» در این مدت ده‌ها هزار بار در پست‌های کاربران فارسی‌زبان تکرار شده است.