امرالله صالح، معاون پیشین ریاست جمهوری افغانستان در مصاحبه با روزنامه روسی «نیزاویسمایا» که روز دوشنبه، ۲ دلو منتشر شد، در مورد دیدگاه مقام‌های امریکایی در مورد افغانستان و دیدارهایی که با مقام‌های ارشد امریکایی قبل سقوط حکومت غنی داشت، اطلاعاتی را منتشر کرده است.
امرالله صالح گفت که نظام جمهوری در افغانستان یک شبه مثل خانه کاغذی فرو نریخت، بلکه از بهار ۲۰۱۱ میلادی، بعد از کشته‌شدن اسامه بن لادن، رهبر شبکه القاعده در پاکستان آغاز و با توافق امریکا و طالبان در فبروری ۲۰۲۰ در دوحه به مدت ده سال به تدریج اتفاق افتاد.
آقای صالح گفت که تصرف کریمه در اوکراین توسط روسیه تاثیر جدی بر سیاست امریکا در افغانستان داشت و بعد از این حمله، دیدارهای امریکایی‌ها با طالبان شتاب بیشتری پیدا کرد و نهایتاً در سال ۲۰۲۱ طالبان را بر سر قدرت آوردند، چون حفظ دولت افغانستان به منابع زیادی نیاز داشت.
صالح باور دارد که همانند دوره جنگ سرد، نیروهای افراطی اسلامگرا بیشتر از نیروهای دموکرات و کثرتگرا به سود ایالات متحده در منطقه است.
معاون پیشین ریاست جمهوری افغانستان در این مصاحبه جزییاتی از دیدارهای اشرف غنی، داکتر عبدالله و خودش با رئیس جمهور، وزیر دفاع و رئیس سازمان استخبارات امریکا ارایه کرده که دو ماه قبل از سقوط نظام جمهوری در ماه جون ۲۰۲۱ میلادی اتقاق افتاد.
آقای صالح گفت که قبل از دیدار با جوبایدن، در ۲۳ جون ۲۰۲۱ در جریان صرف غذای شب با جنرالان، سفیران و افراد با نفوذ امریکایی، جنرال دیوید پتریوس، رئیس سابق سیا به اشرف غنی گفت که نیروهای سیاسی و نظامی‌ای در امریکا قرار است «با مجرمین در کشور شما معامله کنند و آنها را تامین مالی کنند. اگر شجاعت عمل در چنین شرایطی را دارید به شما تبریک می‌گویم اما اقدامات ما شبیه رفتار جنایتکاران خواهد بود.»
او گفت که فردای آن روز در دیدار با رئیس جمهور امریکا، جو بایدن از پاسخ‌دادن به سه سوال کلیدی او طفره رفت: «آیا روند مذاکره دوحه بین امریکا و طالبان یک روند صلح است یا آمادگی برای تغییر رژیم در افغانستان؟ آیا حمایت لوژستیکی، مالی و نظامی شما پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان ادامه خواهد یافت یا خیر؟ اگر طالبان کابل را محاصره کنند، آیا شما در شرایط اضطراری گزینه دوم دارید و چگونه می‌توانیم از فروپاشی جمهوریت جلوگیری کنیم؟»
به نقل از صالح، جوبایدن گفته بود به این سوالات اساسی باید جنرال لوید آستین، وزیر دفاع امریکا پاسخ ارایه کند.
او گفت که در دیدار با وزیر دفاع امریکا، آستین هم از دادن پاسخ واضح طفره رفت. به گفته صالح، لوید آستین گفت امریکا بعد از ترک افغانستان هم به کمک‌های نظامی‌اش ادامه خواهد داد و در صورت محاصره کابل توسط طالبان حملات هوایی انجام خواهد داد. آستین گفت که جزییات این کمک‌ها بعداً در کابل توضیح خواهد داد.
امرالله صالح گفت که با اشرف غنی و عبدالله عبدالله با ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات امریکا ملاقات کردند. برنز نیز گفت که امریکا «شهرت و حیثیت خود را به عنوان یک شریک قابل اعتماد» حفظ خواهد کرد و اگر طالبان کابل را محاصره کنند، امریکا با فشار نظامی آنها را متوقف خواهد کرد.
او در عین حال به این سه مقام افغان گفت که «حکومت بعدی در افغانستان باید از طریق توافق صلح با طالبان حاصل شود و امریکا مخالف هر گزینه دیگر خواهد بود.»
آقای صالح به این روزنامه روسی گفت در ختم این سفر هیچ پاسخ خاصی به پرسش‌های شان از امریکایی‌ها دریافت نکردند و در عمل هم حمایت‌های نظامی و حملات هوایی انجام نشد.
در بخشی دیگری از این مصاحبه، آقای صالح جزییاتی از دیدار رییس جمهور غنی و خودش با مایک پامپئو، وزیر خارجه حکومت ترامپ در حاشیه نشست امنیتی مونیخ در سال ۲۰۲۰ ارایه کرد.
در این نشست که هایکو ماس، وزیر خارجه وقت آلمان و ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو هم حضو داشتند، پامپئو از اشرف غنی خواست که با صدور بیانیه‌ای در این نشست، از توافق امریکا و طالبان در دوحه حمایت کند. صالح گفت که «این یک دستور کاملا مستقیم بود» که اشرف غنی آن را نپذیرفت.
آقای صالح گفت که بزرگترین اشتباه حکومت اشرف غنی اعتماد به امریکا و جدی نگرفتن روند صلح مسکو بود. او گفت که امریکا از ابتدا روند صلح مسکو را سبوتاژ کرد، سپس هیچ متحدی برای دولت پیشین در منطقه باقی نگذاشت و بعد از آن شروع به سوءاستفاده از نقاط ضعف دولت کرد.
امرالله صالح در پاسخ به این سوال که کدام حزب سیاسی امریکا زمینه سقوط نظام جمهوری در افغانستان را مهیا ساخت، گفت که این کار نه توسط حزب جمهوری‌خواه در زمان ترامپ و نه توسط حزب دموکرات در زمان بایدن بلکه توسط نهادهای قدرت پشت پرده انجام شد.
او گفت: «خیانت به افغانستان گناه اداره پنهان در امریکا است و نه به طور خاص از حزب جمهوری خواه یا دموکرات. این اداره یک شبکه ادارات و افراد با نفوذ است که استراتژی‌ها و مسیرهای آینده کشور را انتخاب می‌کنند. آنها تصمیم گرفتند که افغانستان دیگر ارزش حمایت قبلی با تمام عواقب ناشی از آن را ندارد.»