کشتن جنرال ارشد سپاه قدرت استخباراتی اسرائیل را نشان داد اما شعله تنش را بالا برده است
رهبر ایران پس از حمله اسرائیل به قنسولگری ایران در دمشق و کشته شدن هفت نظامی به شمول یکی از جنرال‌های ارشد سپاه پاسداران، وعده انتقام را داد. رویترز نوشت که این حمله دامنه نفوذ اسرائیل را نشان داد اما وعده انتقام خامنه‌ای، نگرانی از گسترش درگیری‌ها را به دنبال داشته است.
حمله اسرائیل به مکان‌های متعلق به سپاه پاسداران جمهوری اسلامی در سوریه در چند سال گذشته بی‌سابقه نبوده است، اما زمانی که فرماندهان ارشد سپاه در قونسلگری ایران تشکیل جلسه دادند، تصور نمی‌کردند که اسرائیل به آنجا حمله کند.
در حمله اسرائیل در ۱۳ حمل، دو جنرال بلندپایه به شمول محمد رضا زاهدی، جنرال ارشد سپاه پاسداران و پنج مستشار نظامی ایران کشته شدند. زاهدی در حد قاسم سلیمانی، فرمانده نامدار سپاه قدس توصیف شده است.
هواداران جمهوری اسلامی درباره زاهدی گفته‌اند که او در حمله مرگبار هفتم اکتوبر حماس به اسرائیل نقش داشت. اگر این اطلاعات درست باشد، می‌توان انگیزه قوی اسرائیل برای حمله به قنسولگری ایران را درک کرد. اسرائیل بارها گفته که عاملان حمله ۷ اکتوبر را مجازات خواهد کرد.
یک منبع امنیتی ایرانی به رویترز گفت که جنرال زاهدی همراه با دو فرمانده ارشد دیگر یک روز قبل از حمله در مقر قنسولگری ایران در دمشق برای گفت‌وگو در مورد مسایل عملیاتی در سوریه گردهم آمده بودند. او نقش عمده را در حمایت از نیروهای نیابتی ایران در سوریه و لبنان بازی می‌کرد، نیروهایی که تهدیدی جدی برای امنیت اسرائیل به حساب می‌آیند.
راز زیمت از دانشگاه تل آویو گفت که زاهدی نقش مهمی در «مدیریت استمرار فعالیت‌های ایران در سوریه و لبنان» ایفا کرد. او گفت که یافتن جایگزین زاهدی به دلیل «تجربه و حضور طولانی مدتش در سوریه» دشوار خواهد بود، اما اهمیت اصلی این حمله برای اسرائیل نشان دادن این نکته بود که هیچ جایی برای فرماندهان جمهوری اسلامی در سوریه امن نیست.
زیمت به رویترز گفت: «موضوع مهم این پیام اسرائیل به ایران است که ایران نمی‌تواند از پیامدهای نقش اصلی خود در هماهنگی و فعالیت‌های محور[ضد اسرائیلی] در منطقه بگریزد.»
این یک حمله نظامی نادر به یک مکان دیپلوماتیک بود که با محکومیت سریع سازمان ملل و اتحادیه اروپا مواجه شد. تحلیلگران آن را تشدید قابل توجهی در کارزار گسترده‌تر اسرائیل برای کاهش نفوذ ایران در سوریه می‌دانند.
اسرائیل که به ندرت درباره عملیات خود در سوریه اظهار نظر می‌کند، موضع خود را در قبال حمله اعلام نکرده و دفتر سخنگوی ارتش اسرائیل از اظهار نظر درباره این خبر خودداری کرده است.
یک مقام اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود، از تایید دخالت اسرائیل در حمله روز دوشنبه خودداری کرد اما گفت که گردهم آمدن چند مقام ارشد ایرانی در یک مکان بسیار غیرعادی است. او گفت: «هر کسی که این کار را انجام داد، نمی‌خواست فرصتی بسیار بسیار نادر را از دست بدهد. این چیزی نیست که کشور در حال جنگ از آن بگذرد.»
روزنامه نیویارک تایمز به نقل از چند منبع رسمی اسرائیل گزارش داد که اسرائیل این حمله را در پاسخ به راکت‌پراکنی حزب الله به خاک اسرائیل انجام داده است.
سطح آمادگی امنیتی، از جمله فراخواندن نیروی هوایی، در اسرائیل بالا رفته است. با این حال، مشخص نیست که واکنش ایران چه خواهد بود که مقام‌های آن در چند روز گذشته از انتقام سخت و کوبنده حرف زده‌اند.
یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفت که تهران مجبور است برای جلوگیری از تکرار چنین حملاتی یا تشدید تنش با اسرائیل، پاسخی جدی بدهد. این مقام بدون اشاره به جزئیات گفت که سطح انتقام‌جویی محدود و با هدف بازدارندگی خواهد بود. به گفته او، ایران تمایلی به مواجهه مستقیم با اسرائیل و امریکا ندارد.
قاسم محب‌علی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه ایران، این حمله را نقطه عطفی در حملات اسرائیل علیه حضور ایران در سوریه خواند. او گفت که «جنگ مستقیم با اسرائیل به هیچ وجه به نفع ایران نیست».
او افزود: «ورود به این عرصه فقط به جنگ با اسرائیل ختم نمی‌شود، درگیری می‌تواند تشدید شود و بازیگران دیگری مانند ایالات متحده را درگیر کند.»
یک منبع امنیتی ایرانی بدون ارائه جزئیات بیشتر گفت که ایران تاکتیک‌های خود را با توجه به حمله روز دوشنبه تعدیل خواهد کرد. یک منبع نزدیک به ایران گفت که پس از تخطی اسرائیل از هنجارهای دیپلوماتیک دیگر هیچ مکان امنی در سوریه وجود ندارد.
اسرائیل بارها عمق رخنه اطلاعاتی خود را در دستگاه‌های امنیتی و نظامی ایران، در داخل و خارج از این کشور به رخ مقام‌های جمهوری اسلامی کشیده است. این بار نیز استثنا نیست.
صنم وکیل از موسسه چتم هاوس در بریتانیا، گفت که اسرائیل با کشتن بلندپایه‌ترین جنرال ایرانی و یک عضو ارشد حماس در لبنان، گستردگی نفوذ استخباراتی خود را در منطقه به نمایش گذاشت.
او گفت: «حمله اخیر به زاهدی بیانگر هدف گسترده‌تر اسرائیل در تلاش برای کاهش توان عملیاتی محور مقاومت(نیروهای نیابتی ایران) است.»
رویترز در ماه فبروری گزارش داد که ایران در نتیجه موج حملات اسرائیل علیه فرماندهان سپاه پاسداران، استقرار افسران ارشد خود در سوریه را کاهش داده است.
منابع امنیتی گفتند که اسرائیل هفته گذشته یکی از مرگبارترین حملات خود را در چند ماه اخیر در سوریه انجام داد که در آن ۳۳ سوری و ۶ جنگجوی حزب‌الله کشته شدند. اسرائیل همچنین از زمان آغاز جنگ غزه در ماه اکتوبر، حدود ۲۵۰ تن از جنگجویان حزب‌الله از جمله فرماندهان ارشد آن را کشت.
حماس و حزب‌الله، دو گروه شبه‌نظامی، بخشی از «محور مقاومت» ایران علیه اسرائیل در منطقه هستند.
ایران افسران و شبه‌نظامیان متحد خود را برای کمک به بشار اسد از ۲۰۱۱ بدین‌سو در سوریه مستقر کرده است. حکومت سوریه می‌گوید که آنها به دعوت دمشق به عنوان مستشاران خدمت می‌کنند.
