چرا تمرکز داعش معطوف به مناطق مرکزی و غرب افغانستان است؟

تاج‌الدین سروش

خبرنگار افغانستان اینترشنال

طالبان و داعش روز یک‌شنبه، ۲۹ میزان، در منطقه نورکوه در ۲۵ کیلومتری شمال شهر فیروزکوه مرکز ولایت غور باهم درگیر شدند. براساس اطلاعات منابع محلی این درگیری ساعت‌ها ادامه داشت و هر دو طرف از سلاح‌های سبک و سنگین استفاده کردند.

به دنبال نشر خبر این درگیری، طالبان با تاخیر چند ساعته اعلامیه‌ای صادر کرد و مدعی شد که نیروهایش به یک پناه‌گاه داعش در غور حمله کرده و دو نفر از اعضای آن را کشته است. طالبان درباره تلفات خود در این درگیری چیزی نگفته است.

یک روز پس از درگیری اما اعضای طالبان در شبکه‌های اجتماعی شروع به نشر عکس یک عضو این گروه کردند که گفته می‌شود در درگیری با داعش در غور کشته شده است. این عضو برجسته طالبان انجنیر سیف‌الله سعید نام دارد و با حساب تایید شده‌ به اسم جواد بدر در شبکه اجتماعی اکس فعالیت می‌کرد.

بر ساس روایت اعضای طالبان انجنیر سیف‌الله از ولسوالی چغتوی ولایت میدان وردک و از اعضای قطعه «فاتح» طالبان در ولایت غور بود. برخی از حساب‌های متعلق به طالبان حتا گفته‌اند که در درگیری این گروه با داعش در ولایت غور همراه با انجنیر سیف‌الله چهار عضو استخبارت طالبان نیز کشته شده اند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان اما بدون ذکر تلفات این گروه، نوشت که طالبان «یک گروه فتنه‌گر» را در ولایت غور از بین برده است.

این نخستین بار نیست که طالبان از تلفات جنگجویان خود در جنگ علیه مخالفان شان طفره می‌روند. در سه سال حاکمیت طالبان این گروه به شدت تلاش کرده تا درز اطلاعات در مورد درگیری و یا تلفات نیروهایش را کنترول کند. مقام‌های طالبان در برخی از موارد موفق عمل کردند و در برخی از موارد دیگر نتوانستند که تلفات نیروهای خود را پنهان کنند.

سخنگوی طالبان گفته است که این گروه وابسته به داعش مستقیما از سوی مراکز داعش در بلوچستان رهبری می‌شد.

حضور رهبری داعش شاخه خراسان در بلوچستان مسئله‌ای است که اخیرا بارها از سوی نهاد مختلف از جمله طالبان مطرح شده است. کارشناسان می‌گویند داعش با استفاده از اراضی پهن بلوچستان سربازگیری می‌کند، نیروهای جدید را آموزش می‌دهد و آن‌ها را به افغانستان، منطقه و جهان می‌فرستد.

مرکزیت داعش در بلوچستان پاکستان که از نظر جغرافیایی به غرب و مناطق مرکزی افغانستان نزدیک است، بر فعالیت این گروه در این بخش افغانستان تاثیر مستقیم گذاشته است. مسیر رفت و آمد داعش از بلوچستان به این منطقه نسبت به سایر مناطق افغانستان آسان‌تر به نظر می‌رسد. هرچند حضور داعش در شرق افغانستان به خصوص ولایت کنر نیز چند باری گزارش شده است.

یکی دیگر از دلایل گسترش داعش در مناطق مرکزی و غرب افغانستان دور بودن آن از کابل است چرا که طالبان به مشکل می‌توانند به این مناطق رسیدگی کنند و نیرو بفرستند. بنابرین داعش به اهداف نرمی مانند کشتن شهروندان شیعه‌مذهب افغانستان می‌تواند به آسانی حمله کند.
شاخه خراسان داعش در شش ماه اخیر بیشترین فعالیت را در این بخش‌های افغانستان داشته است. اخیرا این گروه یک موتر حامل ساکنان غور را که شهروندان شیعه افغانستان بودند متوقف کرد و حدود چهارده نفر آن‌ها را کشت.

سه روز پیش در حمله مشابه دیگر افراد مسلح ناشناس در مسیر فاریاب- بادغیس شش نفر را از موتر پایین و تیرباران کردند که سه عضو طالبان نیز در میان آن‌ها بود. مسوولیت این حمله را هنوز هیچ گروهی به عهده نگرفته است.

آمار ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که شمار حملات داعش در افغانستان خصوصا در منطاق مرکزی، شمال و غرب کشور افزایش کم‌سابقه یافته است.

به نظر می‌رسد با ناامن کردن این مناطق داعش تلاش می‌کند پایگاه مناسبی برای خود در مناطق مرکزی و غرب افغانستان تدارک بیبیند و به اهداف بلند مدت خود دست یابند. به دنبال گسترش ناامنی در این مناطق، تامین امنیت دوباره آن توسط طالبان کار بسیار دشوار به نظر می‌رسد.