تا دست امریکا در شورای امنیت بالاست، آیا می‌توان به صلح اسرائيل و فلسطین امید داشت؟
به‌رسمیت شناختن اسرائیل برای امریکا فقط ۱۱ دقیقه طول کشید. در ۱۴ می ۱۹۴۸، هری ترومن، رئيس‌جمهور دموکرات امریکا نخستین رهبر جهان بود که دولت تازه‌تاسیس اسرائيل را به‌رسمیت شناخت؛ درست ۱۱ دقیقه پس از آن‌که داوید بن‌گوریون، رئيس آژانس یهود تشکیل دولت اسرائیل در فلسطین را اعلام کرد.
این دولت بر اساس قطعنامه مجمع عمومی ملل متحد تشکیل شد. یک سال پیش از اعلام تشکیل دولت اسرائيل، در تاریخ ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷، سازمان ملل متحد قطعنامه ۱۸۱ را برای تقسیم فلسطین میان عرب‌ها و یهودیان و اداره اورشلیم (بیت‌المقدس) تحت قیومیت بین‌المللی تصویب کرده بود.
بر اساس این قطعنامه که همه کشورهای اسلامی عضو مجمع عمومی، از جمله افغانستان به آن رای مخالف دادند، قرار بود دو دولت اسرائيلی و فلسطینی در آن سرزمین تشکیل شود.
روسای جمهور امریکا از آن زمان تاکنون، از هری ترومن تا جو بایدن، همگی بر راه‌حل دو دولت تاکید کرده‌اند. اما از سوی دیگر از اقدامات و سیاست‌های اسرائيل که مانع این راه‌حل شده، عملاً حمایت کرده‌اند. اسرائیل با شهرک‌سازی در سرزمین‌هایی که قرار بود جزو قلمرو فلسطینی‌ها باشد و همچنین اشغال اورشلیم، عملاً طرح تشکیل دو دولت را عقیم گذاشت و به روایتی، برای گروه‌های فلسطینی، بهانه مقاومت و برای کشورهای اسلامی و عرب، تا سال‌ها دستاویز مخالفت فراهم کرد.
ایالات متحده امریکا، نه‌تنها نخستین کشوری است که اسرائيل را به رسمیت شناخته و سالانه بیش از سه میلیارد دالر به آن کمک می‌کند، بلکه با استفاده از حق وتو، از تصویب ده‌ها قطعنامه شورای امنیت علیه اسرائيل جلوگیری کرده است.
در تازه‌ترین مورد، لیندا تامس - گرینفیلد، نماینده امریکا در سازمان ملل، قطعنامه پیشنهادی برازیل (رئيس دوره‌ای شورای امنیت) درباره توقف انسان‌دوستانه حملات اسرائيل به غزه را وتو کرد.
قطعنامههای وتو شده به نفع اسرائيل
حساب قطعنامههای شورای امنیت درباره اسرائيل که امریکا آن‌ها را وتو کرده، از دست در رفته است. شبکه الجزیره می‌گوید امریکا تاکنون ۳۶ قطعنامه شورای امنیت درباره اسرائيل را وتو کرده، در حالی که روزنامه اسرائیلی هاآرتص در فبروی ۲۰۲۳ نوشت که از سال ۱۹۷۲، ایالات متحده جمعاً ۵۳ بار از حق وتوی خود در شورای امنیت برای جلوگیری از تصویب قطعنامههای این شورا علیه اسرائيل استفاده کرده است.
سایت کتاب‌خانه مجازی یهودیان امریکا، قطعنامههای شورای امنیت علیه اسرائیل را فهرست کرده که امریکا در فاصله سپتامبر ۱۹۷۲ تا جون ۲۰۱۸ وتو کرده است. شمار قطعنامههای وتو شده از سوی امریکا در این فهرست به ۴۴ مورد می‌رسد.
شماری از این قطعنامه‌ها در محکومیت شهرک‌سازی‌های اسرائيل در مناطق اشغالی بوده که مانع اصلی صلح و راه‌حل دو دولت است. شماری دیگر در محکومیت اشغال بخش‌‌هایی از کشورهای همسایه از سوی اسرائیل بوده است؛ از جمله بلند‌های جولان (۱۹۶۷ تاکنون) شبه‌جزیره سینا در مصر (از۱۹۶۷ تا ۱۹۸۲) و جنوب لبنان (از ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰). اسرائیل در سال ۱۹۸۱ بلندی‌های جولان را ضمیمه خاک خود کرد امریکا در سال ۲۰۱۹ تنها کشوری بود که حاکمیت غیرقانونی اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخت.
امریکا همچنین برخلاف قطعنامه ۱۸۱ سازمان ملل متحد که منجر به تشکیل دولت اسرائیل شد، اورشلیم را پایتخت اسرائیل شناخت و سفارت خود را به این شهر منتقل کرد.
بسیاری باور دارند که راه حل بحران خاورمیانه، تشکیل دو دولت مستقل اسرائیل و فلسطین در کنار یکدیگر است. امریکا هم در حرف از این ایده حمایت می‌کند. اما رسیدن به راه‌حل دو دولت، مستلزم بازگشت اسرائیل به مرزهای پیش از جنگ ۱۹۶۷ و پایان شهرک‌نشینی در سرزمین‌های اشغالی است که امریکا بارها قطعنامههای شورای امنیت در این موارد را وتو کرده است.
در بحران مزمن میان اسرائيل و فلسطینی‌ها، البته نقش عوامل و بازیگران منطقه‌ای را نمی‌توان نادیده گرفت. از جمله اختلاف گروه‌های فلسطینی، بی‌اتفاقی کشورهای مسلمان و عربی و البته دولت‌هایی که مخالفت با اسرائیل را به هویت خود گره زده و حذف آن از روی نقشه را هدف اصلی خود تعیین کرده‌اند.
اما در کنار عوامل منطقه‌ای که نفع خود را در ادامه بحران می‌بینند، تا جایی که مربوط به موضع اسرائیل می‌شود، این تردید به صورت جدی وجود دارد که مادامی که دست نماینده امریکا در شورای امنیت، برای وتو کردن قطعنامه‌هایی بالاست که با هدف انعطاف در مواضع اسرائیل طرح می‌شود، آیا می‌توان به صلح در خاورمیانه امید بست؟
